Wat staat er in het rapport?

Het rapport, een doorwrocht stuk, gaat onder meer in op de vraag hoe het CDA vanuit de christelijke traditie moet aankijken tegen het begin van het leven. De auteur komt tot de slotsom dat een embryo „een mens in wording” is die nog geen volledige beschermwaardigheid geniet. Daarmee neemt de CDA-denktank afstand van de visie die gangbaar is binnen ChristenUnie en SGP. „De allervroegste stadia van het embryo laten zien dat de menselijke vrucht een andere bestaanswijze kent dan het embryo in latere stadia. Dat biedt ruimte om onderzoek en technologie niet op voorhand af te wijzen”, is het vertrekpunt van het rapport.

Welke ruimte ziet het stuk voor embryokweek?

Buiten kijf staat volgens het rapport dat elke christen de roeping heeft creatief bij te dragen aan de schepping en een mooiere wereld. Dat, in combinatie met het relativeren van de beschermwaardigheid, maakt het kweken van embryo’s voor onderzoeksdoeleinden toelaatbaar, aldus de auteur. Zo zouden artsen de ruimte moeten krijgen om embryo’s te kweken voor bijvoorbeeld kiembaangentherapie, ook wel kiembaanmodificatie genoemd.

Bij deze therapie, die overigens nog volop in ontwikkeling is, wordt een defect gen dat een erfelijke ziekte veroorzaakt al hersteld in het meest premature stadium, namelijk in het eencellige embryo. Meteen na de ivf-behandeling dus. Om dat toe te staan, moet de embryowet worden verruimd. De CDA-denktank is daar voor, maar wil er wel voorwaarden aan verbinden. Zo zou de wet het aantal erfelijke ziekten waarvoor dat mag, moeten limiteren. In een andere bepaling moet komen te staan dat de therapie niet mag worden gebruikt voor het creëren van wensbaby’s (ook wel designerbaby’s genoemd).

Is dit ook meteen het nieuwe standpunt van het CDA?

Nee, zo benadrukte woordvoerder medische ethiek Hilde Palland van de CDA-Tweede Kamerfractie dinsdag desgevraagd. Vooralsnog vormt het rapport alleen een startpunt voor een interne partijdiscussie. Oftewel: eerst zijn de leden aan zet, onder andere op het komende najaarscongres. „Wij willen graag de ideeën en meningen van de leden horen om ons te laten voeden en inspireren. Daarna volgt ons fractiestandpunt”, zegt Palland.

Stel, een meerderheid van de fractie omarmt dit rapport. Kan dat dan van invloed zijn op het politieke debat?

Op de lange termijn ongetwijfeld, maar of er dan binnen deze coalitie al spanningen kunnen uitbreken, staat nog te bezien. In het coalitieakkoord is namelijk afgesproken dat D66 en VVD slechts een begin mogen maken met de verruiming van de embryowet. Het wijzigingsvoorstel dat daarvoor moet zorgen mogen ze tijdens deze kabinetsperiode nog niet aanhangig maken. De CDA-leden en ook de CDA-fractie zouden wel heel erg doorslaan als ze al onder Rutte IV aan die afspraak willen gaan morrelen.

Onder een volgend kabinet gaat de embryowet zeer waarschijnlijk op de schop. Dan zal ook blijken of het CDA er in slaagt een stempel te drukken op de besluitvorming.