NAVO: meer militaire steun aan Oekraïne
Het is dag 29 van de oorlog in Oekraïne. Volg de laatste ontwikkelingen in dit liveblog.
Advertentie
Canada gaat zijn olie-export met ongeveer 5 procent verhogen om andere landen te helpen bij het opvangen van de tekorten nu er uit Rusland minder olie wordt afgenomen. Russische olie is namelijk door veel landen en bedrijven in de ban gedaan vanwege de oorlog in Oekraïne.
„Canada bevindt zich in een unieke positie om te helpen”, heeft verantwoordelijk minister Jonathan Wilkinson gezegd in een verklaring. Hij nam donderdag deel aan de bijeenkomst van het Internationaal Energie Agentschap (IEA), waar werd aangekondigd dat grote importeurs van olie en gas een stuk minder gaan invoeren uit Rusland.
Canada is de op drie na grootste olieproducent ter wereld. Volgens Wilkinson is zijn land in staat om de olie- en gasuitvoer dit jaar stapsgewijs te verhogen met maximaal 300.000 vaten per dag. De stap zou de druk op de oliemarkten iets kunnen verlichten. Door de Russische inval in Oekraïne, sancties tegen Rusland en de keuze van bedrijven om zich uit dat land terug te trekken zijn de olieprijzen de afgelopen tijd flink gestegen.
Rusland probeert om door het Westen ingestelde sancties te omzeilen met zijn goudreserves. Volgens de Britse premier Boris Johnson is hier bewijs voor gevonden.
„De Russen gaan natuurlijk proberen om de sancties op hun goud te omzeilen”, zei de bewindsman tegen journalisten in Brussel. Johnson trad niet in detail over de manier waarop dit gebeurt. Wel benadrukte hij dat er stappen genomen worden om deze Russische pogingen tegen te gaan.
In Brussel vindt momenteel veel topoverleg plaats. Zo was er donderdag een bijeenkomst van de G7, waarin zeven van de belangrijkste westerse industrielanden zitten.
Rusland kan door de vele sancties die tegen het land zijn ingesteld na de inval in Oekraïne niet meer bij een groot deel van zijn reserves aan buitenlands geld, goud en andere bezittingen. De Europese Unie, de Verenigde Staten en andere bondgenoten blokkeerden de toegang ertoe, zodat president Vladimir Poetin zijn oorlog tegen Oekraïne moeilijker kan financieren.
De Europese gasprijs is donderdagmiddag stevig gedaald op de toonaangevende gasbeurs in Amsterdam. De handel reageerde op een bericht dat de Verenigde Staten de Europese Unie dit jaar aan een flinke voorraad vloeibaar gemaakt gas (lng) gaan helpen. Daardoor zou Europa minder afhankelijk worden van Russisch gas.
De prijs ging naar ongeveer 110 euro per megawattuur. Dat komt neer op een afname van zo’n 6 procent. Eerder op de dag stond de prijs tijdelijk nog bijna 10 procent in de plus.
De Financial Times meldde op basis van ingewijden dat de Verenigde Staten van plan zijn om de EU voor het einde van dit jaar maar liefst 15 miljard kubieke meter lng te leveren. Hierover zou nog worden gepraat in Brussel. Maar de zakenkrant gaf aan dat de Amerikaanse president Joe Biden en voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen mogelijk op vrijdag al een deal kunnen aankondigen.
Door de oorlog in Oekraïne steeg de gasprijs de afgelopen tijd sterk. Op een gegeven moment kostte gas zelfs 345 euro per megawattuur. De dreiging van sancties van het Westen en dreigementen van Rusland om de gaskraan dicht te draaien leidden tot zenuwen bij gashandelaren. Inmiddels ligt de prijs een stuk lager. De zorgen bij handelaren waren al wat afgenomen door de nog altijd gestage stroom van Russisch gas en de komst van warmer weer. Toch moet er nog steeds veel meer betaald worden voor gas dan een jaar geleden.
De G20 moeten Rusland weren uit de groep van ’s werelds belangrijkste economieën, vindt de Amerikaanse president Joe Biden. Rusland zou niet langer deel kunnen uitmaken van het gezelschap door de oorlog die het voert tegen Oekraïne.
Biden tekende na afloop van een top met de G7, waarin zeven van de belangrijkste westerse industrielanden zitten, aan dat de kwestie aan de G20 is. Andere G20-leden als China en Indonesië hebben al uitgesproken dat ze Rusland er niet uit willen zetten. Als het bij die weigering blijft, moet de G20 voor volgende bijeenkomsten ten minste ook Oekraïne uitnodigen, vindt Biden.
