Het jaarlijkse kampioenschap, waaraan zo’n 115 gemeenten meedoen, is een initiatief waarbij gemeenten en burgers straten en tuinen ontdoen van klinkers en voorzien van planten en bomen. In een onderling klassement wordt bijgehouden hoeveel tegels er per gemeente gewipt worden. Maar waarom is al dat groen eigenlijk zo’n goed idee?

Een groene tuin is gewoon het beste voor het milieu, zegt Sanne Janssen van voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal. „We hebben te maken met klimaatverandering en een belangrijk effect daarvan is steeds extremer weer. Denk aan hittegolven en hoosbuien.” Een tuin met enkel tegels, de zogenoemde tegeltuin, houdt warmte vast en heeft een versterkend effect op wateroverlast. Dit komt doordat het water na een regenbui niet de grond inzakt. Door beplanting kan dat wel. Ook bieden planten verkoeling in de zomer. Verder is een bloeiende tuin goed voor de biodiversiteit, want bloemen en planten trekken vogels en insecten aan, aldus Janssen.

Aanslag

Maar wat als tijd of zin ontbreekt om bomen te snoeien of onkruid te wieden? „Mensen denken ten onrechte dat een groene tuin veel tijd kost en dat een tegeltuin geen werk met zich meebrengt”, weerlegt Janssen. „Bij tegels krijg je ook te maken met groene aanslag of onkruid tussen de voegen.”

Wie zijn versteende perceel aanpakt en weinig tijd voor onderhoud heeft, doet er volgens Janssen goed aan te investeren in een gezonde bodem. „Goede grond zorgt ervoor dat planten genoeg voedingsstoffen krijgen, waardoor ze minder onderhoud vergen.” Daarnaast is het van belang dat mensen de juiste planten kopen. „Er zit een groot verschil tussen zon- en schaduwplanten. Wie ze op de verkeerde plek zet, heeft meer werk.” Bodembedekkers zijn ook een optie voor de tuinman in tijdnood. Deze planten zijn sterk, vergen nauwelijks onderhoud en leveren toch een groene tuin op.

En alle beetjes helpen, benadrukt Janssen. „Denk bijvoorbeeld aan de geveltuin, wat maar een klein strookje groen is langs het huis. Als veel mensen er een aanleggen, heeft dat daadwerkelijk een positief effect op de toename van de biodiversiteit en op het voorkomen van een overbelast riool.”

Een belangrijke stelregel bij de aanleg van een tuin is volgens Janssen dat maximaal veertig procent van de tuin uit bestrating bestaat. Wie het echt goed wil doen, kiest in plaats van tegels voor houtschors of schelpen. Deze natuurlijke vormen van verharding laten het regenwater goed door. Grind is ook een optie, maar wel minder duurzaam. Bij de winning ervan wordt het landschap namelijk aangetast.

Plantenasiel

Wie geen budget heeft voor een groene tuin kan terecht bij het plantenasiel en meedoen aan initiatieven als de Nationale Zaaidag, waarbij gratis bloemenzaadjes worden uitgedeeld. Zelf compost maken is ook een optie voor mensen met een smalle beurs. Daarnaast verstrekken veel gemeentes en lokale organisaties subsidies voor de verwijdering van tegels in tuinen. „Milieu Centraal heeft een Groene Subsidiewijzer. Daarin is te zien welke gemeentes zo’n tegemoetkoming verstrekken.”

Gouden Tegel

De eerste mensen met groene vingers hebben hun handen al uit de mouwen gestoken: de landelijke teller staat inmiddels op ruim 46.000 gewipte tegels. Wie geen tegels, maar straatstenen of klinkers in zijn tuin heeft liggen, dient ze bij het opgeven ervan om te rekenen naar het formaat van een tegel.

De gemeente met de meeste gewipte tegels wint eind oktober de Gouden Tegel. Ook aan de kleinere gemeentes is gedacht. Door de Gouden Schep uit te reiken aan de gemeente met de meeste gewipte tegels per inwoner, maken zij ook kans op een prijs. Het NK Tegelwippen loopt tot 31 oktober van dit jaar. Inwoners van Zwartewaterland, Elburg en Urk hebben dus nog ruim de tijd om de verstening in hun gemeente aan te pakken. En met zoveel tegeltuinen extra veel kans op de overwinning.