Kamer: Zwaardere wapens naar Oekraïne
Het is dag 42 van de oorlog in Oekraïne. Volg de laatste ontwikkelingen in dit liveblog.
Advertentie
Het is absoluut mogelijk dat Oekraïne de oorlog tegen Rusland wint, meent het Amerikaanse ministerie van Defensie. Het Pentagon is van oordeel dat Oekraïne de strijd in zijn voordeel kan beslechten, ook al spreken Amerikaanse functionarissen over het risico van een langdurig conflict.
„Natuurlijk kunnen ze dit winnen”, aldus een Pentagon-woordvoerder. „Het bewijs zijn letterlijk de resultaten die je elke dag ziet. Ze kunnen absoluut winnen.”
Bij Russische aanvallen in de buurt van een humanitair distributiepunt in de regio Donetsk in Oost-Oekraïne zijn woensdag vier mensen om het leven gekomen en vier anderen gewond geraakt, zei de regionale gouverneur. „In de ochtend vuurde de vijand meedogenloos op burgers van Vugledar die voor humanitaire hulp kwamen”, schreef hij op Facebook.
De burgemeester van de belegerde Zuid-Oekraïense stad Marioepol heeft Rusland ervan beschuldigd lijken te verbranden in mobiele crematoria om sporen uit te wissen van oorlogsmisdaden. De Russische troepen hebben ondertussen een groot deel van de stad bezet.
„Dit is een nieuw Auschwitz en Majdanek”, schreef de burgemeester op Telegram, verwijzend naar naziconcentratiekampen uit de Tweede Wereldoorlog in Polen. De lijkverbrandingen zouden worden gedaan door lokale aanhangers van de Russen.
De ambassadeurs van de EU-landen hebben nog geen overeenstemming bereikt over het nieuwe sanctiepakket dat het landenblok Rusland wil opleggen, melden ingewijden. De Europese Commissie stelde dinsdag voor om onder meer de import van kolen uit het land te verbieden maar de technische details daarvan moeten verder worden uitgewerkt.
Vladimir Potanin en Leonid Michelson, de twee rijkste mensen van Rusland, krijgen nu ook te maken met sancties tegen Rusland en ingezetenen vanwege de invasie in Oekraïne en het oorlogsgeweld en de burgerdoden in de stad Boetsja. Canada heeft het duo samen met andere Russische miljardairs op zijn sanctielijst gezet.
De Verenigde Staten schatten in dat Rusland zijn terugtrekking uit de buurt van Kiev heeft voltooid. De troepen zijn aan het uitrusten en bevoorraden zich voor een verwachte herschikking in Oekraïne, zei een hoge Amerikaanse defensie-ambtenaar die anoniem wilde blijven.
Het klaarmaken van nieuwe opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen gaat langzamer dan gedacht, maar daar staat tegenover dat de instroom ook langzamer gaat dan waar het kabinet rekening mee hield. Volgens staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) is het dan ook niet nodig om gemeenten aan te sporen extra plekken te realiseren. „Zij leveren gewoon.”
De Oekraïense ombudsman voor mensenrechten Ljudmila Denisova zegt dat meer dan vierhonderd mensen worden vermist uit de stad Hostomel na 35 dagen van Russische bezetting. Denisova doet de uitspraak op basis van getuigenverslagen en heeft geen gegevens om het te bevestigen.
Hostomel ligt dicht bij hoofdstad Kiev en was tot voor kort bezet door de Russen. Die hadden de stad op 24 februari ingenomen.
In een nieuwe golf sancties tegen Rusland wegens de oorlog in Oekraïne, pakken de Amerikanen nu ook familieleden van de Russische president Vladimir Poetin en diens handlangers aan. Washington kondigde strafmaatregelen aan tegen de twee volwassen dochters van Poetin, en tegen de familie van minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov.
Advertentie
Een Kamermeerderheid is bereid zwaardere wapens te leveren aan Oekraïne dan er tot nu toe zijn gestuurd. De regeringspartijen D66 en VVD riepen daar in een Kamerdebat toe op en kunnen rekenen op steun van in ieder geval CDA en PvdA.
Nederland stuurde tot dusver, met steun van een ruime Kamermeerderheid, onder meer sluipschuttersgeweren, antitankwapens en luchtdoelraketten naar Oekraïne. Het leveren van bijvoorbeeld de door de Oekraïners gewenste pantservoertuigen en artillerie ligt gevoeliger, omdat dit wapens zijn die ook offensief kunnen worden ingezet. Tsjechië leverde deze week tanks aan Oekraïne.
Een team van het Internationaal Comité van het Rode Kruis (ICRC) heeft een konvooi van bussen en privéauto’s met meer dan 500 mensen naar Zaporizja geleid. De burgers waren eerder op eigen kracht de belegerde Oekraïense stad Marioepol ontvlucht, meldt het Rode Kruis.
De Europese Unie heeft sinds het begin van de oorlog in Oekraïne 35 miljard euro uitgegeven aan energie afkomstig uit Rusland. Dat zei Josep Borrell, de vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken van het landenblok.
Volgens Borrell toont het cijfer aan hoe belangrijk het is dat de EU minder afhankelijk wordt van de invoer van Russische energie, zei hij woensdag in het Europees Parlement in Straatsburg.
De Duitse regering zegt er op basis van satellietbeelden van een Amerikaans bedrijf van overtuigd te zijn dat Rusland verantwoordelijk is voor burgerdoden in het Oekraïense Boetsja. Volgens een regeringswoordvoerder kan Rusland dat niet meer ontkennen. Boetsja is een voorstad van Kiev waar sinds de Russische invasie 24 februari begon, om is gevochten, mede vanwege de ligging van een strategisch vliegveld ernaast.
Hongarije betaalt Rusland met roebels voor gas als de Russische president Vladimir Poetin dat wil. Premier Viktor Orban zei dat woensdag kort nadat hij Poetin had gesproken. De betaling in roebels is een heikele kwestie, omdat Hongarije daarmee sancties tegen Rusland zou schenden. Rusland wil dat er in roebels wordt betaald en niet in dollars, om de waarde van de roebel op te drijven.
