Dat bepleit de zogeheten Regiegroep, die voor de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt (GKV) en de Nederlands Gereformeerde Kerken (NGK) de beoogde fusie van beide kerkgenootschappen voorbereidt.

In een rapport dat vrijdag online is gezet, schrijft de Regiegroep dat de generale synode van de GKV en de zogeheten landelijke vergadering van de NGK typische „mannenbolwerken” zijn. Zo kent de landelijke vergadering van de NGK „ruim vijftien jaar na de openstelling van de ambten voor vrouwen gemiddeld drie à vier vrouwelijke afgevaardigden.” De Regiegroep spreekt over een „gebrek aan diversiteit in geslacht en leeftijd, maar ook qua culturele achtergrond.”

Talentscouting

Zij stelt aan de landelijke vergadering van Zoetermeer, die op 8 oktober start met een bidstond, voor om voor afgevaardigden „actief te gaan zoeken naar kerkleden die midden in het leven staan: vijftigminners, jongvolwassenen, mannen én vrouwen.” Instrumenten die daarbij ingezet kunnen worden: een „databank van potentiële afgevaardigden” opbouwen en het inrichten van „een proces van talentscouting.” Verder zou met het zoeken naar geschikte afgevaardigden niet kort voor een synode, maar reeds lang daarvoor begonnen moeten worden.

De landelijke vergadering en synode in Zoetermeer, die naar verwachting tot in januari duurt, moet de laatste hand gaan leggen aan de eenwording van de GKV en de NGK. Zo moet de nieuwe, gezamenlijke kerkorde definitief worden vastgesteld, moeten plaatselijke kerken en regio’s opnieuw worden ingedeeld en komt er een volledige integratie van de huidige deputaatschappen en commissies.

De NGK ontstonden in 1967, na een scheuring in de GKV. Sinds een aantal jaren werken beide kerkgenootschappen aan hereniging. „In de afgelopen jaren merkten we als Regiegroep hoe de Geest van God Zelf werkzaam is in de kerken”, schrijft de Regiegroep in haar rapport over het eenwordingsproces.

In een bijlage bij het rapport staan gebundelde reacties van classes (GKV) en regio’s (NGK) op de nieuwe kerkorde van de NeGK. Die zijn grotendeels positief. Zo schrijft de regio Utrecht: „De kerkorde ademt een sfeer uit waar alle kerken zich in thuis kunnen voelen door de ruimte die geboden wordt.”

Niet gedragen

Toch is juist die „ruimte die geboden wordt” voor enkele classes van de GKV aanleiding tot zeer kritische reacties. Het verst gaat de classis Ommen. „Wij moeten u meedelen dat de kerkorde (…) niet wordt gedragen door de kerken in de classes”, schrijft Ommen. „Wie deze kerkorde voor zijn rekening neemt, komt in een ander type kerkverband terecht. We verschuiven van een presbyteriaal-synodaal kerkrecht naar een congregationalistisch/independentistisch kerkrecht.”

Zo heeft Ommen er moeite mee dat, waar predikanten hun handtekening moeten zetten onder het zogeheten Verbindingsformulier, ouderlingen en diakenen dat niet hoeven doen. „Ouderlingen zijn geroepen om toe te zien op de prediking en mogen ook zelf niet in strijd komen met de leer van de Bijbel, zoals die in de belijdenis wordt nagesproken. Waarom dan geen handtekening plaatsen?”

De classis is het verder niet eens met de bepaling in de kerkorde dat „de kerkenraad besluit wie worden uitgenodigd voor het avondmaal.” Dat geeft volgens Ommen onterecht ruimte aan de praktijk van kinderen aan het avondmaal.

Grote nood

Ook schrijft Ommen: „De concept-kerkorde lijkt op een kerkorde, maar ordent nauwelijks. Wij roepen de kerken op terug te keren naar de principes van het gereformeerde kerkrecht. Naar onze inschatting zijn de kerken in grote nood en raken ze in nog grotere nood als dit document rechtsgeldig wordt.”

Ook de classis Arnhem heeft moeite met de ruimte die de nieuwe kerkorde biedt. „In de concept kerkorde vervaagt de aandacht voor de Bijbelse, gezond makende leer. Dat werkt in diverse artikelen merkbaar door.” Arnhem bekritiseert een uitspraak van de werkgroep die de nieuwe kerkorde schreef, namelijk dat „iedereen welkom is, die van Jezus Christus is.” De classis Arnhem: „Dat klinkt sympathiek. In onze tijd is buitensluiten bijna de grootste doodzonde die je kunt begaan. Toch is het een kleur- en karakterloze omschrijving, waarbij de nadruk te veel komt te liggen op de menselijke subjectiviteit: het welkom en het persoonlijk geloof.”

De nieuwe kerkorde van de NeGK ís overigens al in eerste lezing unaniem vastgesteld. De vergadering in Zoetermeer is slechts bedoeld voor kleine verbeteringen.+