Buitenland

Israël maakt zich op voor stembusgang

Voor de vijfde keer in ruim drieënhalf jaar gaan de Israëliërs naar de stembus. Veertig partijen, variërend van links tot rechts en van religieus tot seculier en met allerlei nuances daartussenin, hebben kandidatenlijsten ingediend bij het Centrale Verkiezingscomité. Elf partijen lijken op 1 november de kiesdrempel van 3,25 procent te kunnen halen.

Alfred Muller
14 October 2022 19:33
Likud-auto in het centrum van Jeruzalem. beeld Alfred Muller
Likud-auto in het centrum van Jeruzalem. beeld Alfred Muller

Opiniepeilers zeggen dat Likud van oud-premier Benjamin Netanyahu ongeveer 33 van de 120 zetels in de Knesset gaat binnenslepen. Yesh Atid van de huidige premier Yair Lapid zal op de tweede plaats belanden met zo’n 24 parlementariërs.

Maar waar het op aankomt is wie een coalitie kan vormen die kan bogen op minimaal 61 zetels. Kleine rechtse partijen hebben op aandrang van Netanyahu besloten zich te verenigen en met een gezamenlijke lijst uit te komen, genaamd Religieus Zionisme. Op deze wijze kunnen zij voorkomen dat zij de kiesdrempel niet halen en dat er dus stemmen verloren gaan voor het kamp-Netanyahu.

Aan de linkerzijde ontbreekt een dergelijke saamhorigheid. De Arabische partijen die vroeger verenigd waren, zijn uiteen gevallen en komen met drie lijsten. En de samenwerking tussen de linkse Meretz en Arbeidspartij ging niet door omdat Merav Michaeli van laatstgenoemde partij daar het nut niet van inzag.

De ultraorthodoxen stemmen op de religieuze partijen (Verenigd Torah Judaïsme en Shas). In principe horen deze partijen bij het blok van Netanyahu. De ultraorthodoxe kiezer kan ook stemmen voor Likud zelf of voor Religieus Zionisme van Bezalel Smotrich en de rechts-radicale Itamar Ben-Gvir.

Een onzekere factor is wat de nationaal-religieuzen gaan doen. De partij die veel religieuze zionisten in het verleden aantrok –Yamina van oud-premier Naftali Bennett en Ayelet Shaked– is ter ziele. Bennett houdt de politiek voor gezien en het zal volgens de opiniepeilers Shaked van het Joodse Huis niet lukken over de 3,25 procent te springen.

Smotrich kan zijn partij wel Religieus Zionisme noemen, zijn denkbeelden –en helemaal die van Itamar Ben-Gvir– staan sommige religieuze zionisten tegen. Het is dan ook mogelijk dat zij uitwijken naar Likud of zelfs naar de centrum-rechtse Nationale Unie van defensieminister Benny Gantz.

De partijen die zich in het middenveld bevinden kunnen naar verwachting weer bepalen welke kant de slinger op gaat. Hierbij geldt: beloften voor de verkiezingen zijn ook niet meer dan beloften voor de verkiezingen – en na de verkiezingen ziet de wereld er weer anders uit.

Een theorie die de ronde doet is dat Gantz zich na de verkiezingen opwerpt als redder in nood. Gantz wordt dan premier van een centrum-links kabinet aangevuld met de ultraorthodoxe partijen. Of zelfs een centrum-rechts kabinet waarin Netanyahu de tweede viool speelt en dat Religieus Zionisme uitsluit.

Lang kan zoiets niet goed blijven gaan. De kans bestaat dan ook dat er in 2023 weer verkiezingen komen.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer