Een expositieruimte van dertienduizend vierkante meter geeft bezoekers een beeld van de geschiedenis, wereld en invloed van het boek der boeken.

Kosten noch moeiten zijn gespaard om van een immens koelhuis een modern museum te maken. „Met behulp van futuristische technologie beleven de bezoekers de tijd van het Oude en Nieuwe Testament”, zegt de leiding van het museum in een persverklaring. De renovatie van het pand, de inrichting en het verzamelen van de collectie kostten meer dan 500 miljoen dollar. Het bedrag is grotendeels bijeengebracht door de familie Green, eigenaar van Hobby Lobby, ’s werelds grootste keten van doe-het-zelfzaken in particuliere handen.

Wie het museum binnentreedt, gaat door twaalf meter hoge bronzen deuren waarop fragmenten uit de Gutenbergbijbel –de eerste gedrukte Bijbel– te lezen zijn. Eenmaal in de lobby worden de ogen onwillekeurig naar het plafond van de hal getrokken, waar op imponerende wijze een regel uit Psalm 19 wordt verbeeld: „De hemelen vertellen Gods eer.” Met behulp van moderne technieken zijn steeds andere hemelgezichten te zien.

Op de verschillende verdiepingen biedt het museum een overzicht van de ontstaansgeschiedenis van de Bijbel, de wereld van de Bijbel, de historische conflicten rond het Woord en de invloed van de Bijbel. Bij dat laatste raken bezoekers verrast hoe ver die invloed reikt. Zo laat zelfs een modemerk als Dolce & Gabbana zich bij het ontwerpen van dameskleding inspireren door kleding uit de Bijbeltijd.

Een kamer waarin 2000 Bijbels zijn samengebracht, illustreert het grote aantal talen waarin het boek der boeken is vertaald. Maar tegelijk wordt de bezoeker met de neus op de feiten gedrukt dat in bijna evenveel talen de Bijbel nog niet beschikbaar is.

Nazareth

Wie wil weten hoe het leven in de tijd van het Nieuwe Testament was, kan terecht in het dorp Nazareth, dat vrijwel geheel is opgebouwd uit rotsstenen die speciaal zijn uitgehouwen, gepolijst en geverfd. De huizen zijn gewoon toegankelijk. Ze worden ‘bewoond’ door mensen die gekleed zijn in gewaden uit de tijd van de Bijbel. Desgewenst kan men aanschuiven om een Bijbelse maaltijd te gebruiken.

Nazareth is niet alleen overdag te bezoeken. Na ieder anderhalf uur verandert de dag in de nacht. Even later wordt het weer licht. Nazareth bij nacht wordt verlicht door walmende olielampjes.

Het museum bezit daarnaast een grote collectie handschriften van de Bijbel, gedrukte uitgaven en bijzondere Bijbels, zoals die van popster Elvis Presley. Sommige tentoongestelde Bijbelrollen zijn in bruikleen gegeven, door het Vaticaan of door musea in Israël.

Om vooral kinderen te interesseren, zijn er tal van Bijbelgames en ”experiences.” Ze kunnen –net als David– Goliath verslaan. Als je een kiezelsteen wegslingert en de reus op een kwetsbare plaats raakt, dan valt hij met een enorme dreun ter aarde.

Op een andere plaats kunnen de jongens en meisjes zich inspannen om net als Simson twee pilaren om te duwen, zodat een gebouw instort. Of –evenals als Petrus– een net „aan de andere zijde” uitwerpen en dat vervolgens vol vis naar binnenhalen.

Mede door deze hypermoderne, realistische games waant de bezoeker zich soms meer in Disneyland dan in een museum waar de Bijbel centraal staat.

Doelstelling

Directielid David Trobisch, zoon van de bekende schrijver Walter Trobisch, zegt: „Ons doel is vooral om mensen bekend te maken met de Bijbel en hen te laten ervaren hoe het leven in de Bijbeltijd was.”

