„Vreselijk”, noemt vechtsportinstructeur Alex Kuiper (45) de aanranding in een lege coupé. Op het traject tussen Amsterdam en Alkmaar betastte een ongeveer 40-jarige man de jonge vrouw. In Alkmaar kon ze de trein verlaten en om hulp vragen, meldde de politie. „Vermoedelijk was dat meisje verstijfd van angst. Een man dient met zijn tengels van anderen af te blijven. Maar ik ben bang dat er als het ware roofdieren zullen blijven rondlopen”, zegt Kuiper woensdag. Hij is eigenaar van Contact Combat, een sportschool die al jaren zelfverdedigingscursussen voor vrouwen verzorgt.

Lege trein

Het mooist is als een vrouw weet te voorkómen dat een man haar te grazen neemt, zegt Kuiper. „Het klinkt misschien afgezaagd, maar voorkomen is beter dan genezen. Dus kun je er als vrouw bijvoorbeeld voor kiezen om, zeker op bepaalde tijdstippen, niet in je eentje in een lege trein te stappen. Reis indien mogelijk met een groepje, al begrijp ik dat niet altijd zomaar kan.”

Als een vrouw in een hachelijke situatie belandt, moet ze haar „beleefdheid overboord durven zetten”, zegt Kuiper. „Als goed opgevoede burgers zijn we soms veel te lang beleefd. Vrouwen hebben een fantastische intuïtie voor verkeerde zaken. Mijn advies: luister als vrouw naar dat waarschuwende stemmetje vanbinnen. Kom in actie als iets niet goed voelt. Dus als je er een raar gevoel bij krijgt dat een man je coupé instapt, schroom dan niet op te staan en weg te lopen. Denk niet: dat is raar, er zal vast niks aan de hand zijn.”

Wurggreep

Als een onverlaat een vrouw daadwerkelijk aanvalt, is het logisch dat het slachtoffer „bevriest van schrik.” Maar training kan vrouwen assertiever maken, zodat ze zich tijdens zo’n angstig moment gaan verweren, legt Kuiper uit. „Als het niet anders kan, moeten vrouwen van zich afbijten. Zowel verbaal als fysiek.”

In zelfverdedigingscursussen worden vrouwen bijvoorbeeld in een wurggreep genomen. „Reken erop dat dat al ontzettend intimiderend is, zelfs als zo’n vrouw in een trainingssituatie wordt omringd door vriendelijke en gelijkgestemde dames. We gaan tijdens het rollenspel telkens een stapje verder en bouwen de spanning op. Eerst krijgt een vrouw rustig aangekondigd dat ze bij de keel wordt gepakt. Later grijpt iemand haar onverwacht bij de keel. Doel van al die oefeningen is dat een vrouw als het ware gewend raakt aan zo’n intimiderende actie. We proberen te bewerkstelligen dat ze niet bevriest van schrik, maar de adrenaline die vrijkomt gebruikt om in de tegenaanval te gaan.”

Vrouwen worden erin getraind om „met een explosieve beweging” duimen van wurgende handen los te wrikken, doceert Kuiper. „Zodat er zuurstof naar je hersens blijft stromen.” Intussen moeten de vrouwen „kwetsbare delen” van hun belager proberen aan te vallen. „Denk aan een schop in zijn kruis, een stomp op zijn neus of krabben in de ogen.”

Pepperspray

Is het wat dat vrouwen een busje pepperspray in hun handtasje stoppen, om daarmee zo nodig onguur volk af te poeieren? „Spannende vraag”, reageert Kuiper. „Bedenk dat de wet voorschrijft dat alles wat we als wapen gebruiken illegaal is. Maar ik zeg toch maar: „Als je je zekerder voelt met een bus haarlak in je tas, neem dat busje dan vooral mee. Als je een scherp voorwerp gebruikt om daarmee je eigen leven te redden, is daar zeker wat voor te zeggen. Je mag jezelf verdedigen.”

Wat te denken van een scheidsrechterfluitje waarmee benarde dames hun omgeving op kunnen trommelen? „Dat kan een goed hulpmiddel zijn. Vraag is wel of je zo’n fluitje altijd bij je wilt hebben én of je in een stressvolle situatie de tegenwoordigheid van geest hebt om erop te blazen.”

Zwartrijder

De belager zou de 19-jarige vrouw in de NS-trein maandagavond 40 minuten hebben betast. Waar bleef al die tijd een conducteur? „Het is vreselijk wat er in de trein is gebeurd, maar we doen nu geen uitspraken over de rol van een conducteur”, zegt NS-woordvoerster Elvira van der Vis woensdagmiddag desgevraagd. „Dan zouden we speculeren. Misschien was de conducteur druk met een onwelwording of met een zwartrijder, wie zal het zeggen. We willen de zaak eerst goed laten uitzoeken door de politie.”

De NS lanceerde in april 2020 een telefoonnummer (06 13181318) waar treinreizigers via een app of sms melding kunnen maken van overlast of onveilige situaties. Reizigers staan dan in direct contact met de NS-Meldkamer. „Medewerkers van NS kunnen achter hun scherm meteen kijken of er actie nodig is”, zegt Van der Vis. Ze benadrukt dat mensen in geval van nood ook 112 kunnen bellen.

Jaarlijks wordt de NS-overlastlijn pakweg 2000 keer ingeschakeld. Zo’n melding betekent niet automatisch dat er sprake is van een noodsituatie. „Een reiziger kan klagen over een bedelaar of over iemand met de voeten op de bank.”

De NS-zegsvrouw beaamt dat een treinreiziger in acute nood niet altijd in de gelegenheid is contact op te nemen met het ‘noodnummer’ van de NS of met 112. „Maar als een vrouw op straat wordt belaagd, is ze ook niet altijd in staat om direct een hulpdienst te alarmeren.”