Indonesië, dat op het ogenblik de G20 voorzit, heeft voor komend najaar een top belegd. Rusland is uitgenodigd en president Vladimir Poetin is van plan de top bij te wonen.
De G20 is een internationaal forum gericht op economische samenwerking en stabiliteit. Van de twintig leden zijn waarschijnlijk ook bijvoorbeeld India en Brazilië geen voorstander van een boycot van Rusland.
Rusland hoorde ooit ook bij de G7, toen nog de G8. Maar de VS, Canada, Japan, Duitsland, Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk wezen Moskou acht jaar geleden de deur na de inlijving van het Oekraïense schiereiland de Krim.
Door de oorlog in Oekraïne zal de groei van de wereldeconomie dit jaar waarschijnlijk flink afremmen, denken economen van de Verenigde Naties. Dat betekent dat het mondiale herstel uit de coronacrisis een stuk langzamer zal gaan. Vooral ontwikkelingslanden zijn kwetsbaar, waarschuwen de deskundigen in een nieuw rapport van VN-organisatie UNCTAD.
Naar verwachting bedraagt de wereldwijde groei dit jaar nog maar 2,5 procent. Vorig jaar nam de omvang van de wereldeconomie volgens UNCTAD nog 5,6 procent toe. Vooral in West-Europa en delen van Azië worden aanzienlijke groeivertragingen voorzien. In Rusland houden de economen daarnaast rekening met een diepe recessie.
Door de hoge inflatie zal vrijwel iedereen ook met een verlies aan koopkracht te maken krijgen. In armere delen van de wereld kunnen stijgende voedsel- en brandstofprijzen zo voor extra honger en ontberingen zorgen, aldus de organisatie.
UNCTAD wijst verder op de hoge schulden die tijdens de pandemie flink zijn opgelopen in de wereld. Als centrale banken in de grote economieën de rentes gaan opvoeren, zou dat in ontwikkelingslanden wel eens voor financiële problemen kunnen gaan zorgen.
UNCTAD is een organisatie die zich bezighoudt met het bevorderen van handel en economische ontwikkeling. Dat gebeurt bijvoorbeeld door onderzoek of technische bijstand. Ook fungeert UNCTAD als een forum voor overleg tussen overheden.
Onlangs waarschuwde het Internationaal Monetair Fonds (IMF) al dat de oorlog in Oekraïne op de langere termijn ingrijpende gevolgen kan hebben voor de wereldeconomie. IMF-topvrouw Kristalina Georgieva heeft ook gezegd dat de verwachtingen voor de groei van de wereldeconomie voor dit jaar neerwaarts bijgesteld zullen moeten worden vanwege de oorlog. Het IMF komt in april met nieuwe prognoses.
Oekraïne heeft Belarus laten weten dat het aantal ambassademedewerkers moet worden teruggebracht tot vijf. Dat is een tegenactie voor het uitwijzen van Oekraïense diplomaten door Belarus woensdag.
„We waarschuwen de Belarussische autoriteiten dat meer onvriendelijke stappen richting Oekraïne kunnen rekenen op een sterk antwoord”, aldus het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken donderdag.
De Oekraïners werden uitgewezen omdat ze zich zouden bemoeien met Belarussische interne aangelegenheden. Volgens de geheime dienst spioneerden zeker acht Oekraïense diplomaten in Belarus.
De relatie tussen de landen is flink verslechterd sinds de Russische inval in Oekraïne. Belarus is de belangrijkste bondgenoot van Rusland en het land wordt gebruikt door het Russische leger om Oekraïne in te trekken.
Samenwerking met de Russische vijand wordt in Oekraïne voortaan bestraft met maximaal twaalf jaar gevangenis. Het besluit om de straf voor collaboratie in te voeren komt precies een maand na de Russische inval in het buurland.
Het Oekraïense parlement, de Rada, nam de wet aan met 350 stemmen voor, geen tegen en 39 onthoudingen. De straf geldt voor hulp aan de „agressorstaat”, medeplichtigheid en voor elke „samenwerking” met „de vijand”, diens regering, strijdkrachten of paramilitaire groepen.
Behalve de gevangenisstraf mogen veroordeelden tot vijftien jaar lang geen bestuurlijke functies bekleden. Ook kunnen hun eigendommen in beslag worden genomen.
