Column ds. J. Belder: Mannen
„De moderniteit heeft de mannelijke identiteit in een crisis gestort”, schrijft de links-radicale Franse filosoof Alain Badiou in ”Het ware leven” (2021). Hij is opvallend negatief over jonge mannen die niet meer volwassen worden en vaders die evenmin „hun passies niet kunnen reguleren” en vluchten in de „eeuwige jeugd.” Vrouwen nemen steeds meer de plaats van mannen in. Zij studeren, presteren, maken carrière en staan aan het roer. Badiou ziet hier de voldragen vrucht van het feminisme: vrouwen bestaan zonder afhankelijk te zijn van een man. Zelfs voor de instandhouding van het menselijk geslacht is hij straks niet eens meer nodig. De man is totaal overbodig geworden.
In het gedicht ”Huigh de Groots verlossing” beschrijft Joost van den Vondel (1587-1679) hoe één vrouw duizend mannen te erg is. Hij bedoelt dat zij een man vaak te slim af is. Hij heeft het over Maria van Reigersbergt, echtgenote van de in Slot Loevenstein opgesloten Hugo de Groot, die door haar slimheid in een boekenkist zijn gevangenis weet te ontvluchten. „Een vrouw belacht al die haar perssen. En laat hen op de tanden knarsen. Een vrouw is duisent mannen t’ergh.”
In ruim 100 jaar tijd zijn vrouwen op alle terreinen doorgebroken. Er trad een duidelijke vervrouwelijking op in de rechterlijke macht, in het onderwijs en in de politiek. We kijken niet meer op van vrouwen achter het stuur van truck, bus of vuilnisauto.
Voor het eerst in de geschiedenis telt de gemeenteraad van Wageningen meer vrouwen dan mannen. Scholen werden vrouwenbastions. Ook in de top van het bedrijfsleven, in de wetenschap, bij radio en televisie is sprake van vervrouwelijking. Ik signaleer slechts en vraag me af waar de mannen zijn. Waar blijven ze? Ook in steeds meer kerkelijke gemeenten laten zij het afweten. Ambten blijven onvervuld of vrouwen nemen de taak van afwezige mannen over.
Badiou (1937) waarschuwt voor een wereld met „een hoop stompzinnige adolescenten onder leiding van een aantal handige carrièristische vrouwen.” Maar ook met hen is hij niet klaar. Het is presteren om zo veel mogelijk te consumeren.
Een christen zegt hier: het leven is horizontaal geworden, met alle gevaren van dien voor kerk, huwelijk, gezin en maatschappij.
Ondertussen zitten mannen volgens Badiou in een diepe identiteitscrisis. Jongens weten niet meer wat ze moeten worden, wie en wat ze zijn: man of vrouw. Zie hier de vrucht van secularisering.