Naar Burgas aan de Zwarte Zee was de recentste vlucht van Anne Duijn. „En terug naar Schiphol.” Het vliegveld bij de Bulgaarse stad is ze niet af geweest. Op de meeste bestemmingen van Corendon is dat niet anders. „In tegenstelling tot wat passagiers vaak denken, vliegen we meteen weer retour. Een ‘heen-en-weertje’ in ons jargon.”

Ruim zes jaar is Duijn (29) nu in dienst van Corendon als stewardess, na een mbo-opleiding luchtvaartdienstverlening en een baan ‘op de grond’ bij de KLM. „Mijn vader werkt ook in de luchtvaart. De interesse in vliegen kreeg ik daardoor van jongs af aan mee. Het beroep van stewardess past bij me. Contact met mensen spreekt me aan. In ons beroep ontkom je daar natuurlijk ook niet aan. En dienstverlening ligt me eveneens. Voor mij is vliegen nu een dagelijks iets. Veel passagiers van Corendon gaan alleen met hun vakantie met het vliegtuig, eens per jaar. Zij beleven vliegen als iets speciaals. Door de situatie op Schiphol de laatste weken, met het lange wachten voor de controle, komen sommigen met enige stress en geïrriteerd binnen. Dan is het wel mooi om ze uiteindelijk met een goed gevoel van boord te laten gaan. Met wat extra attentie zijn ze de wachtrij hopelijk snel vergeten.”

Gastvrijheid is een voorname functie van een stewardess of steward, zegt Duijn. Veiligheid staat echter voorop. De instructies die voor het opstijgen van het vliegtuig worden gegeven, en de bewegingen daarbij, kan ze inmiddels dromen. „Ik doe ze blindelings. Mensen die veel vliegen kennen het riedeltje ook uit hun hoofd. Maar mocht er een noodsituatie ontstaan, dan moet men wel weten wat te doen. Je wilt toch dat iedereen dan veilig uit het vliegtuig komt.”

Prioriteit

Dat voor de vier stewardessen of stewards, de purser (hoofd van het cabinepersoneel) en de twee piloten in de cockpit die de Boeing 737 800’s van Corendon bemannen veiligheid prioriteit is, blijkt direct al als de crew zich bij het vliegtuig verzamelt. Duijn: „In een korte briefing vertelt de purser wat de vliegtijd en de passagiersaantallen zijn en of er bijzondere aandachtspunten zijn, zoals een hondje in de cabine of een minder mobiele passagier die assistentie behoeft. Onderdeel van de briefing is ook een veiligheidsvraag om je te testen op je kennis. Bijvoorbeeld hoe je een brandje blust. Of hoe je iemand reanimeert. Elke vlucht weer. Als je niet goed antwoordt, kan de purser beslissen om je niet mee te nemen. Maar die kennis zit er ondertussen wel in, hoor. Of we bespreken kort een situatie met elkaar, waarbij iedereen inbreng heeft. Het gaat er op dat moment om dat je weet dat je op je collega’s kunt vertrouwen.”

Aan boord wordt vervolgens de uitrusting gecheckt. „Onder meer of de brandblussers aanwezig zijn, of de zuurstofmaskers aangesloten zijn, of de zwemvesten onder de stoelen liggen. Tijdens de vlucht sta je als stewardess ook voortdurend aan. Je moet steeds alert zijn. Mocht er paniek uitbreken, dan kijken de mensen naar mij. Ze verwachten uiteraard dat ik ga handelen, dat ik een brandje ga blussen of ga reanimeren. Je kunt immers op grote hoogte niet even de politie of de brandweer bellen. Het komt voor dat iemand ondanks het rookverbod op het toilet stiekem een sigaretje neemt en dan de peuk nog half brandend in het afvalbakje gooit. Als daar papier in ligt, kan er zomaar brand ontstaan. Daar moet je wel op voorbereid zijn. In die zes jaar heb ik gelukkig niet iets echt vervelends meegemaakt.”

Claustrofobie

Van claustrofobie moet een stewardess geen last hebben. De werkruimte is beperkt, een smal gangpad op 11 kilometer hoogte. Duijn: „Als je met je servicetrolley door het vliegtuig gaat om iedereen van een consumptie te voorzien, kan het gebeuren dat een passagier naar het toilet wil. Ik vraag hem of haar dan even bij een stoel in te schuiven, dan kan ik voorbij met mijn trolley. Vervolgens gaat de passagier naar het toilet en ga ik door met mijn werk. Je wordt er wel handig in om in zo’n kleine ruimte te functioneren. Bovendien is een vliegtuig praktisch ingedeeld. Overal zitten vakjes, laatjes en kastjes.”