Het was de eerste vergadering van de Oekraïense afgevaardigden in het parlement in Kiev sinds een maand. De hoofdstad wordt belaagd door de Russen.
Een kleine groep demonstranten heeft donderdagmiddag actie gevoerd voor Oekraïne bij de Russische ambassade in Den Haag. De demonstratie, georganiseerd door Amnesty International, wees met verkeersborden de weg naar het Internationaal Strafhof in Den Haag.
De actie van de mensenrechtenorganisatie is precies een maand na de invasie van Rusland in Oekraïne. De president van Oekraïne, Volodimir Zelenski, riep woensdag de hele wereld ook al op om donderdag de straat op te gaan om „Oekraïne te ondersteunen en voor onze vrijheid te pleiten”.
„Het is een internationale actie. Hetzelfde gebeurt nu in Spanje, Mexico, Algerije, Argentinië, Canada, Zweden, Zwitserland en België”, zegt Monique van Ravenstein van Amnesty. „We staan hier namens tienduizenden mensen en wereldwijd honderdduizenden. Juist in de stad Den Haag moet het geluid van recht resoneren.”
Amnesty wilde de petitie aanbieden aan de Russische ambassadeur Alexander Sjoelgin, maar de deur van het gebouw bleef dicht. Daarom stopte Van Ravenstein de petitie in de brievenbus.
Een van de demonstranten had een grote bos bloemen bij zich, met afdrukken van kunstenaar Banksy eromheen. „Ik hou van surrealisme, maar wat er nu gebeurt in Oekraïne is te erg. Een vreselijke vorm van surrealisme, hoe Rusland flats van burgers bombardeert en zijn acties ontkent”, vertelt hij.
Amnesty stelt dat sinds de invasie op 24 februari honderden burgers zijn omgekomen, onder wie kinderen. Meer dan 3 miljoen mensen Oekraïne zijn op de vlucht geslagen. Amnesty-onderzoekers vonden „onweerlegbaar bewijs dat de Russische troepen het internationaal oorlogsrecht en mensenrechten schenden in Oekraïne”. Dit gebeurt bij aanvallen in woonwijken, beschermde gebouwen als ziekenhuizen en scholen en bij het gebruik van verboden wapens als clusterbommen door Rusland. „Dit moet zo snel mogelijk stoppen”, aldus Amnesty, „en de verantwoordelijken moeten worden berecht.”
Advertentie
Rusland en Oekraïne hebben donderdag gevangenen uitgewisseld. „In ruil voor tien gevangenen kregen we er tien van ons leger terug”, meldt de Oekraïense vicepremier Irina Veresjtsjoek. Volgens haar gaat het om de eerste echte uitwisseling van krijgsgevangenen sinds het begin van het Russische offensief in Oekraïne.
Daarnaast werden elf Russische matrozen, overlevenden van een schip dat zonk in de Zwarte Zee bij Odessa, naar Rusland gestuurd. In ruil daarvoor konden negentien matrozen die de Russen gevangen hadden genomen terug naar Oekraïne.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken zei een dag eerder dat er al twee uitwisselingen waren georganiseerd, zonder data of aantallen te noemen. Eerder meldde de Oekraïense mensenrechtencommissaris Tatjana Moskalkova dat negen Russische soldaten zijn geruild voor Ivan Fedorov, de burgemeester van de door Rusland veroverde stad Melitopol.
Op Twitter werd gespeculeerd dat bij de ruil van donderdag Oekraïense militairen betrokken waren die gevangen zijn genomen op het eiland Zmiinji, oftewel Slangeneiland, maar dat blijkt niet het geval. Een maand geleden meldde Oekraïne dat alle dertien militairen daar waren gedood door Russische troepen, maar enkele dagen later zei de marine dat ze gevangen waren genomen.
Een grote meerderheid van de lidstaten van de Verenigde Naties eist dat Rusland onmiddellijk stopt met de oorlog in buurland Oekraïne. De oproep kreeg de steun van 140 landen in de Algemene Vergadering, bij 5 tegenstemmen en 38 onthoudingen.
VN-topman Antonio Guterres drong eerder deze week nog aan op een einde aan de „absurde oorlog”, waardoor het Oekraïense volk „een levende hel doormaakt.” De Algemene Vergadering had Moskou begin maart al gemaand het geweld tegen Oekraïne te beëindigen.
