„Een toename van het aantal sportweddenschappen is altijd zichtbaar rond een groot sportevenement als het WK”, zegt Jan Erik van der Werf, woordvoerder van de Kansspelautoriteit.

Online gokken is sinds vorig jaar oktober toegestaan in Nederland. Sindsdien geven mensen veel meer geld uit dan daarvoor. Naar schatting ging er vóór de legalisatie ongeveer 800 miljoen euro per jaar om in de online gokmarkt. Het was de verwachting dat dat bedrag stabiel zou blijven na het toestaan van online gokken. Maar alleen al in de eerste helft van 2022 werd 486 miljoen euro ingezet.

Het lijkt er nu op dat aan het eind van dit jaar in Nederland ruim een miljard euro is ingezet. Dat komt dus door weddenschappen rond het WK, door een verwachte toename van het aantal gokbedrijven, maar ook door reclame die sinds de decriminalisering van online gokken door heel Nederland zichtbaar is. Dat laatste wil de regering aan banden leggen, maar zover is het nog niet. Wel is er al een verbod op het inzetten van bekende Nederlanders in de promotie van gokken.

Gelegaliseerd

Landelijk is niet bekend of het aantal hulpvragen toeneemt sinds de legalisatie van online gokken. Cijfers daarvan worden op dit moment niet bijgehouden, zegt Anouk Tuijnman, onderzoeker gokken bij het Trimbos-instituut.

Bij De Hoop ggz is tussen 2019 en 2022 een lichte stijging zichtbaar in de categorie ”disruptieve impulsbeheersings- en andere gedragsstoornissen”, waaronder gokproblemen vallen. „Maar het is de vraag of die wordt veroorzaakt door gokken. We zien in elk geval nog geen sterke toename sinds online wedden is gelegaliseerd”, zegt beleidsmedewerker Frans Koopmans.

Dat komt volgens hem mede doordat een verslaving enige tijd nodig heeft om zich te ontwikkelen. „Dat gebeurt niet van de een op de andere dag. Vaak gaan er jaren overheen voordat gokgedrag, dat recreatief begint, echt problematisch wordt.”

Bovendien zijn organisaties binnen de gereformeerde gezindte niet alert op de online variant van gokken, zegt Eelco Weerheim, teammanager bij stichting De Vluchtheuvel. „Het is een nieuw probleem. Daardoor staat het nog niet of nauwelijks op de radar. En dus wordt het minder snel gesignaleerd. In tegenstelling tot zorgen rond onder meer drugs en alcohol.”

Verminderde prestaties

De verslaving blijft vaak langere tijd verborgen, weet Weerheim. „Mensen moeten tegen hun grenzen aanlopen voordat ze hulp gaan zoeken. Of het moet in de omgeving opvallen dat er iets mis is. Denk aan het minder zien van vrienden, achteruitgang van de gezondheid en verminderde prestaties op school of werk.”

Het is goed mogelijk dat mensen die rond het WK een gokje wagen, verslaafd raken, zegt Weerheim. „Stel, je hebt een aardig bedrag gewonnen, of je hebt wedden ontdekt als een leuke hobby. Dan wordt de drempel wel erg laag om elke week opnieuw geld in te zetten.”

Jongvolwassenen

Vooral jongvolwassenen vinden gokken aantrekkelijk. Uit cijfers van de Kansspelautoriteit van eind september blijkt dat ongeveer 22 procent van de speleraccounts op goksites in Nederland in handen is van een 18- tot 23-jarige.

Daarmee heeft een relatief groot gedeelte van die leeftijdsgroep een speleraccount: ze vormt nog geen 10 procent van de Nederlandse bevolking. „De vele reclames rond het WK schetsen het beeld dat het makkelijk is om geld te winnen door te wedden”, zegt onderzoeker Tuijnman van het Trimbos-instituut. „Dat spreekt jongeren klaarblijkelijk aan.”

Besteden

De cijfers over jeugdige spelers baren Tuijnman zorgen. „Jongvolwassenen vormen een extra kwetsbare groep. Ze kunnen de gevolgen van hun keuzes vaak niet overzien. Bovendien hebben ze doorgaans minder te besteden.”

Om deze „kwetsbare groep” te beschermen, pleit Tuijnman voor verschillende maatregelen. „Verbied ongerichte reclame. Promoot gokken dus niet langer op radio, tv en in de publieke ruimte. En beperk het bedrag dat mensen kunnen uitgeven over alle aanbieders.”

De Kansspelautoriteit verzekerde gokbedrijven er eind oktober in een brief van dat ze scherp toeziet op de naleving van de bestaande regels. Wie zichzelf wil beschermen, kan zich inschrijven in het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen, zegt woordvoerder Van der Werf. „Als je daarin staat, kun je minstens een halfjaar niet legaal online gokken.”