Het is 17 juli 2014 als op Schiphol om 12.14 uur het vliegtuig met vluchtnummer MH17 van luchtvaartmaatschappij Malaysia Airlines vertrekt, met als eindbestemming Kuala Lumpur. Het toestel, met aan boord 298 mensen die bijvoorbeeld vakantie gaan vieren, terugkeren naar huis of bij familie op bezoek gaan, stort echter neer boven Oost-Oekraïne in een dorp in de regio Donetsk. De afgelopen jaren hebben voor veel nabestaanden in het teken gestaan van het zoeken naar antwoorden: hoe, wie en vooral waarom?

Volgens Ploeg zullen donderdag meer dan tweehonderd nabestaanden naar het justitieel complex bij Schiphol komen voor de uitspraak. Anderen volgen de uitspraak via de livestream. Ploeg durft geen voorspellingen te doen over de uitkomst in de zaken tegen de vier verdachten, maar zijn hoop is in ieder geval wel dat er meer duidelijk wordt over de rol van Rusland. „Er is tijdens de rechtszaak veel gesproken over het Buk-systeem en de afvuurlocatie. En de antwoorden op die vragen zullen er moeten komen.”

Voor het Openbaar Ministerie staat vast dat de MH17 neergehaald is met een Buk-raket vanuit een landbouwveld in een gebied dat in handen was van pro-Russische separatisten. Het Buk-systeem zou vanuit Rusland naar Oekraïne zijn gebracht omdat de separatisten zware verliezen leden, schetste het OM eerder. Als de rechtbank inderdaad concludeert dat de afvuurlocatie het landbouwveld is en het Buk-systeem vanuit Rusland is aangevoerd, zo legt Ploeg uit, zegt dit iets over de rol van Rusland. „Het kan niet zo zijn dat je, als je als staat betrokken bent, ermee wegkomt.”

Rebellenleider Igor Girkin, zijn rechterhand Sergej Doebinski, diens assistent Oleg Poelatov en garnizoenscommandant Leonid Chartsjenko zouden volgens het OM een rol hebben gehad in het binnenhalen of wegbrengen van de Buk-raket. Tegen hen is levenslang geëist. De nabestaanden willen weten wat er gebeurd is. „En dat er recht wordt gedaan”, zegt Ploeg. Hij verloor zelf zijn broer, diens vrouw en hun zoon. „En dit gaat ook over de vliegveiligheid in het algemeen.” De voorzitter van Stichting Vliegramp MH17 was bij nagenoeg alle zittingsdagen aanwezig. Dit zijn er meer dan zestig geweest. Een paar moest hij er missen vanwege de griep.

Hij is duidelijk over de vraag of deze uitspraak voor een gevoel van afsluiting kan gaan zorgen. „Verplaats je maar in mensen die kinderen zijn verloren”, zegt hij hierover. „Maar ik hoop wel dat mensen voor zichzelf de ruimte gaan zien om afstand te kunnen nemen. Een weg vinden om door te kunnen gaan, zelfs met een eventueel hoger beroep. Ik hoop het voor ze.”