Je mag begraafplaats de Damwedze in Twijzel gerust lommerrijk noemen. Twee imposante honderdjarige treurbeuken bieden schaduw. Her en der over de begraafplaats aan de Wedze staan gigantische taxussen. De natuur leidt ongestoord een vredig leven op deze dodenakker.

Volgend jaar augustus bestaat de Damwedze honderd jaar. Voor die tijd wordt de graftuin opgeknapt. „Het is een rustig gebied”, stelt Gosse Holwerda vast. Hij is als kerkrentmeester van de hervormde gemeente van Twijzel belast met het beheer van de begraafplaats, die in 1918 in gebruik werd genomen omdat het kerkhof rond de Petruskerk in het dorp steeds voller raakte.

Graf verzorgen

De meeste mensen komen niet alleen voor de rust op de Damwedze, zoals een moeder en dochter die op een bankje een hier begraven geliefde gedenken en het graf verzorgen. Zo liggen er zij aan zij heel wat goed onderhouden graven: glimmende, goed leesbare stenen, geen onkruid, een net bloemetje of plantje.

De hovenier houdt al het groen, de paden en de gazons bij, maar de graven laat hij ongemoeid. Die vallen onder de verantwoordelijkheid van de desbetreffende nabestaanden. Die zijn lang niet altijd even trouw in grafbezoek en -onderhoud. Zo komt het dat er ook scheefgezakte, afgebrokkelde, bemoste graven zijn waar het onkruid uit opschiet.

De kerkvoogdij neemt het aanstaande jubileumjaar als aanleiding om de grafrechten te herzien. Holwerda is al sinds 2015 bezig om eigenaren van graven op de hoogte te brengen en te vragen of ze nog langer de grafrechten van 12 euro per jaar willen betalen. Zeshonderd brieven verzond hij. Op ruim de helft kreeg hij antwoord. Andere kwamen per kerende post terug: onbekend op dit adres.

Van nogal wat graven was niet bekend wie de wettige eigenaar is. „Toen ik het beheer in 2002 overnam van mijn overleden voorganger, kreeg ik drie plastic tassen vol papieren. Dat was de administratie.”

Van vóór 2002 zijn veel eigenaren onbekend. Nog altijd is van zo’n honderd graven de eigenaar nog niet bekend. Op die grafstenen heeft Holwerda een witte sticker geplakt. In de bulletinvitrine bij het toegangshek van de Damwedze heeft hij de uitleg bij die stickers aangeplakt, met het verzoek aan de eigenaren om zich bij hem te melden. „Nog steeds komen er telefoontjes binnen van mensen die zich melden. Zelfs eentje uit Australië: die man wilde graag dat het graf van zijn eerste vrouw bewaard blijft.”

Graven waarvan de eigenaren zich in de loop van 2018 nog niet hebben gemeld, vervallen aan de kerkvoogdij. „Daarna gaan wij die graven een voor een langs om te beoordelen wat ermee moet gebeuren: ruimen of behouden. Als een graf er nog goed bij ligt, blijft het bestaan. Anders niet.”

Overigens zal dat met de grootste omzichtigheid en piëteit geschieden. De steen en eventuele andere ornamenten zullen worden verwijderd, maar de inhoud van het graf blijft onaangeroerd totdat er een nieuwe kist in komt. Overigens is er nog meer dan genoeg plek voor nieuwe graven op de Damwedze. „Om de ruimte hoeven wij niet te ruimen.”