Het stadsbestuur van Kiev meldt dat 89 mensen in de Oekraïense hoofdstad zijn gedood sinds het begin van de Russische invasie op 24 februari. Onder de slachtoffers zijn vier kinderen.
Daarnaast zijn bijna vierhonderd mensen gewond geraakt. Het stadsbestuur laat ook weten dat 167 woongebouwen zijn beschadigd door Russische aanvallen. De cijfers zijn niet onafhankelijk geverifieerd. De Verenigde Naties hebben tot dusver ongeveer 1500 sterfgevallen in Oekraïne bevestigd.
Steeds meer Russische troepen trekken weg uit het noorden van Oekraïne, volgens de Oekraïense autoriteiten is dat in voorbereiding op een nieuw offensief in de oostelijke regio’s Donetsk en Loehansk. „Het is veiliger geworden in Kiev, maar de dreiging van luchtaanvallen blijft”, waarschuwt het stadsbestuur.
Turkije heeft in het eerste kwartaal bijna dertig keer zoveel wapentuig naar Oekraïne geëxporteerd als een jaar geleden. Een deel van de defensie-aankopen door Oekraïne werd gedaan in de periode dat het land zich voorbereidde op een mogelijke Russische inval. Sinds de Russische invasie op 24 februari verkeert het land in oorlog met de Russen.
Turkije exporteerde in de periode voor 59,1 miljoen dollar aan defensie-apparatuur naar Oekraïne. In het eerste kwartaal van 2021 was dat slechts 1,9 miljoen dollar, blijkt uit gegevens van de Turkse Exporteursvereniging.
De brancheorganisatie gaf geen specifieke details over de geleverde apparatuur. Ankara en Kiev hebben echter een lange samenwerking op het gebied van defensie. Zo heeft Oekraïne in de afgelopen jaren meer dan twintig gevechtsdrones van het type Bayraktar TB2 van het Turkse defensiebedrijf Baykar gekocht. Op 27 januari bestelde het land nog eens zestien van deze drones, die begin maart werden geleverd.
Turkije, dat lid is van de NAVO, deelt een zeegrens met zowel Oekraïne als Rusland en heeft goede banden met beide landen. Het land helpt ook bij de bemiddeling tussen de twee landen om een einde te maken aan het conflict.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft Rusland herhaaldelijk bekritiseerd om het binnenvallen van Oekraïne, maar maakte ook duidelijk dat hij de communicatiekanalen met zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin open wil houden. Hoewel het land drones aan Oekraïne is blijven leveren, heeft het geen sancties opgelegd aan Moskou.
De totale defensie-export van Turkije steeg in het eerste kwartaal met 48,6 procent ten opzichte van een jaar eerder. In 2021 exporteerde Turkije voor zo’n 3,2 miljard dollar aan defensie-apparatuur. Dat was 41,5 procent meer dan in 2020.
Servicebedrijf voor de openbare bibliotheken NBD Biblion stelt 2000 Oekraïenstalige boeken gratis beschikbaar aan openbare bibliotheken in Nederland. Het gaat om leesboeken voor Oekraïense vluchtelingen, vooral voor kinderen. Volgens NBD Biblion is de vraag van bibliotheken naar dergelijke boeken groot.
Eerder stelde NBD Biblion al duizend Oekraïenstalige boeken gratis beschikbaar, maar de vraag is zo groot, dat het servicebedrijf nu heeft besloten het totaal te verdubbelen. Afgelopen maandag telde het bedrijf 214 aanvragen. „Dat zullen er inmiddels alweer meer zijn”, aldus directeur Nina Nannini van NBD Biblion. De aanvragen komen volgens haar uit heel Nederland, zoals uit Zwolle, Dalfsen, Oosterhout, Maastricht, Delft en Den Haag.
Het bedrijf besloot tot het gratis verstrekken van de boeken, omdat het volgens de directeur fijn is als Oekraïense vluchtelingen iets in hun eigen taal kunnen lezen en even kunnen ontspannen. „Als je weg bent van huis en niets te doen hebt, ga je piekeren. Daarom dachten we: we moeten iets doen. Ze een steuntje in de rug geven”, aldus Nannini.
Het servicebedrijf heeft volgens de directeur een bepaald budget in gedachten voor het schenken van dit soort boeken aan bibliotheken. Maar ze verwacht dat de vraag de komende tijd nog wel groter zal zijn. „Als we over dat budget heen gaan, kunnen bibliotheken nog steeds bij ons terecht, maar dan om te bestellen en te kopen.” Op die boeken krijgen de bibliotheken overigens korting, zoals in de wet is geregeld, geeft Nannini aan.
Het is wel een kunst de boeken hier te krijgen, zegt Nannini. Zo zijn boeken besteld bij Oekraïense uitgevers. Er is daar geen Centraal Boekhuis, zoals in Nederland, vertelt Nannini. De levering van die boeken wordt via particulier transport georganiseerd. De eerste boeken zijn volgens haar al wel onderweg.
Voor de nu gratis beschikbaar gestelde boekenpakketten kunnen bibliotheken tot en met vrijdag een aanvraag doen.
Tiny Kox, Eerste Kamerlid en voorzitter van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa, heeft een bezoek gebracht aan voorzitter Ruslan Stefantsjoek van het Oekraïense parlement Vertsjovna Rada. Bij het bezoek werd onder meer gesproken over de wederopbouw van Oekraïne na de oorlog.
De Raad van Europa is een internationale mensenrechtenorganisatie waarbij 46 Europese landen zijn aangesloten. In de Parlementaire Assemblee zitten 324 parlementariërs die afkomstig zijn uit de nationale parlementen van de lidstaten. De assemblee stelt rapporten op over onder meer discriminatie, mensenrechten en de rechtsstaat in de aangesloten landen.
„Een constructieve ontmoeting met de voorzitter van de Vertsjovna Rada Ruslan Stefantsjoek in Lviv”, schrijft Kox op Twitter. „We hebben de rol van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa besproken in het aankaarten van de consequenties die de Russische agressie en oorlogsmisdaden in Oekraïne hebben.”
