Zondagswet

De Zondagswet stamt uit 1953 en is een landelijke wet. De bepaling heeft tot doel de openbare rust op de eerste dag van de week te waarborgen. In de wet zijn diverse regels opgenomen waaraan gemeentes zich moeten houden. Zo mag er officieel op zondag geen geluid worden gemaakt dat binnen 200 meter hoorbaar is bij een kerkdienst. Ook is het verboden om zonder goede reden de openbare rust te verstoren door bedrijfsmatige werkzaamheden.
De Zondagswet regelt dat er voor 13.00 uur op de eerste dag van de week geen grootschalige activiteiten mogen plaatsvinden die de zondagsrust verstoren. Daarna is die ruimte er wel. Overigens mogen gemeenten in bijzondere omstandigheden wel ruimte bieden aan activiteiten voor 13.00 uur. Dat gebeurt geregeld voor grootschalige culturele of sportieve activiteiten.
De huidige Zondagswet is trouwens niet het ideaal van de christelijke partijen. In 1953, toen de huidige Zondagswet tot stand kwam, stemden ARP en SGP tegen omdat die naar hun mening te veel ruimte gaf voor sport- en ontspanningsactiviteiten.

D66 heeft jarenlang een kruistocht tegen de Zondagswet gevoerd. Diverse keren deed de partij pogingen om de regering te bewegen de wet in te trekken. Het laatst gebeurde dat in 2012. Toen stemden 114 van de 150 Kamerleden voor een D66-motie om de Zondagswet in te trekken. Alleen de christelijke fracties en de SP stemden tegen. De toenmalige minister Plasterk van Binnenlandse Zaken gaf in 2015 echter geen gehoor aan deze motie.
In 2016 kondigde D66-Kamerlid Koser Kaya daarom aan dat ze met een initiatiefwet zou komen om de Zondagswet af te schaffen. Toen gaf Plasterk aan de motie toch uit te willen voeren. Hiervoor moest echter eerst een nieuwe wet opgesteld worden, wat enige tijd kon duren. Zover kwam het uiteindelijk niet, omdat het kabinet-Rutte III vlak na zijn aantreden in 2017 aangaf dit besluit te zullen terugdraaien. Dit was een wens van de partijen CDA en ChristenUnie, die deel uitmaakten van het nieuwe kabinet.

Op verzoek van een omwonende stapte de Nederlandse Vereniging tot bevordering van de Zondagsrust en de Zondagsheiliging in 2018 naar de kortgedingrechter, in de hoop met een beroep op de Zondagswet een door een gemeente afgegeven vergunning voor een zondags housefestival van tafel te krijgen. De poging had geen succes: volgens de rechter was niet gebleken dat de godsdienstuitoefening in drie nabijgelegen kerken werd gehinderd door het evenement.

Volgens de vereniging woog bij het oordeel van de rechter mee dat het voor gemeenten tamelijk eenvoudig is om ontheffingen voor dergelijke festivals te verlenen. „Er zijn geen nadere regels gesteld waarop ze hun besluit moeten baseren, we hebben sterk de indruk dat het daardoor veelal een automatisme is”, aldus een woordvoerder destijds.

De Grote of Sint-Laurenskerk in Rotterdam beriep zich in 2023 wel met succes op de Zondagswet.