In Noord-Irak geldt: het hart omhoog en de handen uit de mouwen
Ze wijst naar een hoop puin en zegt: „Hier stond mijn huisje.” We zijn in Mosul, een stad in Noord-Irak en Balqees Ablahad Jardak wijst me er de weg. Wie is Balqees? Een alleengaande vrouw van midden zestig, verpleegkundige van beroep. En: ze is christen. Precies dát verraste me die middag en ik zal uitleggen waarom.
Als ik te kennen geef naar Mosul te willen, klinken er alom bezwaren. „Wat moet je daar? Er wonen geen christenen meer en niemand wil terug.” Maar eenmaal in Mosul stond ze voor me: Balqees. Hoezo geen christenen meer? Akkoord, ook zij had halsoverkop de stad verlaten voordat IS er in 2014 zijn hoofdkwartier vestigde. Christenen die bleven werden tweederangs, verplicht tot de jizya, belasting voor ongelovigen. Meestal werden die gefolterd, geëxecuteerd of verjaagd.
Mosul, vanouds levendig centrum van Assyrisch christendom, werd een oord van verschrikking. Waarheen zelfs acht jaar ná IS nauwelijks christenen terug durven. Balqees deed het. Om mee te helpen aan het herstel van de christelijke gemeenschap in de stad. Daar is geloof voor nodig, bedacht ik. Vanwege al dat puin, maar ook om de leegte ná IS. Die gretig werd opgevuld door sjiitische moslims, militant en even christen-vijandig. Wie kiest hen als buren? Balqees deed het.
Intussen staat deze vrouw symbool voor meer christenen in Noord-Irak. Ze geloven in een toekomst voor de kerk in dit onmogelijke gebied. En ook zij zijn bezig met puinruimen. Dan gaat het om bakstenen, maar ook om verwoeste levens. Over herstel van verstoorde relaties, met nieuwe buren bijvoorbeeld. Misschien tegen beter weten in, maar vol vertrouwen. Puinruimen, dat is afzweren van werelds denken en doen in de kerk. En het is dat tere werk onder hen die lijden onder wat ze zagen en hoorden, of zelf meemaakten.
Na Mosul zou ik nog veel deprimerends tegenkomen. Maar de herinnering aan Balqees was een weldadige correctie. Dat waren ook al die andere christenen. Die mij én u uitnodigden om mee te doen: het hart omhoog!
En de handen uit de mouwen.