Kox was samen met andere leden van de assemblee naar Lviv gegaan, onder wie de secretaris-generaal Marija Pejcinovic Buric.
De Europese Unie heeft een strategische voorraad medicijnen en andere middelen aangelegd om patiënten te behandelen die zijn blootgesteld aan radioactieve straling of aan chemische of biologische stoffen. Ook zijn ontsmettingsmiddelen en jodiumtabletten als bescherming tegen een kernramp aangeschaft en opgeslagen, maakte de Europese Commissie bekend. Drie miljoen kaliumjodidepillen zijn direct naar Oekraïne gestuurd.
De EU-voorraad middelen ter behandeling van of bescherming tegen chemische, biologische, radiologische en nucleaire dreigingen (CBRN) vertegenwoordigt een waarde van 540,5 miljoen euro.
De voorraad wordt mede opgebouwd uit zorg over de Russische invasie van Oekraïne en de dreiging van de inzet van nucleaire of andere CBRN-middelen.
Een man is overleden nadat hij met een auto was ingereden op de poort van de Russische ambassade in Roemenië. Hoewel nog niet duidelijk is of er sprake was van opzet, beschouwt Rusland het incident als een terroristische aanval, aldus de Russische ambassadeur.
Op een video is te zien dat de auto in brand staat voor de ambassade in de hoofdstad Boekarest. De brand is door de brandweer geblust. De politie laat weten dat het incident wordt onderzocht. De identiteit van de bestuurder is niet bekendgemaakt.
De ambassadeur heeft het standpunt van Rusland gedeeld met de Russische staatszender Rossiya 24. Hij erkende dat de omstandigheden nog onduidelijk waren en zei dat de sfeer gespannen is. De ambassade zou meerdere e-mails met dreigende teksten hebben ontvangen.
Vanwege de oorlog in Oekraïne zijn in de laatste weken demonstraties geweest bij Russische ambassades in onder meer Europa. Roemenië maakte dinsdag bekend tien Russische diplomaten uit te zetten omdat zij zich niet zouden hebben gehouden aan internationale regels, in navolging van andere landen.
In Roemenië zijn sinds de Russische invasie in buurland Oekraïne bijna 625.000 vluchtelingen aangekomen. Van deze groep zijn er nog ongeveer 80.000 in Roemenië. De rest is doorgereisd naar andere landen.
Rusland zegt noodgedwongen schuldeisers in roebels te hebben betaald terwijl hun leningen aan de overheid in dollars waren opgesteld. Volgens het Russische ministerie van Financiën weigerde een buitenlandse bank een betaling van 649,2 miljoen dollar te verwerken. Het gaat om de afbetaling van een obligatie die deze maand afloopt en een rentebetaling op een lening die tot 2042 loopt.
Het ministerie van Financiën zegt niet welke bank weigerde de betaalopdracht te verwerken. Door die blokkade moest Rusland gebruikmaken van binnenlandse financiële instellingen om aan zijn verplichtingen te voldoen, beargumenteert het ministerie.
Financiële markten houden steeds meer rekening met een faillissement van Rusland nu de Verenigde Staten hun financiële sancties tegen het Kremlin wegens het aanhoudende oorlogsgeweld in Oekraïne aanscherpen. De Amerikanen blokkeren sinds deze week iedere afbetaling van schulden door de Russische overheid met dollars die bij financiële instellingen in de VS worden aangehouden.
Doel is om de financiën van Rusland verder te verzwakken. Het Kremlin moet hierdoor mogelijk de buitenlandse tegoeden aanbreken die in eigen land beschikbaar zijn. Bij een eerdere sanctieronde bevroren westerse landen al de buitenlandse bezittingen van de Russische centrale bank.
Vier F-35 gevechtsvliegtuigen zijn woensdagmorgen vanaf vliegbasis Leeuwarden naar Bulgarije vertrokken, meldt minister Kajsa Ollongren (Defensie). Ze gaan daar twee maanden het luchtruim bewaken in het kader van de versterking van de oostflank van het NAVO-luchtruim.
Met de vier gevechtsvliegtuigen gaan ongeveer negentig militairen ter ondersteuning mee. Het is voor het eerst dat de Nederlandse F-35’s voor inzet in het buitenland worden gestationeerd. De afgelopen weken hebben F-35’s ook meegedaan aan de bewaking van het luchtruim van Polen, maar toen keerden de vliegtuigen steeds terug naar hun basis in Nederland.
De F-35’s moeten in Bulgarije onder meer onbekende vliegtuigen boven NAVO-gebied gaan onderscheppen. Ze kunnen ook ingezet worden boven de Zwarte Zee. De NAVO versterkt haar aanwezigheid in Oost-Europa als gevolg van de Russische invasie in Oekraïne. Nederland stuurt in dat kader deze maand ook nog een Patriot-eenheid met 150 man personeel naar Slowakije.
De website van Gazprom Neft, de olietak van het Russische staatsgasconcern Gazprom, is woensdag uit de lucht gehaald na een vermoedelijke aanval door hackers uit protest tegen de oorlog in Oekraïne. De website toonde kort een boodschap die afkomstig zou zijn van Gazprom-topman Aleksej Miller, een naaste bondgenoot van president Vladimir Poetin, voordat de site offline werd gehaald.
In de aan de topman toegeschreven verklaring maakte hij kritische opmerkingen over het besluit van Rusland om tienduizenden militairen naar buurland Oekraïne te sturen, waar duizenden soldaten en burgers zijn gedood.
Miller drong er vorige maand bij de 500.000 werknemers van het concern juist nog op aan om zich achter de acties van Poetin te scharen om Rusland te behouden als een grote mogendheid in het licht van buitenlandse vijandigheid.
In een reactie op het offline halen van de site stelde Gazprom Neft dat „de informatie die op de ochtend van 6 april op de site is gepubliceerd, niet waar is en niet kan worden beschouwd als een officiële verklaring van vertegenwoordigers of aandeelhouders van het bedrijf”. Ook een woordvoerder van Gazprom deed de verklaring op de website af als onzin.