Een oproep van Rusland over Oekraïne daarentegen vond nauwelijks gehoor in de Veiligheidsraad van de VN. Dertien van de vijftien leden stemden woensdag tegen de Russische resolutie over de aanpak van de „humanitaire crisis” in Oekraïne, waarbij de Russische invasie werd verzwegen. Alleen China en Rusland stemden voor.
De Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties noemde de resolutie „werkelijk gewetenloos”. De internationale gemeenschap wordt gevraagd een humanitaire crisis op te lossen die alleen door Rusland is veroorzaakt, benadrukte ze. De Russische VN-ambassadeur op zijn beurt sprak van een „politieke anti-Russische show”.
Oekraïense kinderen die hier als oorlogsvluchteling komen hebben vanaf dag één recht op onderwijs, maar in de praktijk gaat het meestal niet zo snel. „Deze kinderen moeten eerst een tijdje bijkomen van alles dat ze hebben meegemaakt”, zegt een woordvoerster van de PO-Raad, die het basisonderwijs vertegenwoordigt. Er worden al wel Oekraïense kinderen aangemeld op scholen in het land, maar aantallen heeft de raad niet voorhanden.
Ook het ministerie van Onderwijs had die niet direct paraat. Volgens de PO-Raad is het in het algemeen beter om goede plannen te maken dan kinderen „overhaast” naar school te laten gaan. „Je wilt niet dat ze dan na drie weken weer ergens anders naartoe moeten”, zegt de woordvoerster.
De PO-Raad adviseert scholen waar Oekraïense leerlingen worden aangemeld eerst contact op te nemen met scholen die een zogeheten nieuwkomersvoorziening hebben. Zij spitsen de lessen toe op kinderen die de Nederlandse taal nog niet (goed) spreken. „Daar zit de expertise.” Van dit soort scholen zijn er 325 in Nederland.
Voor middelbare scholieren zijn er de internationale schakelklassen. Ook daar ligt vooral veel nadruk op Nederlands. Hebben Oekraïners daar wel baat bij, aangezien velen zeggen dat ze terug willen naar hun eigen land zodra de oorlog voorbij is? „Dat werd destijds over Joegoslavische vluchtelingen ook gezegd. Er zijn er toch veel gebleven”, zegt de woordvoerster.
Inmiddels wordt ook een begin gemaakt met onderwijs op grote opvanglocaties. Zo krijgen 56 scholieren vanaf vrijdag voorgezet onderwijs op de legerplaats Harskamp, waar ze zijn opgevangen. Nog eens negentig kinderen kunnen met ingang van 4 april op een school in de buurt terecht.
Het is de vraag hoeveel plek bestaande scholen met nieuwkomersvoorzieningen nog hebben voor Oekraïense kinderen. „Ze zaten al redelijk vol na de komst van veel Afghaanse en Syrische kinderen, maar er wordt bekeken wat mogelijk is”, aldus de woordvoerster van de PO-Raad.
„De ene school zal wel plek hebben, de andere niet”, zegt ook een woordvoerster van LOWAN, een organisatie die scholen ondersteunt bij het lesgeven van nieuwkomers. Zij benadrukt dat ieder kind recht heeft op een „passend aanbod”. Hoeveel plaatsen op korte termijn gecreëerd kunnen worden, weet ze niet precies. „We moeten anticiperen op wat er over ons heen komt.”
Grote importeurs van olie en gas gaan een stuk minder invoeren uit Rusland. Dat heeft het Internationaal Energie Agentschap (IEA) bekendgemaakt, waarvan onder meer de Verenigde Staten, Nederland, Duitsland en Japan lid zijn. Elk lid maakt plannen om zijn afhankelijkheid van Rusland af te bouwen vanwege de invasie van Oekraïne, zei IEA-directeur Fatih Birol na afloop van een bijeenkomst in Parijs.
Hij noemde daarbij geen specifieke doelen of percentages. De Amerikaanse president Joe Biden gaat binnenkort bekendmaken hoeveel vloeibaar gemaakt gas zijn land naar Europa gaat verschepen om de afhankelijkheid van de EU van Russisch gas af te bouwen. De Europese Commissie wil dat de landen van de Europese Unie dit jaar al veel minder aardgas kopen van Rusland wegens de oorlog.
Eerder deze maand gaven de leden van het IEA ruim 60 miljoen vaten aan oliereserves vrij om de verstoringen in de bevoorrading als gevolg van de Russische invasie te compenseren. Dat aantal kan worden opgevoerd als het nodig is. Door de oorlog zijn de prijzen van olie en gas fors gestegen.
