Dinsdagavond knielde een groep van dertien studenten van de Catholic University of America voor het gebouw van het hooggerechtshof in Washington. Zij reciteerden daar het ”Wees gegroet, Maria”, het gebed tot de moeder van Jezus. Onmiddellijk omsingelden honderden pro-abortusdemonstranten de studenten en schreeuwden: „Ga hier weg!”, „We haten je nu allemaal”, en „Mijn lichaam, mijn keuze.”

De felle reacties op de jongeren gingen gepaard met obscene gebaren. Een van de vrouwen schreeuwde naar de studenten: „Je kunt beweren dat het om een baby gaat. Dat kan me totaal niet schelen.” Een van de jongeren reageerde daarop met: „Jullie kunnen blaffen wat je willen. Jullie kunnen de hele dag in mijn gezicht schreeuwen, het zal niets veranderen aan het feit dat ik weet dat ik gelijk heb.”

Luisteren

Het incident in Washington D.C. was een van de vele protesten, deze week, tegen het mogelijke voornemen van de opperrechters om de abortusuitspraak van het Hooggerechtshof uit 1973 te herroepen. De definitieve beslissing van de hoogste rechters wordt voor het zomerreces verwacht.

Als de opperrechters inderdaad het abortusbesluit van 1973 vernietigen, bestaat er niet langer een recht op abortus dat door alle staten moet worden geëerbiedigd. Dan zullen voortaan de afzonderlijke staten moeten beslissen of ze het afbreken van een zwangerschap in hun staat willen toestaan. Inmiddels is duidelijk dat 31 staten een restrictiever beleid willen invoeren; andere willen juist maatregelen voor een liberaler praktijk.

Andrew Hartman, hoogleraar geschiedenis aan de Illinois State University, is ervan overtuigd dat een herroeping van het besluit 
van 1973 zal leiden tot verheviging van het debat. „Vrijwel alle staten gaan nieuwe maatregelen nemen. Vernietiging van het besluit van 1973 is voor de prolifebeweging in de VS een overwinning. Maar de strijd is niet voorbij. Het gevecht zal zich dan niet richten op één front, maar op vijftig.”

John Kish, een van de dertien studenten, zei dinsdagavond na afloop van de gebedswake: „Ik zou graag zien dat veel van de verdeeldheid wordt opgelost door dialoog, maar ik denk dat we vanavond hebben gezien dat dat niet echt gebeurt. Dus we kunnen alleen hopen en bidden.”

Volgens Hartman is het grote probleem dat een echt gesprek tussen voor- en tegenstanders van abortus al lang niet meer mogelijk is. „Men luistert niet meer naar elkaar. Of beter: men wil niet meer luisteren naar de argumenten van de ander.”

Herb Geraghty, betrokken bij de seculiere prolifeorganisatie Progressive Anti-Abortion Uprising, constateert dat het uitgelekte conceptvonnis alleen maar heeft geleid tot meer agressiviteit. Dinsdag nam hij deel aan een prolifedemonstratie. „Ik heb daarbij meer geweld en agressie gezien van de pro-abortusmensen dan ik waarschijnlijk ooit in mijn hele leven heb gezien”, zei hij na afloop. „Ik ben een activist. Ik ben gewend dat er geduwd en getrokken wordt. Maar dat is niet wat ik hier zag. Ik zag iemand een megafoon pakken en daarmee op het hoofd van een prolifeactivist beuken. Ik kwam thuis met bloedvlekken op mijn shirt.”

Op losse schroeven

Hoogleraar Hartman publiceerde enkele jaren geleden ”A war for the soul of America”. Daarin beschrijft hij de cultuuroorlog die de VS al jaren in haar greep houdt. Zijn conclusie is dat de Amerikaanse samenleving sinds de jaren zestig van de vorige eeuw worstelt met „een megabotsing van twee denkwerelden.” „In de jaren zestig werden alle traditionele waarden ter discussie gesteld. Dat betrof vrijwel alle terreinen van het leven. Om er enkele te noemen: de visie op het leven, op huwelijk en seksualiteit, op geloof en wetenschap, op feminisme en homoseksualiteit, op raciale verhoudingen. De vaste ankerpunten van geloof, traditie en ook de wettelijke kaders kwamen op losse schroeven te staan. Nog steeds is dat debat gaande.”

Daarbij constateert Hartman dat vooral conservatieve Amerikanen zich grote zorgen maken. Hij citeert een uitspraak van de conservatieve rechtsgeleerde Robert Bork: „Het ruwe beest van decadentie heeft na drie decennia de volwassenheid bereikt en stuurt ons naar onze nieuwe bestemming. Dat is niet Bethlehem, maar Sodom en Gomorra.”

Hartman: „Conservatieven voelden zich in het nauw gedreven. Zij zochten naar wegen om de oude joods-christelijke waarden te handhaven. De opkomst van de beweging van de Christian Right is daar het gevolg van. Maar vergeet niet: de onrust over de koers van de samenleving is ook een zorgpunt van groepen niet-christenen. Dat verliest men weleens uit het oog.”