Het zou niet de eerste aanval van hackers zijn op een website van een Russisch staatsbedrijf vanwege de oorlog Oekraïne. De website van het staatspersbureau TASS werd in februari al gehackt om een bericht te tonen waarin Moskou wordt opgeroepen om te stoppen met wat het zijn „speciale operatie” in Oekraïne noemt.
Rusland wil de diplomatieke banden met het Westen behouden, ondanks dat er ruim 250 diplomaten zijn uitgezet door Europese landen de afgelopen dagen. De Russische viceminister van Buitenlandse Zaken Aleksandr Groesjko zegt dat Rusland nadenkt over tegenmaatregelen, maar dat het belangrijk is dat de diplomatieke kanalen open blijven.
Groesjko denkt dat de Europese landen tegen hun eigen belangen in handelen door Russische diplomaten uit te zetten. Onder meer Nederland zette diplomaten uit omdat ze de regels overtraden. Ze zouden werken voor de Russische inlichtingendiensten. De aanleiding voor de uitzettingen is de Russische invasie van Oekraïne.
De minister waarschuwt voor acties tegen Kaliningrad, de Russische enclave tussen Polen en Litouwen. „Ik denk dat iedereen begrijpt dat dat spelen met vuur is”, zei Groesjko.
De diplomatieke banden tussen Rusland en de NAVO zijn tot een minimum teruggebracht. Volgens de minister wordt er niet gesproken met het militaire samenwerkingsverband van Westerse landen. „Er is niets te bespreken met de NAVO.”
Ruim 2,5 miljoen mensen zijn sinds 24 februari, de dag dat Rusland Oekraïne binnenviel, de grens tussen Oekraïne en Polen overgestoken. Dat meldt de Poolse autoriteit voor grensbewaking. Volgens deze instantie, die elke ochtend actuele gegevens verstrekt, zijn sinds het uitbreken van de oorlog ook 485.000 mensen de andere kant op gereisd. Dinsdag waren dat er nog 471.000.
In totaal zijn er nu iets meer dan 2,52 miljoen personen uit Oekraïne naar Polen gekomen. Dinsdag staken er 21.000 de grens over. Dat is een stijging van 13 procent ten opzichte van de dag ervoor, toen het om 18.500 mensen ging. Woensdag voor 07.00 uur telden de Poolse grenswachten zo’n 4700 vluchtelingen.
Cijfers van de Verenigde Naties laten zien dat bijna 4,28 miljoen mensen Oekraïne zijn ontvlucht sinds het begin van de Russische invasie. Omdat in het grootste deel van de Europese Unie geen grenscontroles bestaan en Oekraïners er vrij mogen reizen, is niet duidelijk hoeveel vluchtelingen in Polen zijn gebleven en hoeveel er zijn doorgereisd naar andere landen.
De kolenprijzen gaan stevig omhoog door het voorstel van de Europese Unie om de invoer van Russische steenkolen te verbieden. De mogelijke sanctie van de EU vormt een bedreiging voor de leveringen van deze brandstof wereldwijd, aangezien de kolenmarkt al kampt met ongekende prijsschommelingen door productieverstoringen en toeleveringsproblemen vanwege de coronapandemie.
Rusland is wereldwijd de op twee na grootste leverancier van thermische steenkolen, die door elektriciteitscentrales worden gebruikt, en domineert de verkoop aan Europese landen. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) was in 2020 ruim 40 procent van de steenkool en bruinkool die Nederland importeerde voor eigen gebruik, afkomstig uit Rusland.
Honderd Oekraïense vluchtelingen worden woensdag opgevangen op het cruiseschip Volendam van de Holland America Line in Rotterdam, zo meldt de gemeente. Het is de eerste groep Oekraïners die onderdak krijgt op het schip. De Volendam biedt plaats aan maximaal 1400 mensen.
De vluchtelingen die woensdag aan boord gaan, zaten tot dusver in hotels in Rotterdam. Vanaf nu kunnen ook andere vluchtelingen die naar de stad komen, terecht op het cruiseschip. Mensen kunnen maximaal drie maanden blijven.
De Volendam kwam dit weekend aan in de Merwehaven. Personeel van de Holland America Line heeft het schip klaargemaakt voor de opvang van vluchtelingen.
Mensen krijgen een eigen hut en kunnen ook gebruikmaken van de eetzaal en de fitnessruimte aan boord. Het personeel zorgt voor eten, drinken en het schoonmaken van het schip. De gemeente regelt zorg en onderwijs.
Griekenland heeft de accreditatie van twaalf Russische diplomaten ingetrokken en zet deze mensen het land uit. Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt dat de diplomaten de regels hebben overtreden en daarom moeten vertrekken.
Griekenland is een van de vele landen die de afgelopen dagen Russische diplomaten tot ongewenst persoon heeft verklaard. In Europa werden maandag en dinsdag de accreditaties van in totaal ongeveer 250 diplomaten ingetrokken.
De stap van Athene is opvallend, omdat Griekenland en Rusland traditioneel een goede band hebben. Door de oorlog in Oekraïne is daar verandering ingekomen. Vooral de verwoesting van de Zuid-Oekraïense stad Marioepol, waar veel Grieken woonden, heeft de relatie bekoeld.
De voorzitter van de Russische veiligheidsraad, Dmitri Medvedev, heeft talrijke rechtszaken in het vooruitzicht gesteld tegen inbeslagnames van Russische goederen in het kader van de sancties tegen zijn land. Rusland zal die aanvechten in de rechtbanken in de VS en in Europa en ook bij internationale juridische instellingen. Medvedev was van 2008 tot 2012 president van Rusland als een soort ‘tussenpaus’ tussen twee regeerperiodes van het huidige staatshoofd president Vladimir Poetin.