Meer gemeenten besluiten om extra asielzoekers op te vangen. Dat moet helpen het grote tekort aan plekken bij de asielzoekerscentra te verminderen. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zegt dat er voor 1 april, volgende week vrijdag, iets meer dan 1500 nieuwe plaatsen moeten zijn geregeld. Op plekken waar tijdelijk asielzoekers zouden kunnen worden opgevangen, zitten nu vluchtelingen uit Oekraïne.
Gouda laat meer asielzoekers toe op een hotelboot in het Gouwekanaal. Daar zitten nu honderd mensen en dat kan worden uitgebreid tot 146. „De afgelopen periode is de noodopvang op de hotelboot soepel verlopen en er is weinig tot geen overlast”, verklaart burgemeester Pieter Verhoeve. De opvang moet op 1 juli sluiten.
De noodopvang voor asielzoekers in het Zuid-Hollandse ’s-Gravendeel wordt niet uitgebreid, maar blijft wel langer open. Op het terrein wonen ruim 300 mensen. Het gaat vooral om gezinnen uit Afghanistan, Syrië en Turkije. De bewoners kunnen tot december op het terrein blijven. Daardoor hoeft er geen nieuwe opvangplek voor ze te worden gevonden. De gemeente Hoeksche Waard, waar ’s-Gravendeel onder valt, besluit later of de opvang langdurig open blijft.
Eerder besloot Meppel dat een boot met bijna honderd asielzoekers langer aangemeerd mag blijven.
Het aantal asielzoekers neemt al een tijd toe. Tegelijk kunnen mensen die in Nederland mogen blijven, de statushouders, moeilijk een huis vinden door het woningtekort. Ze blijven daardoor in asielzoekerscentra en kunnen geen plaatsmaken voor nieuwe asielzoekers. Doordat die locaties vol zijn, zit ook het centrale aanmeldpunt in Ter Apel helemaal vol.
Een 100-jarige joodse vrouw die de Holocaust overleefde is door de Israëlische reddingsorganisatie ZAKA gered uit Kiev, vanwege de oorlog in Oekraïne. Doba Huberhyz is naar Moldavië gebracht en gaat binnenkort naar Israël.
Op een Israëlische radiozender vertelde een medewerker van ZAKA het verhaal van de redding. Huberhyz werd met een ambulance van Kiev naar Moldavië gebracht. „Ze had honderd jaar van haar leven in een koffer gestopt”, aldus de ZAKA-medewerker. „Aan de grens bij Moldavië vertelde ik haar dat ze nu kon slapen zonder raketalarmen.”
Huberhyz werd in 1921 geboren in de huidige Oekraïense regio Zaporizja. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vluchtte ze naar Tasjkent in Oezbekistan voor de vervolging van de nazi’s. Na de oorlog ging ze met haar familie naar Kiev, waar ze sindsdien heeft gewoond. „Dat er nu weer een oorlog woedt in haar land, is ondraaglijk voor haar”, aldus de medewerker van ZAKA.
Waarschijnlijk gaat Huberhyz nooit meer terug naar Oekraïne en blijft ze de rest van haar leven in Israël.
Alle zwangeren uit Oekraïne kunnen in Nederland de juiste en goede hulp ontvangen, verzekert geboortezorgorganisatie College Perinatale Zorg (CPZ). Het is in gesprek met andere organisaties zoals de Federatie van Verloskundige Samenwerkingsverbanden, Jeugdartsen Nederland en de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV) om te achterhalen wat nodig is voor zwangere Oekraïners die in Nederland aankomen.
„We weten niet precies hoeveel zwangere vrouwen onze kant op komen, maar feit is dat ze gaan komen”, zegt een woordvoerster van het CPZ. Hoeveel zwangere Oekraïners nu al hier zijn, weten de partijen niet. De organisaties proberen daarom zoveel mogelijk de zorg voor te bereiden en toegankelijk te maken. „De informatie is er al, nu moeten we ervoor zorgen dat die bij de zwangere vrouw terechtkomt.” Daarvoor overleggen de organisaties ook met expertisecentrum Pharos, dat ervaring heeft met gezondheidsinformatie overbrengen aan mensen die een andere taal spreken.
