De rechtvaardiging door het geloof is volgens ds. R. W. Mulder een „scharnierpunt” van de christelijke leer. „Als die wordt verzwegen, verliest de kerk haar bestaansgrond.”
De predikant van de hersteld hervormde gemeente in Montfoort zei dit zaterdag tijdens de Toogdag van de Hersteld Hervormde Mannenbond. Het thema van de bijeenkomst, in de Bethelkerk te Lunteren, was ”Rechtvaardiging door het geloof”.
Ds. Mulder merkte op dat de rechtvaardiging door het geloof een scharnierpunt van de leer is. „Het is telkens weer nodig om bij de kern bepaald te worden. Als we op dit punt dwalen, heeft dit gevolgen voor de theologie. Waar de rechtvaardiging door het geloof wordt verzwegen, verliest de kerk haar bestaansrecht.”
De predikant gaf aan dat het woord ”gerechtigheid” bijna 300 keer in de Schrift voorkomt en het woord ”rechtvaardigheid” ongeveer 250 keer. „Het zijn kernwoorden in de Bijbel. God heeft rechtvaardigheid lief.”
In het Bijbelboek Romeinen gaat het dikwijls over de rechtvaardiging, aldus ds. Mulder. Hij noemde onder andere Romeinen 3:24 en 28 en 5:1 en 8. Ook wees hij op Kolossensen 1:21 en 22.
Met de rechtvaardigmaking, zo zei de predikant, wordt bedoeld het voor God stellen van de zondaar door het offer van Christus. „Wie door het geloof de toevlucht tot Christus heeft genomen, is rechtvaardig. Wie gerechtvaardigd is, is aangenaam voor God. Het Bijbelse begrip rechtvaardig betekent vrijspraak van schuld en straf, maar ook het recht geven op het eeuwige leven.”
Ds. Mulder concludeerde dat rechtvaardiging voor God onmogelijk is te verkrijgen door menselijke inspanning, maar alleen mogelijk is door het offer van Christus.
Rechtsgeding
Emeritus predikant C. M. Buijs uit Elspeet sprak over de rechtvaardiging door het geloof vanuit pastoraal perspectief. Hij besprak drie vroegere predikanten uit de Nederlandse Hervormde Kerk: I. Kievit (1887-1954), J. van Sliedregt (1914-1973) en G. Boer (1913-1973).
Volgens ds. Buijs had ds. Kievit een antenne voor mensen met een beginsel van geestelijk leven. „Ds. Kievit miste in gesprekken met hen vaak het doorbrekend genadeleven. De oorzaak daarvan was naar zijn mening dat daaraan weinig leiding werd gegeven in de prediking: „Gij hebt Hem wellicht in het geloof omhelsd maar gij moet ondervinden dat er nog iets is tussen God en uw ziel. Gij mist de vrije toegang tot God.””
Ds. Van Sliedregt wees, aldus ds. Buijs, ook op het rechtsgeding. „Waar de ziel vóór het rechtsgeding blijft, kan de vrede met God niet worden ingeleefd. De ogen moeten geopend worden voor de onmogelijkheid van het dienen van de Heere. God ontdekt de zondaar aan zijn dadelijke zonde en aan zijn zondige staat en de zondaar ontdekt zijn eigen vijandschap.”
Daarna komt het rechtsgeding, zo gaf de Elspeetse emeritus predikant de mening van ds. Van Sliedregt weer: „De zondaar wordt gedagvaard naar de Sinaï en alle werken worden afgesneden. Het besef ontstaat dat Jezus Christus nodig is, maar de zondaar kan niet tot Christus vluchten. Hij kan niets aannemen tenzij het hem gegeven is. De Borg moet geschonken worden. Dat gebeurt als de zondaar voor God neervalt onder het vonnis van God. Hij wordt gedagvaard als een overtreder. Het is de weg van de afsnijding van alle kanten. Dan wordt Christus geopenbaard als de Borg.”
Van ds. Boer, de derde predikant die ds. Buijs behandelde, zei hij dat we „buiten Christus stikken in onze gerechtigheid omdat we te goed zijn om als een goddeloze gerechtvaardigd te worden.”
Ds. Boer vond het belangrijk om te wijzen op Gods heiligheid, merkte hij op. „De mens wordt gesteld voor de majesteit van God. Het is een gevecht in het leven van een mens voordat hij begrijpt dat alleen God rechtvaardig verklaart. Het is zeldzaam hoe gemakkelijk een mens hier overheen loopt. Een mens moet ontwapend worden van top tot teen.”
Ds. Boer zei ook, aldus ds. Buijs, dat het recht Gods wel „afsnijdend” is, maar vooral „bevrijdend.” „Men hoefde niet precies in woorden te kunnen uitdrukken wat er gebeurd was, als men in Christus leefde. De vrucht is de vrede met God door Jezus Christus.”
Kloppend hart
De leiding van de Toogdag was in handen van ds. IJ. R. Bijl, voorzitter van de Mannenbond. Hij noemde de rechtvaardiging het kloppend hart van de reformatie en van het christelijk geloof.
