Wat herdenken christenen op Hemelvaartsdag?

Met Hemelvaartsdag wordt het heilsfeit herdacht dat Jezus, veertig dagen na Zijn opstanding uit de doden op de paasmorgen, is opgevaren naar de hemel. De hemelvaart van Jezus vond plaats op de Olijfberg, bij Bethanië. In Handelingen 1, Markus 16 en Lukas 24 is de geschiedenis van de hemelvaart van Jezus te lezen.

Wat is de betekenis van Hemelvaart?

Na Zijn hemelvaart zit Gods Zoon aan de rechterhand van Zijn Vader. In de Heidelbergse Catechismus staat dat Jezus „ons daar ten goede is.” Hij is voor gelovigen de Voorspraak in de hemel, bij de Vader. Hij is daar om voor hen te bidden. Jezus is hen voorgegaan naar de hemel. Zo zeker als Hij daar nu is, zo zeker is het dat Gods kinderen daar eenmaal met Hem zullen zijn, in heerlijkheid. Hij blijft in de hemel tot de tijd van de wederkomst.

Omdat Jezus naar de hemel ging, kon de Heilige Geest, als een tegenpand, worden uitgestort. Dat heilsfeit wordt met Pinksteren herdacht.

Waarom valt Hemelvaartsdag op een donderdag?

Hemelvaartsdag is op de veertigste dag na Pasen. Pasen valt op een zondag. Vandaar dat Hemelvaartsdag altijd op donderdag is. Het getal van veertig dagen is niet willekeurig gekozen. In Handelingen 1 is te lezen dat Jezus Zich na Zijn opstanding aan de discipelen vertoonde, „met vele gewisse kentekenen, veertig dagen lang.”

Wat heeft Hemelvaartsdag met Pinksteren te maken?

Hemelvaartsdag is altijd tien dagen voor Pinksteren. Dat feit heeft oude papieren, al in Leviticus 23 is te lezen dat het Wekenfeest vijftig dagen na Pesach wordt gehouden. Tijdens het Wekenfeest na Jezus’ hemelvaart werd de Heilige Geest uitgestort. Het Wekenfeest heet dan Pinksterfeest, naar het Griekse woord voor vijftig, ”pentakosta”.

Waarom is Hemelvaartsdag ieder jaar op een andere datum?

Dat heeft te maken met de datum waarop Pasen valt. In tegenstelling tot Kerst, dat altijd op 25 en 26 december wordt gevierd, is Pasen –en Hemelvaartsdag dus ook– afhankelijk van de stand van zon en maan. Tijdens het concilie van Nicea, in 325, werd de datum van Pasen vastgelegd op de eerste zondag na de eerste volle maan in de lente.

Na het concilie van Nicea waren er overigens nog christenen die de datum van het paasfeest bleven berekenen zoals de Joden het doen: op de veertiende dag van de maand Nisan. Deze groepering kreeg de naam quartodecimanen, genoemd naar quartus decimus, het Latijnse telwoord veertien. Jehova’s getuigen gebruiken deze manier van berekenen nog steeds.

Vieren alle christenen donderdag Hemelvaartsdag?

Nee, in veel oosters-orthodoxe kerken wordt het feest van de ”Analepsis” (opneming) of ”Episozomene” (verlossing van boven) een week later gevierd. Dat komt omdat zij de zogeheten juliaanse kalender gebruiken. Die wijkt af van de gregoriaanse tijdrekening van westerse kerken.

De Rooms-Katholieke Kerk in Italië verschoof in 1977 de viering van Hemelvaartsdag naar de zondag voor Pinksteren. Ook twee andere kerkelijke feestdagen werden naar een zondag verplaatst. Zo probeerde de kerk mee te werken aan de verbetering van de Italiaanse economie. Door minder kerkelijke feestdagen midden in de week te houden, zijn Italianen ook minder vaak vrij.

Ook in landen als Hongarije, Polen en Spanje valt Hemelvaartsdag op de zondag voor Pinksteren.