In heel de wereld zijn particuliere eigendommen en ondernemingen het doelwit geworden van westerse sancties tegen de Russische regering. In Nederland bijvoorbeeld werd woensdag bekendgemaakt dat twaalf luxueuze jachten die bij Nederlandse werven worden gebouwd aan de ketting zijn gelegd. Het gaat om jachten van uiteindelijke begunstigden bij bepaalde transacties of in de structuur van ondernemingen, de zogenoemde UBO’s (ultimate beneficial owners).
Financiële instellingen en trustkantoren hebben tot dusver 516 miljoen euro aan tegoeden bevroren, en er is 155 miljoen aan transacties tegengehouden, aldus minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken).
Premier Mark Rutte gaat morgen naar Italië voor een ontmoeting met de Italiaanse premier Mario Draghi. De twee regeringsleiders bespreken met elkaar onder meer de laatste ontwikkelingen in het door oorlog geteisterde Oekraïne.
Zo zal worden gesproken over eventuele nieuwe sancties tegen Rusland, na aanhoudende berichten over Russische oorlogsmisdaden in Oekraïne, zoals in de plaats Boetsja. Ook energie, de Europese economie en het Europese Stabiliteits- en Groeipact staan op de agenda.
Rutte en Draghi ontmoeten elkaar op het Chigi Paleis in Rome.
Op het terrein van Kamp Zeist komt noodopvang voor asielzoekers die plaats biedt aan ongeveer tweehonderd mensen. De tijdelijke locatie gaat waarschijnlijk eind april open. De opvang in Zeist moet helpen om de drukte in het aanmeldcentrum in Ter Apel te verlichten.
Er waren al plannen om in september of oktober een asielzoekerscentrum in Kamp Zeist te openen, waar dan vierhonderd mensen terecht zouden kunnen. Er worden nu dus al eerder mensen opgevangen.
Burgemeester Koos Janssen van Zeist laat woensdag weten: „De humanitaire nood is ongekend hoog. We voelen de urgentie en werken graag mee aan oplossingen. En dat doen we in goed overleg. We weten uit ervaring dat er in Zeist en Soest een grote bereidwilligheid is in de samenleving bij de opvang van vluchtelingen.”
Ook de regio Noord-Holland Noord neemt asielzoekers over vanwege de drukte in Ter Apel. In de gemeenten Schagen, Hoorn en Koggenland kunnen ongeveer tachtig mensen terecht. Zij worden onder meer in een zorgboerderij en een hotel opgevangen.
<InlineImage imgUrl=“https://images.rd.nl/fill/w:2500/h:2500/plain/https%3A%2F%2Ferdee-prod-bucket-s3-001.ams3.cdn.digitaloceanspaces.com%2FANP_446221732_ab81d6c76b.jpeg” caption=“Borden wijzen de weg naar de steden Donetsk en Loehansk als onderdeel van de zogenaamde “volksinstallatie voor een Russische soldaat”, bijgenaamd het “beleefde volk”, gemaakt door bewoners in de achtertuin van hun flatgebouw in de stad Podolsk, buiten Moskou. beeld AFP, Yuri Kadobnov” alt=“ANP-446221732.jpeg” />
De gouverneur van de Oost-Oekraïense regio Loehansk roept al zijn inwoners op te vluchten „nu het veilig is”. Woensdag gaan vijf humanitaire corridors open.
De Russische militairen die het land zijn binnengevallen zijn volgens de Oekraïense autoriteiten aan het hergroeperen en zich aan het voorbereiden op een nieuw offensief in de Donbas. Dit gebied omvat Loehansk en Donetsk, de twee regio’s waar pro-Russische separatisten sinds 2014 vechten tegen het regeringsleger.
„We zullen iedereen weghalen als de Russen ons toestaan naar de verzamelplekken voor evacuatie te gaan. Omdat, zoals je kunt zien, ze niet altijd een staakt-het-vuren in acht nemen”, aldus gouverneur Sergej Gaidai op Telegram. Hij roept inwoners op gebruik te maken van de mogelijkheid om Loehansk met bussen en treinen te verlaten.
Gaidai zei afzonderlijk in een videotoespraak dat Russische troepen er niet in zijn geslaagd de Oekraïense verdediging in zijn regio te doorbreken, maar wel „alles op hun pad” vernietigen en „voor niets zouden stoppen”. Separatisten claimden eind maart dat ze de controle hadden over bijna heel Loehansk. Voor het uitbreken van de oorlog hadden ze ongeveer een derde van de regio in handen.
De bestellingen bij Duitse fabrieken zijn in februari voor het eerst in vier maanden gedaald in aanloop naar de Russische invasie van Oekraïne. Aangezien de Russen op 24 februari het buurland binnenvielen beloven de cijfers weinig goeds voor de grootste economie van de eurozone, die juist leek te herstellen van de laatste golf van de coronapandemie.
De fabrieksorders daalden in februari met 2,2 procent ten opzichte van de voorgaande maand, meldde het Duitse statistiekbureau Destatis. Dit kwam vooral door een terugval in de buitenlandse bestellingen, die met 3,3 procent daalden. De afname viel ook groter uit dan de daling van 0,3 procent die economen vooraf hadden voorspeld.
Duitsland is een belangrijke handelspartner van Nederland. Als Duitse bedrijven minder bestellingen krijgen, hebben Nederlandse toeleveranciers daar bijvoorbeeld ook last van.
De verwachtingen voor het economisch herstel van Duitsland zijn al verlaagd vanwege de forse stijging van de energieprijzen en de verstoringen in de toeleveringsketens door de oorlog in Oekraïne. De Duitse regering schroefde vorige week de groeiprognose voor dit jaar terug van 4,6 procent naar 1,8 procent. Ook waarschuwde bondskanselier Olaf Scholz voor een mogelijke recessie vanwege de grote afhankelijkheid van het land van Russische energie.
Grote Duitse bedrijven als BMW, BASF en Thyssenkrupp hebben al gewaarschuwd dat hun inkomsten zullen dalen. Maandag zei topman Christian Sewing van Deutsche Bank dat een recessie „vermoedelijk onvermijdelijk zou zijn” als Duitsland zou worden afgesneden van de leveringen van Russische olie en aardgas. Ook kampt het land met een hoge inflatie, die in maart is opgelopen tot het hoogste niveau sinds de hereniging van Oost- en West-Duitsland in 1990.