Hij onderstreept dat het museum geen evangelisatie-instituut wil zijn. „Ieder mag zijn eigen opvatting hebben over de waarde en het gezag van de Bijbel. Daar gaan wij niet over. Maar mensen moeten wel weten dat de Bijbel een belangrijk boek is. Het heeft een groot stempel op de geschiedenis gedrukt. We zijn een educatieve instelling, geen museum dat bekeerlingen wil maken.”

Trobisch zelf is een bekend nieuwtestamenticus en noemt zich „liberaal en kritisch.”

Deze brede doelstelling hadden de initiatiefnemers niet voor ogen toen ze in 2010 het plan opvatten om een museum te beginnen. De missie die in 2011 door de familie Green werd geformuleerd, was er heel duidelijk op gericht om de boodschap van de Bijbel bekend te maken „zodat het geloof in de betrouwbaarheid en het absolute gezag van de Bijbel wordt gestimuleerd.”

Na heftige kritiek van een grote groep Bijbelgeleerden werd deze doelstelling aangepast. Het museum wil nu dat mensen bekend worden met de Bijbel en bekend raken met de betekenis ervan.

Steve Green, de huidige president-directeur van de winkelketen Hobby Lobby, ziet dat niet als verlies. „Het gaat erom dat zoveel mogelijk mensen gaan beseffen hoe belangrijk de Bijbel is. Of men nu christen, jood, moslim of atheïst is, men kan er niet omheen dat de Bijbel een enorm invloedrijk boek is.”

Om de bekendheid van het Woord van God te vergroten, heeft het Bijbelmuseum een leerprogramma Bijbelkunde ontwikkeld, dat momenteel wordt gebruikt door ongeveer honderdduizend jongeren die in de Verenigde Staten thuisonderwijs volgen. Green hoopt dat ook scholen dit lesprogramma gaan gebruiken.

Naast deze aandacht voor onderwijs aan kinderen en jongeren wordt er jaarlijks ook veel geld besteed aan wetenschappelijk onderzoek. Daarvoor werkt een staf van archeologen en theologen samen met in totaal zestig universiteiten en onderzoekscentra. „We vinden het belangrijk dat er een nieuwe generatie bekwame Bijbelgeleerden wordt opgeleid”, zegt Green.

De missie van het museum was in de achterliggende jaren overigens niet het enige punt van discussie. Warenhuisketen Hobby Lobby, de grote geldschieter, werd enkele jaren geleden veroordeeld tot een boete van drie miljoen dollar omdat een deel van de archeologische collectie van de familie en het bedrijf op een onwettige manier was verworven. Tijdens de Irakoorlog waren veel oudheidkundige voorwerpen in het illegale circuit terechtgekomen en met behulp van onjuiste of vervalste documenten naar Amerika gesmokkeld. Familie Green, die vanaf 2009 een privéverzameling aanlegde van voorwerpen uit de Bijbeltijd, kocht een aantal van deze stukken.

Dankzij Donna Yates, expert op gebied van zwendel in archeologisch materiaal, werd de zaak aanhangig gemaakt. Na een slepend proces werd familie Green, naast het betalen van de boete, gedwongen om de stukken aan Irak terug te geven. Zowel Steve Green als directeur Trobisch beklemtonen dat er in het nieuwe museum geen enkel object te vinden is dat op onrechtmatige wijze is verkregen.

Ernst

Amerikaanse evangelicals zijn opgetogen over het museum dat morgen open gaat. Maar er zijn ook kritischere reacties. „Dat er nu een museum voor het belangrijkste boek van de wereld is, juichen we toe”, zegt Burk Parsons van Ligonier Ministries in Sanford (Florida). „Maar de aanpak in het nieuwe museum gaat te veel in de richting van vermaak en plezier. Ik snap dat je de aandacht van mensen en zeker van kinderen moet vangen. Maar je moet ze wel met ernst vangen, want de boodschap van de Bijbel is ernstig. Ondanks alle goede bedoelingen, wordt dit aspect uit het oog verloren.”