„Geef de natuur wat ruimte”
Je ziet het steeds vaker: houten beschoeiingen langs sloten en singels. Ze zijn recht en strak, voorkomen dat een oever verzakt en maken een slootkant voor jaren onderhoudsvrij.
Er zit echter ook een negatievere kant aan de oeverbeschoeiing. Houten bekleding van de waterkant is ten opzichte van een natuurlijke overgang slecht voor de biodiversiteit. Bovendien veroorzaken de beschoeiingen dierenleed en zijn ze een gevaar voor kleine kinderen. Althans, dat is de mening van de politieke partij Water Natuurlijk uit waterschap Hollandse Delta. „Geef de natuur wat ruimte, daar wordt iedereen beter van”, zegt woordvoerder Joost Kievit.
Het beschoeien van oevers is natuurliefhebbers een doorn in het oog. „Heel veel natuurlijk leven speelt zich af op de grens van land en water”, legt Kievit uit. „Oeverplanten vinden er een plek. Die herbergen veel insecten.” Van die insecten profiteren andere dieren dan weer. En ook vissen zijn gebaat bij oeverplanten.
Geleidelijke overgangen zijn volgens Kievit daarom belangrijk voor de biodiversiteit. „Zo’n beschoeiing is dan juist een blokkade. Natuurlijk is het soms nodig om te voorkomen dat een oever in het water zakt. Dat kan je verhelpen door simpelweg de oever meer ruimte te geven.”
Dierenleed
Beschoeiingen zijn vaak lastig voor dieren. Amfibieën, zoals kikkers, leven deels in het water en deels op het land. Van het land in het water komen lukt deze dieren nog wel, maar omgekeerd is vaak een groot probleem op een plek met steile beschoeiingen. Zeker kleinere zoogdieren en jonge vogels proberen eindeloos tegen de houten wand op te klimmen. Dieren hebben vaak niet het besef om naar de overkant te gaan en zwemmen heen en weer tot ze vermoeid de strijd opgeven en verdrinken.
Beschoeiingen kunnen eveneens gevaarlijk zijn voor kleine kinderen. Een kind dat van een steile oever af valt, kan heel snel verdrinken. Dat risico is volgens Kieviet bij een natuurvriendelijke oever veel kleiner. „Als kinderen het water inlopen komen ze een barrière tegen van riet en andere oeverplanten. Als ze daar toch doorheen gaan krijgen ze natte voeten. Het kind zal dan in de meeste gevallen teruggaan.” Water Natuurlijk roept waterschappen en gemeenten op beschoeiingen in de ban te doen.
Het onderwerp is in de gemeente Hoeksche Waard, die valt onder waterschap Hollandse Delta, mede actueel na een tragisch ongeval eind maart waarbij een 3-jarige peuter in Heinenoord verdronk in een vijver. Het meertje is een bluswaterberging van de brandweer en wordt ook als visvijver gebruikt. Het is afgezet met hekken en struiken, maar het komt volgens buurtbewoners regelmatig voor dat het hekje openstaat. Of dat in dit geval ook zo was, wordt onderzocht.
Trapje
Wethouder Harry van Waveren van de gemeente Hoeksche Waard: „Dit was natuurlijk een heel tragisch geval en daarom inventariseren we de situatie. Er is in de Hoeksche Waard alleen wel heel veel water en het is onmogelijk alles af te sluiten met hekken. Bovendien bestaat het gevaar van een gevoel van schijnveiligheid.”
Van Waveren benadrukt dat het de voorkeur heeft oevers geleidelijk af te laten lopen. „Dat kan echter lang niet overal. Zeker binnen de dorpen is er vaak onvoldoende ruimte om een langzaam verlopend talud bij een sloot of singel te maken. Maar waar het kan doen we het.”
Hij merkt eveneens op dat er bij beschoeiingen om de zoveel meter trapjes worden ingebouwd. „Zo kunnen vooral de kleinere dieren makkelijker uit het water komen. En dat hebben die snel genoeg in de gaten.”