Russische grenswachten in de regio Koersk, die grenst aan de Oekraïense regio Soemi, zijn volgens de gouverneur van Koersk dinsdag beschoten. Hij zegt dat de grenswachten hebben teruggeschoten.
Gouverneur Roman Starovojt meldt dat er geen gewonden zijn gevallen aan Russische zijde en dat er ook geen schade is ontstaan. Tegen het Russische persbureau RIA Novosti heeft hij gezegd dat afgevuurde mortiergranaten het Russische grondgebied niet hebben bereikt.
Een woordvoerder van het Oekraïense leger zegt desgevraagd geen informatie te hebben over beschietingen bij Koersk. De informatie uit Rusland is niet door onafhankelijke partijen bevestigd.
De Russische autoriteiten betichtten Oekraïne vorige week van luchtaanvallen op een oliedepot in de Russische stad Belgorod. Een Oekraïense topfunctionaris wees deze beschuldiging van de hand. Het Kremlin zei dat de gebeurtenissen in Belgorod ongunstige omstandigheden creëerden voor het voortzetten van de vredesonderhandelingen met Oekraïne.
De Russische autoverkopen zijn vorige maand gekelderd door de westerse sancties tegen het land en een flinke waardedaling van de roebel. De meeste grote autofabrikanten kozen er zelf ook al voor om Rusland te boycotten, waardoor er in veel showrooms nog maar weinig auto’s zijn te vinden. En de buitenlandse auto’s die er nog staan zijn veel duurder geworden.
Volgens topvrouw Svetlana Vinogradova van Ruslands grootste dealergroep, Rolf, daalde de verkoop van nieuwe voertuigen in maart met 60 procent ten opzichte van een maand eerder. Ze voorspelt dat de vraag dit jaar met de helft zal dalen tot een niveau dat vergelijkbaar is met dat van Spanje, dat maar ongeveer een derde van de bevolking van Rusland heeft.
Ook het Russische marktadviesbureau Autostat geeft aan dat de autoverkoop in maart fors omlaag is gegaan. Ruslands federale statistiekbureau zei vorige week al dat de prijzen van buitenlandse auto’s sinds het begin van het jaar met 29 procent waren gestegen.
Het gaat om tekenen dat de westerse maatregelen tegen Rusland ook de gewone bevolking raken. Russische consumenten lijken zich met hun uitgaven nu meer op essentiële producten te richten en grote aankopen uit te stellen. Op die manier proberen ze zich waarschijnlijk voor te bereiden op de recessie van de eigen economie die onvermijdelijk lijkt nu het Westen Rusland aanpakt vanwege de Russische inval in Oekraïne.
Twaalf zogenoemde superjachten die bij Nederlandse werven worden gebouwd liggen momenteel aan de ketting. Ze mogen voorlopig niet geleverd worden vanwege de sancties tegen Rusland. Ook twee jachten die voor onderhoud in Nederland liggen, staan onder verscherpt toezicht. Dat schrijft minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) in een brief aan de Tweede Kamer.
Het gaat om jachten voor zogenoemde Russische UBO’s, ultimate benificial owners. Dat zijn mensen die de uiteindelijke zeggenschap hebben over bijvoorbeeld een bedrijf, dat de boten bezit. De UBO’s achter de jachten staan niet op de Europese sanctielijsten, maar vanwege alle sancties tegen Rusland mogen de boten niet worden geleverd. „De eigendomsstructuren van deze jachten wordt onderzocht”, schrijft de minister.
Naar de twee jachten die in onderhoud zijn wordt ook nader onderzoek gedaan. " Van een van deze jachten wordt de relatie met een op de Europese sanctielijsten genoemde persoon onderzocht”, aldus Hoekstra.
Volgens Hoekstra staan er geen vliegtuigen van gesanctioneerde Russen in Nederland.
Financiële instellingen en trustkantoren hebben tot dusver 516 miljoen euro aan tegoeden bevroren, en er is 155 miljoen aan transacties tegengehouden, aldus Hoekstra.
De Nederlandse douane heeft sinds Rusland Oekraïne binnenviel 30.000 containers gecontroleerd die Rusland als bestemming hadden. De hoeveelheid vrachtverkeer tussen Nederland en Rusland is flink afgenomen. Vlak voor de oorlog ging het nog om ruim 40.000 aangiften van vrachtzendingen, vorige week waren dat er 750.
Chinese techaandelen hebben woensdag aan beurswaarde verloren op de aandelenmarkt in Hongkong. Beleggers werden voorzichtiger door opmerkingen van een kopstuk van de Federal Reserve over het Amerikaanse rentebeleid. Daarnaast komen de Verenigde Staten en hun bondgenoten met nieuwe sancties tegen Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne.
Amerikaanse boeren telen dit jaar meer zonnebloemen nu de oorlog in Oekraïne de levering van zonnebloemolie uit dat land belemmert. Door de schaarste kunnen de boeren in de Verenigde Staten veel hogere prijzen vragen voor hun oogst en dat maakt het interessant om grotere lappen grond vol met de gele bloemen te zetten.
Het Amerikaanse ministerie van Landbouw heeft al een voorlopige schatting gemaakt voor 10 procent meer gebruikt areaal dit seizoen. John Sandbakken, directeur van de National Sunflower Association, denkt dat meer dan 20 procent extra hectares met zonnebloemen beplant kan worden dan de regering voorspelt. De marktprijs voor zonnebloemen ligt namelijk al boven het oude record uit 2008. Ook zouden de omstandigheden voor de teelt gunstig zijn.
Zonnebloemolie wordt voor van alles en nog wat gebruikt, van chips en frituursnacks tot vogelvoer en shampoo. Zonnebloempitten zijn in sommige landen daarnaast een populaire snack. Vooral Spanje importeert veel zonnebloempitten. De meeste zonnebloemen die in de VS worden geteeld, worden normaal in eigen land verwerkt. Maar mogelijk is de Amerikaanse oogst straks ook elders erg gewild.