Na aankomst wordt de cabine schoongemaakt voor de terugreis. „Het afval eruit en stofzuigen, zodat alles er weer representatief uitziet voor de nieuwe passagiers. En wij kunnen even op de trap gaan staan om buitenlucht te inhaleren. We hebben meestal ongeveer een uur ‘omdraaitijd’.”

Lagere hak

De ene werkdag is de andere niet. „Het aantal uren dat we maken hangt van de bestemming af. Vliegen we op Ibiza of Palma de Mallorca, dan betekent dat voor ons zo’n acht uur. Kreta of Hurghada in Egypte is een werkdag van tien of dertien uur. Heb je vooraf goed geslapen, dan is dat prima te doen. Maar is je nacht minder verlopen dat je had gehoopt en je hebt een paar van die diensten achter elkaar, dan kan het soms best pittig zijn. Onderweg kun je eventueel een kwartiertje tot een half uur je ogen sluiten in de cockpit als je daar behoefte aan hebt. Natuurlijk zorgen we ervoor dat de veiligheid niet in het geding komt. Lange dagen vind ik niet per se zwaar. Als je met tegenzin naar je werk gaat, kan een retourtje Ibiza ook al veel van je vergen.”

Duijn, die op een half uurtje rijden van Schiphol woont, in Alkmaar, heeft onregelmatige werktijden. „Daar wen je aan. Er zijn vluchten waarvoor we ons in de nacht moeten melden en dan kom je in de middag weer thuis. Een andere keer vertrek je later op de dag en ben je pas in de nacht terug.” Is dat wel goed voor het slaapritme? „Je moet er gewoon rekening mee houden dat je op je vrije dagen je rust pakt om fit te zijn.”

Een stewardess moet veel staan. „Maar we lopen niet altijd op hoge hakken. Aan boord dragen we schoenen met een lagere hak. Dat is beter voor je houding en maakt het werk minder vermoeiend.”

Een bijkomende factor is dat tijdens de vlucht de luchtdruk in de cabine laag is. „Het is wel wenselijk dat je veel drinkt, want bij lage luchtdruk droog je wat sneller uit. Je huid kan ook droger aanvoelen. Het is door de luchtdruk ook vermoeiender werken dan wanneer je de hele dag op kantoor zit in normale frisse lucht. Goed voor jezelf zorgen, met gezond eten, is in dit werk zeker van belang.”

Oma’s en opa’s

Geen dag is voor een stewardess hetzelfde, zegt Duijn. „De passagiers zijn dat ook niet. Op een vlucht naar Ohrid tref je veel actieve vakantiegangers. Noord-Macedonië is een populair wandelgebied. De passagiers naar Turkije zijn meer ingesteld op all-inclusive. Lekker rond het zwembad of aan het strand. Daar zijn meer gezinnen met kinderen bij.”

Van interactie met passagiers kan Duijn genieten. „Gezellig. Iedereen heeft zijn of haar eigen verhaaltje. Zeker nu na corona. Mensen leefden er echt naartoe om eindelijk weer op vakantie te kunnen gaan, en daar zijn ze blij om. Oma’s en opa’s die samen met hun kinderen en kleinkinderen op vakantie zijn, bijvoorbeeld omdat ze zoveel jaar getrouwd zijn. Vaak was de reis al in coronatijd gepland. Toen kon het niet doorgaan. Dat willen ze dan enthousiast met je delen. Passagiers zijn ook wel geïnteresseerd in hoe mijn werkdag eruit ziet. Dan willen ze even ons keukentje zien. Als je lekker kunt kletsen met de mensen, vliegt een dag zo voorbij.”

Een stewardess ziet veel van de wereld, neemt menigeen aan. Bij Corendon, met veelal bestemmingen rond het Middellandse Zeegebied en de retourvluchten naar Amsterdam op dezelfde dag, is dat maar gering. Vooral in de winter wordt er wel op langere afstanden gevlogen. De laatste keer was Duijn in Gambia. „We kwamen daar toen op vrijdag aan en vlogen pas ‘s maandags terug. Heb je mooi een paar dagen vrij te besteden. Wat relaxen en met de bemanning uit eten. Dat is toch een beetje vakantie.”

Voor de volgende vlucht zit dat er nog niet in. Duijn is ingeroosterd voor een heen-en-weertje naar Dalaman in Turkije.