De EU-lidstaten hebben een zwaarbevochten akkoord bereikt over een invoerverbod van Russische aardolie die via zee naar de EU wordt aangevoerd. De boycot is op aandringen van onder meer Hongarije verwaterd, maar zou toch 90 procent kunnen raken van de Russische olie die de EU importeert.
Premier Mark Rutte is aangenaam verrast, maar noemt de op een EU-top in Brussel bereikte deal wel „een hele bevalling”.
De sanctie, waarover de EU-landen bijna vier weken vruchteloos onderhandelden, „snijdt een grote stroom inkomsten voor de oorlogsmachine van Rusland af”, zegt voorzitter Charles Michel van de raad van regeringsleiders van de EU. Hij spreekt van „maximale druk op Rusland om de oorlog te beëindigen” die het land tegen Oekraïne voert. De „technische details” van het akkoord worden de komende dagen uitgewerkt.
De boycot van Russische tankerolie, goed voor twee derde van het totaal, gaat eind dit jaar in, meldt voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie. Dan zou de Russische olie-export naar de EU feitelijk met ongeveer 90 procent verminderen, omdat Duitsland en Polen hebben toegezegd ook af te zien van de Russische olie die zij per pijpleiding krijgen.
De Russische olie die via de zogeheten Droezjba-pijpleiding naar Hongarije, Slowakije en Tsjechië stroomt wordt van de boycot uitgezonderd. Deze landen, die geen zeehavens hebben en dus afhankelijk zijn van aanvoer per pijpleiding, wilden anders niet instemmen.
Wanneer ook een eind komt aan deze importen, is nog onduidelijk. Rutte en zijn 26 EU-collega’s hebben enkel afgesproken daar zo snel mogelijk op een volgende EU-top op terug te komen. Hij verzekert dat er hoe dan ook een deadline komt.
Rotterdam en andere belangrijke oliehavens en petrochemische centra hoeven straks niet te vrezen voor oneerlijke concurrentie uit Hongarije, Slowakije en Tsjechië, stelt Rutte. De leiders hebben afgesproken dat de drie landen hun goedkope pijpleidingolie of wat ze daarvan maken niet mogen exporteren.
De overeenstemming over het olie-embargo maakt ook de weg vrij voor de andere door de commissie voorgestelde strafmaatregelen uit het zesde sanctiepakket van de EU voor Rusland. Zo worden Ruslands grootste bank, Sberbank, en twee andere banken afgesloten van SWIFT, de internationale communicatiedienst voor banken. Verder gaat de EU drie Russische staatszenders weren. Het hoofd van de Russisch-orthodoxe kerk en een aantal andere personen die dicht bij het Kremlin staan krijgen volgens ingewijden reisverboden opgelegd en zien hun tegoeden bevroren.