Oekraïne was voor Nederland vorig jaar verreweg de grootste leverancier van zonnebloemolie, heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) uitgezocht. Maar door de oorlog is de Oekraïense export fors teruggelopen. Zonnebloemolie kan vaak worden worden vervangen door sojaolie, raapzaadolie of palmolie. Maar deze zijn niet altijd goed of goedkoop beschikbaar.
De Amsterdamse beurs lijkt woensdag voorzichtig te beginnen. Beleggers kunnen reageren op opmerkingen van een kopstuk van de Federal Reserve over het Amerikaanse rentebeleid, die op de Amerikaanse beurzen rentevrees aanwakkerden. Daarnaast komen de Verenigde Staten en bondgenoten met nieuwe sancties tegen Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne.
Lael Brainard, lid van de raad van gouverneurs van de Amerikaanse centrale bankenkoepel, zei dinsdag op een conferentie dat de centrale bank sneller actie moet ondernemen om de hoge inflatie tegen te gaan. Zo moet volgens haar onder andere de balans vol opgekochte obligaties snel worden afgebouwd en moeten de rentes worden verhoogd. De opmerkingen zorgden al voor verliezen op de Amerikaanse techbeurs Nasdaq.
Er worden woensdag nieuwe westerse sancties aangekondigd tegen Rusland vanwege het oorlogsgeweld in Oekraïne en de burgerdoden in de stad Boetsja. Het wordt verboden nog in Rusland te investeren. Volgens de zender NBC worden financiële instellingen en staatsbedrijven verder aangepakt.
Een man is overleden nadat hij met een auto was ingereden op de poort van de Russische ambassade in Roemenië. Het is niet duidelijk of er sprake is van opzet.
Op een video is te zien dat auto in brand staat voor de ambassade in de hoofdstad Boekarest. De brand is door de brandweer geblust. De politie laat weten dat het incident wordt onderzocht. De identiteit van de bestuurder is niet bekendgemaakt.
Vanwege de oorlog in Oekraïne zijn in de laatste weken demonstraties geweest bij Russische ambassades in onder meer Europa. Roemenië maakte dinsdag bekend tien Russische diplomaten uit te zetten omdat zij zich niet zouden hebben gehouden aan internationale regels, in navolging van andere landen.
In Roemenië zijn sinds de Russische invasie in buurland Oekraïne bijna 625.000 vluchtelingen aangekomen. Van deze groep zijn er nog ongeveer 80.000 in Roemenië. De rest is doorgereisd naar andere landen.
Bijna de helft van de 10- tot 18-jarigen in Nederland vreest dat er ook hier oorlog komt. Dat meldt UNICEF na onderzoek in maart onder ruim duizend kinderen en jongeren tussen de 10 en 18 jaar naar de uitwerking van de oorlog in Oekraïne op hen.
Bijna allemaal (96 procent) denken ze aan de oorlog in Oekraïne, en iets meer dan de helft doet dat vaak of regelmatig. Twee op de drie ervaren „vervelende gevoelens” als boosheid, verdriet of angst. Ruim een op de drie is hoopvol dat de oorlog goed gaat aflopen.
Kinderen en jongeren moeten thuis en op school over hun zorgen kunnen praten, stelt UNICEF. „Door hun gevoelens serieus te nemen, kunnen mensen in hun omgeving zorgen en angsten verminderen”, zegt de kinderrechtenorganisatie.
Het onderzoek wijst uit dat kinderen en jongeren hun zorgen kunnen delen in hun omgeving: vier op de vijf jongeren praten met hun ouders over de oorlog in Oekraïne en ongeveer de helft bespreekt de gebeurtenissen met leeftijdsgenoten. Van de basisschoolleerlingen geeft 92 procent aan dat er tijdens de les over de oorlog in Oekraïne wordt gepraat. Bij de middelbare scholieren is dat 81 procent.
De Amerikaanse chipmaker Intel zei dinsdag dat het de bedrijfsactiviteiten in Rusland heeft opgeschort. „Intel blijft zich aansluiten bij de wereldwijde gemeenschap door de Russische oorlog tegen Oekraïne te veroordelen en op te roepen tot een snelle terugkeer naar vrede”, aldus het bedrijf.
De chipmaker zei dat het maatregelen voor bedrijfscontinuïteit heeft geïmplementeerd om de verstoring van zijn wereldwijde activiteiten tot een minimum te beperken.
In maart had Intel al de verzendingen naar klanten in Rusland en Belarus stopgezet.
Ongeveer 400 inwoners van Hostomel, een voorstad van de Oekraïense hoofdstad Kiev, worden sinds de Russische invasie van eind februari vermist. Dat zei een official van het Oekraïense leger dinsdag tegen de onlinekrant Ukrayinska Pravda.
Autoriteiten inspecteren momenteel onder meer kelders in het gebied, in de hoop de vermisten te traceren. Zo is al sinds twaalf dagen niets meer vernomen van een plaatselijke arts, sinds zij en haar man door Russische troepen werden meegenomen. De lichamen van mensen waarvan bekend is dat ze zijn omgekomen, zijn ook nog niet gevonden, zei de legerofficial.
Hostomel ligt ten noordwesten van de hoofdstad Kiev en vlakbij een vliegveld. Om de voorstad werd vanaf het begin van de Russische invasie hard gevochten. De meeste van de 16.000 inwoners zijn dan ook op de vlucht geslagen.
Een paar dagen geleden herkregen Oekraïense troepen de controle over Hostomel en twee andere buitenwijken van Kiev, Boetsja en Irpin. De vondst van dode burgers in Boetsja leidde dit weekend tot internationale verontwaardiging.
De Verenigde Staten zullen Oekraïne nog eens 100 miljoen dollar (ongeveer 92 miljoen euro) aan „veiligheidshulp” verlenen, zei minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken dinsdag. De Oekraïners zullen onder meer beschikking krijgen over extra anti-pantsersystemen.
