Ds. J. den Boer met emeritaat: een leven tussen kerk en leger
Zijn hele leven is ds. J. den Boer gefascineerd geweest door het leger. En defensie laat hem nog steeds niet los, ook al leidde de Heere hem op een andere weg. Eind september nam de hersteld hervormde predikant afscheid van zijn gemeente Nieuwleusen. Ds. Den Boer is met emeritaat.
Al in zijn jeugd liepen er twee lijnen in het leven van Jan den Boer: de eerste was die van de roeping tot het predikantschap, de tweede die van betrokkenheid bij de krijgsmacht.
Toen hij op 16-jarige leeftijd bij de Koninklijke Marechaussee werd aangenomen, was de roeping tot het ambt er al. Die was er zelfs al toen hij 5 jaar oud was, en ze kwam terug in zijn leven toen hij als lagereschoolleerling in het Noord-Hollandse Grootschermer woonde. „Ik begreep de preken in de Nederlandse Hervormde Kerk niet, maar kwam in aanraking met een boerin uit de buurt. Die vrouw snapte wat er in mijn hart leefde. Ze nam me mee naar een afgescheiden kerkje in De Rijp. Daar werd mijn hart verklaard. Van deze vrouw kreeg ik boekjes van Smijtegelt en Hellenbroek. Ik heb ze allemaal graag gelezen. Nog steeds heb ik wat met zulke kleine groepen, vanwege de warmte en de eerlijkheid die ik toen in De Rijp ervaren heb.”
Schietoefening
In het leger deed Den Boer een andere ervaring op. Dat was in 1982, toen hij diende bij de artillerie in Schaarsbergen. Na een schietoefening woonde hij een dienst bij van een rooms-katholieke aalmoezenier. „Ik was zo getroffen door wat hij zei dat ik na de dienst niet meer van mijn stoel kon opstaan en begon te huilen. De aalmoezenier kwam naar me toe. Aan hem heb ik verteld van mijn roeping voor het predikantschap. Later heb ik deze katholieke geestelijke geholpen met Bijbelstudies voor militairen.”
In het leger had Den Boer het goed naar zijn zin. Hij voelde er niet veel voor om aan een academische studie te beginnen met alleen maar een lts-diploma op zak. Hij vroeg diverse mensen of hij wel predikant zou moeten worden, maar kwam op die manier niet verder. Alle twijfel was voorbij toen zijn predikant in Alblasserdam tegen hem zei: „Je gaat gewoon beginnen met de studie. Als het van jezelf is, stop je er vanzelf mee.”
Den Boer studeerde twaalf jaar lang, bijna iedere dag, en werd daarna predikant. „Het was een moeilijke tijd waarin mijn kinderen me weinig zagen. Mijn vrouw heeft toen de opvoeding bijna alleen moeten doen.”
Het was zijn roeping om legerpredikant te worden. Die weg werd in 2002 geopend. „Ik vond het fantastisch. Al die mensen met hun verschillende culturen. De militairen kwamen vanzelf met hun vragen over God en over Jezus naar me toe.”
Afghanistan
Tijdens een missie in Afghanistan gebeurden er wonderen, zegt ds. Den Boer. „Ik kreeg de gelegenheid om met een open Bijbel 300 mensen toe te spreken en om te bidden met jongeren die op patrouille gingen. Militairen die eerst tegen me vloekten, kwamen me later helpen. Dat was Gods werk.”
Het was niet zijn eigen keuze om het leger te verlaten. Dat gebeurde pas nadat hij had gekozen voor de Hersteld Hervormde Kerk. „Toen kreeg ik te horen dat mijn contract niet verlengd zou worden, want de Hersteld Hervormde Kerk was niet vertegenwoordigd in het Contactorgaan Inzake Overheid en Militairen. Dat viel me echt zwaar.”
Na een week beriep de hersteld hervormde gemeente van Urk hem. In Urk vond hij iets terug van de sfeer van het leger. „Urkers zijn net als soldaten: rechtstreeks, open en ontvankelijk. Ze zijn heel direct aan de buitenkant, maar hebben een blanke onderlaag. Om die te bereiken, moet je wel door de buitenkant heen prikken.”
Ds. Den Boer is verwonderd over het vertrouwen dat hij de laatste jaren ontving van de gemeente van Nieuwleusen. „Daar zijn de mensen niet zo rechtstreeks en zo open als ik. Maar onder een vaak gesloten buitenkant leeft veel werk van de Heere. Ik heb in de afgelopen jaren tientallen kinderen Gods mogen begraven, al kwamen sommigen van hen daar pas op hun sterfbed mee tevoorschijn.”
Na zijn emeritaat blijft ds. Den Boer voorzitter van de werkgroep militairen van de Hersteld Hervormde Kerk. „De organisatie is kerkelijk, maar het lidmaatschap is interkerkelijk. We willen er zijn voor militairen uit de hele gezindte, zowel voor veteranen als voor hen die nu in het leger zitten. In het verleden hebben we diverse Indiëveteranen kunnen helpen. Ik verwacht dat er de komende tijd Libanonveteranen naar ons toe zullen komen.”
Opwekking
Volgens ds. Den Boer is er op dit moment sprake van een opmerkelijke opwekkingsbeweging in het leger. „Ik ben op wel zes kazernes geweest waar een gebedsgroep of een Bijbelstudiegroep actief is, gestimuleerd door de Nederlandse Christenmilitairen Ontmoetingskring Cornelius. In Rotterdam waren meer dan twintig militairen aanwezig. Laten we het leger niet afschrijven en laten we onze jongeren er ook niet te snel van weerhouden om in het leger te gaan.”
De boodschap die hij gebracht heeft, was in het leger en in de kerk hetzelfde, zegt ds. Den Boer. „Voor de grootste zondaar is redding mogelijk door het bloed van Christus. Dat is het eerste deel. Het tweede deel is dat christenen een lichtend licht en een zoutend zout moeten zijn.”
Levensloop ds. J. den Boer
Jan den Boer werd op 27 september 1952 in Dordrecht geboren. Hij studeerde theologie te Utrecht en was predikant van de hervormde gemeenten te Wouterswoude (1995) en Numansdorp (2001). Van 2002 tot 2006 was hij legerpredikant. Daarna diende hij de hersteld hervormde gemeenten van Urk (2006) en Nieuwleusen (2013). Op 27 september preekte hij afscheid in verband met zijn emeritaat. Ds. Den Boer gaat pastoraal werk doen in de gemeente Westerhaar. Het echtpaar Den Boer, dat in Grafhorst blijft wonen, heeft vijf kinderen en 17 kleinkinderen.