In de VS bijna dagelijks een schietpartij
„Rustig winkelen is er deze weken niet bij,” zegt een bezoeker van de Walmart in Rhinelander (Wisconsin). „Je kijkt geregeld over je schouder of er een gewapend iemand op je afkomt.”
De shootings houden Amerika in een verlammende greep, kopte het dagblad USA Today vorige week vrijdag. Dat is niets teveel gezegd. De schietpartij in de Texaanse plaats Uvalde waarbij negentien schoolkinderen en twee leekrachten om het leven kwamen, ligt nog vers in het geheugen. Nationaal en internationaal gaf de massamoord veel ophef. Vooral het feit dat bijna twintig onschuldige kinderen uit het leven werden weggerukt, leidde tot emotionele reacties.
Maar veel tijd om tot zichzelf te komen, kreeg Amerika niet. Uit de database van de Gun Violence Archive blijkt dat er in de VS tussen Hemelvaartsdag en Pinksteren 24 shootings hebben plaatsgevonden. Van een shooting is volgens Amerikaanse criminologen sprake als er vier of meer mensen door het wapengeweld zijn geraakt. De genoemde 24 schietpartijen eisten twintig levens en bijna zestig gewonden.
De schietpartijen deden zich onder heel verschillende omstandigheden voor. In Michigan werden vier mensen doodgeschoten tijdens een verjaardagsfeest. In Tulsa (Oklahoma) werden een dokter en drie verpleegkundigen van het leven beroofd. In New York opende een schutter het vuur op klanten van een groentewinkel.
In Henderson (Nevada) raakten zeven mensen gewond toen motorrijders met de Hells Angels, de Vagos en de Outlaws in een vuurgevecht raakten op een snelweg op slechts 27 kilometer van Las Vegas, aldus de politie.
James Alan Fox, hoogleraar criminologie aan de Northeastern University in Boston, wijst erop dat er naast de shootings ook nog tientallen schietpartijen zijn geweest met minder dan vier getroffenen. „En dat wordt alleen maar erger. Het aantal slachtoffers van wapengeweld neemt jaar na jaar toe. In 2020 was dat volgens de gegevens van de John Hopkins University 45.222. Dat was een stijging van 15 procent ten opzichte van 2019. Ruim de helft van deze doden hebben met een vuurwapen zelfmoord gepleegd.”
Ook het aantal shootings stijgt ieder jaar. In 2014 waren er 272. Volgens het Gun Violence Archive telde 2021 met 692 schietpartijen het hoogste aantal in jaren. Het jaar daarvoor waren er 610 massale schietpartijen en 417 in 2019. Van 2014 tot 2018 waren er gemiddeld 334 massale schietpartijen in een jaar, blijkt uit de gegevens van het archief.
Dr. Georgas Benjamin, hoofd van de American Public Health Association, spreekt van „een geweldsepidemie die de Amerikanen in een verlammende greep houdt”. „Er leeft angst bij veel Amerikanen. Zij maken zich zorgen over de mogelijkheid dat zij slachtoffer worden van een massamoord.” Volgens een opiniepeiling van het bureau Gallup in 2019 maakt bijna de helft van de Amerikanen zich zorgen over de gevaren die zij kunnen lopen bij massale schietpartijen.
Bij de ingang van veel warenhuizen in de VS staan vaak mensen die klanten welkom heten. Zij houden tegelijk een oogje in het zeil. „Maar je denkt toch niet dat ik in staat ben een schutter tegen te houden,” zegt Walmart-medewerker Joey van de vestiging in Rhinelander. „Met mijn blote handen begin ik niks. Ik ben met mijn 68 jaar ook niet sterk meer. Als zo’n gewapende man binnenkomt, sta ik machteloos, Ik mag hopen het er zelf levend van af te brengen.”
Volgens dr. Benjamin is het van belang dat er een multidisciplinaire aanpak komt. „Wetgeving die wapenbezit beperkt of verbiedt, is een deel van de oplosssing”, zegt hij. „Maar het gaat er ook om dat mensen die zich in een psychische crisis bevinden, snel geholpen worden. En vergeet ook niet te dat morele opvoeding van jongeren essentieel is.”
James Alan Fox erkent dat er „slechte dingen kunnen gebeuren” wanneer alcohol, mensen en wapens bij elkaar komen, maar zei dat hij niet gelooft dat het aantal massale schietpartijen noodzakelijkerwijs zal stijgen tijdens de komende zomermaanden. „Ja, de zomer komt eraan en in het vierde weekend van juli zullen we waarschijnlijk veel massale schietpartijen zien, maar ik zie dit niet als een voorbode van ergere dingen die komen gaan”, zei Fox. „Het enige wat me wel zorgen baart, is dat we een toename van wapenaankopen hebben gezien. En het is moeilijk om een massaschietpartij te plegen zonder geweer.”
Daarnaast wijst Fox op de kwalijke invloed van internet. Langs dat kanaal maken labiele of radicale jongeren kennis met de meest bizarre ideeën. De geweldadige actie van de een inspireert de ander. Daartegen zou moeten worden opgetreden.”