Vrijdag kondigde het Amerikaanse ministerie van Defensie al aan nog eens 300 miljoen dollar uit te trekken voor extra militaire steun aan Oekraïne. Dat geld zal worden besteed aan onder meer lasergestuurde raketsystemen, drones, pantservoertuigen, machinegeweren en satellietdiensten. De dinsdag aangekondigde 100 miljoen dollar komt hier nog eens bovenop.
In totaal heeft de regering van president Joe Biden meer dan 2,4 miljard dollar beschikbaar gesteld voor versterking van de Oekraïense strijdkrachten. Het merendeel van dat geld, ruim 1,7 miljard dollar, is toegezegd sinds de Russische inval in Oekraïne, die op 24 februari begon.
Ook gaan de VS extra militaire steun verlenen aan Taiwan, meldde het ministerie van Defensie dinsdag. Dat zal niet gebeuren in de vorm van een gift zoals aan Oekraïne, maar door de verkoop van een pakket bestaande uit training, planning, fielding, inzet, operatie, onderhoud en instandhouding van het Taiwanese luchtverdedigingssysteem (‘Patriot Air Defense System’). Met de verkoop is zo’n 95 miljoen dollar gemoeid.
Oekraïne was voor Nederland vorig jaar verreweg de grootste leverancier van zonnebloemolie. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Ook een groot deel van de ingevoerde maïs kwam uit Oekraïne, dat eind februari werd binnengevallen door Rusland. Door de oorlog is de Oekraïense export fors teruggelopen.
In totaal werd vorig jaar voor ruim 2 miljard euro aan goederen ingevoerd uit Oekraïne. Landbouwproducten waren met 1,8 miljard euro veruit het belangrijkst. De invoerwaarde van alleen zonnebloemolie en maïs bedroeg al ruim 1 miljard euro. Ruim 40 procent van onze geïmporteerde maïs komt uit Oekraïne.
Nederland is de grootste importeur van zonnebloemolie in de Europese Unie. Ons land is voor Oekraïne een belangrijke afzetmarkt, want 84 procent van onze geïmporteerde zonnebloemolie komt ervandaan. Het grootste deel hiervan komt uiteindelijk weer in het buitenland terecht omdat het wordt doorgevoerd of wordt verwerkt in een exportproduct. „Slechts 15 procent blijft achter in Nederland, vooral na verdere verwerking”, stelt het CBS in een toelichting.
Zonnebloemolie wordt verwerkt in onder meer chips, koekjes en sauzen. In veel van zulke producten worden als gevolg van de schaarste inmiddels vervangende oliën gebruikt. Dat kan tot gevolg hebben dat het etiket of de ingrediëntendeclaratie op dit moment niet overeenkomt met de samenstelling van het product. Zonnebloemolie kan worden vervangen door sojaolie, raapzaadolie of palmolie. „Maar deze zijn niet altijd goed of goedkoop beschikbaar”, aldus het CBS.
Nieuwsuur-verslaggever Gert-Jan Dennekamp hoorde over executies van burgers in Staryi Bykiv, ten oosten van Kiev. Hij besloot het dorp te bezoeken en was daar precies op het moment dat de inwoners hun doden moesten opgraven voor onderzoek. Hij zag daar taferelen die doen denken aan de beelden uit Boetsja, waar honderden dode mensen op straat werden gevonden.
„Russische militairen hebben zich niet bekommerd om de hoofden en de harten van de mensen waarover ze de controle hadden”, zegt Dennekamp. Hij zag hoofden met schotwonden, één gezicht was helemaal onherkenbaar.
Op de begraafplaats van het pas bevrijde dorp worden maandag de lichamen van zes mannen opgegraven voor onderzoek. Ze zijn op 27 februari opgepakt en vermoord. Eén is van dichtbij door het hoofd geschoten, maar er zijn ook steeksporen. Bij een ander is de keel doorgesneden. Een derde man is overleden door een messteek in het hart.
De strijd om de strategisch belangrijke Zuid-Oekraïense havenstad Marioepol spitst zich toe. De Russen kondigden nieuwe gevechten aan tegen de Oekraïense troepen die de stad aan de Zee van Azov verdedigen.
Het Russische leger zei erin geslaagd te zijn een evacuatie van Oekraïense officieren uit de belegerde stad te voorkomen. De Russen zouden twee helikopters hebben neergehaald waarmee de commandanten hadden moeten worden geëvacueerd. Het ministerie van Defensie in Moskou sprak over leiders van het nationalistische Azovbataljon.
Moskou had eerder voorgesteld dat Oekraïense strijders hun wapens zouden neerleggen en de stad zouden verlaten „via een afgesproken route” naar grondgebied onder controle van Kiev. Het Oekraïense leger zou het voorstel hebben genegeerd. „Omdat de Oekraïense regering in Kiev niet geïnteresseerd is in het redden van de levens van zijn soldaten, zal Marioepol worden bevrijd van nationalisten”, aldus het defensieministerie.
De Azovmilitie hielp in 2014 bij het verdrijven van pro-Russische rebellen uit Marioepol, in het jaar dat de Russen het schiereiland Krim annexeerden. Ook splitsten zich toen twee pro-Russische regio’s af. Marioepol ligt tussen deze gebieden en de Krim.
Het staatsbanket in het Koninklijk Paleis Amsterdam is dinsdagavond begonnen met een minuut stilte. Tijdens deze minuut stonden koning Willem-Alexander, koningin Máxima, de Indiase president Ram Nath Kovind, zijn vrouw Savita Kovind en alle genodigden stil bij de situatie in Oekraïne. Ook prinses Beatrix was aanwezig.
„Nu zich dicht bij ons land - in Oekraïne - een ongekende nachtmerrie afspeelt, is het cruciaal dat wij de contacten met onze partners in de wereld sterk houden”, begon Willem-Alexander zijn speech voorafgaand aan het diner. „India is een zeer relevante partner voor Nederland. De dialoog met India is van grote betekenis, juist nu.” Zijn speech ging daarna onder meer over klimaatverandering. Zo zei hij dat Nederland „veel kan leren” van India als het gaat om het overstappen naar hernieuwbare energie.
Advertentie