Verloskundige en bestuurslid van de Federatie van VSV’s Marije Droogendijk beaamt dat het belangrijk is om de folders en andere informatie te vertalen in het Oekraïens. „Kraamzorg is een onbekend begrip daar”, zegt Droogendijk, die zelf vooralsnog één zwangere Oekraïense geholpen heeft. „Je moet goed uitleggen op welke signalen een vrouw moet letten tijdens de zwangerschap.”
Mensen willen volgens Droogendijk vooral ook weten hoe de zorg financieel geregeld is. „Daarnaast vragen Oekraïners of ze hun medische gegevens wel weer mee krijgen, zodra ze teruggaan naar Oekraïne. Al wordt het bij sommige mensen nu ook duidelijk dat ze niet zo snel meer terug kunnen naar hun land.”
Een tolk ging mee bij het bezoek van Droogendijk aan een vrouw die twaalf weken zwanger is en nu in de noodopvang woont. „Er is een flinke taalbarrière. De tolk wordt niet vergoed in de geboortezorg en dat zou eigenlijk wel moeten.” Expertisecentrum Pharos benadrukt op zijn website de noodzaak van een tolk, met name in de geboortezorg.
De gemeente Ede start vrijdag met voortgezet onderwijs voor de 56 Oekraïense vluchtelingkinderen die daarvoor in aanmerking komen. Ze krijgen les in een lokaal op de legerplaats Harskamp in het gelijknamige dorp en in een lokaal recht tegenover het militaire kamp. Op de legerplaats verblijven 950 Oekraïense vluchtelingen.
Twee Oekraïners die ook op de legerplaats wonen verzorgen het onderwijs. Het gaat om een docent Engels en een docent wiskunde. Zij geven ook les in andere vakken volgens een woordvoerster van de gemeente. Leerlingen kunnen in de klassen ook digitaal onderwijs volgen.
De ruim negentig Oekraïense kinderen van vier tot twaalf jaar gaan vanaf 4 april naar school. De kinderen krijgen nu elke dag op de legerplaats buitenschoolse activiteiten aangeboden op vaste tijden. Vanaf 4 april krijgen ze regulier onderwijs in klaslokalen die voor hen vrijgemaakt worden op een school in de buurt. In Ede verblijft op dit moment de grootste groep Oekraïense schoolkinderen. Voor kinderen die bij particulieren zijn ondergebracht is over het algemeen wel een plekje gevonden op reguliere scholen of speciale scholen voor nieuwkomers.
De Verenigde Staten hebben in navolging van de Britten meer sancties aangekondigd tegen Rusland, Russische bedrijven en invloedrijke Russen. De sancties richten zich vooral op wapenleveranciers, zakenmensen en het Russische lagerhuis, de Doema.
De sancties betekenen dat alle tegoeden van deze mensen en bedrijven in de VS worden geblokkeerd, net als bedrijven die voor de helft of meer eigendom zijn van mensen die onder sancties staan. Amerikanen mogen ook geen handel meer drijven met deze mensen en bedrijven.
De Amerikanen hebben tegen 328 leden van de Doema sancties afgekondigd. In totaal heeft het lagerhuis 450 leden. De militaire bedrijven die worden getroffen maken onder meer helikopteronderdelen, raketten en andere onderdelen voor militaire voertuigen.
De topman van de Russische Sberbank Herman Gref staat ook op de lijst. Volgens de VS is hij een belangrijke bondgenoot van president Vladimir Poetin. De Sberbank is een grote Russische zakenbank. De Britten legden donderdag Gref ook sancties op.
De Verenigde Naties hebben de dood van 1035 burgers in Oekraïne geverifieerd. Het aantal bevestigde gewonden ligt een maand na het begin van de oorlog op 1650.
Onder de slachtoffers zijn ook tientallen kinderen. De gegevens komen van het VN-mensenrechtenkantoor, dat laat weten dat de werkelijke aantallen waarschijnlijk veel hoger liggen. Het is moeilijk om informatie te krijgen uit zwaar getroffen gebieden en vervolgens ook nog eens te bevestigen.
Volgens de Oekraïense autoriteiten zijn alleen al in Marioepol enkele duizenden doden gevallen. Om burgers van zwaar getroffen steden zoals Marioepol in veiligheid te brengen, maakt Oekraïne met Rusland afspraken over vluchtroutes. Dagelijks maken duizenden mensen gebruik van deze zogeheten humanitaire corridors.
„Een rationeel denkende man”, noemt Jaap de Hoop Scheffer de Russische president Vladimir Poetin. „Het is geen gek, maar hij zit opgesloten in zijn wereldbeeld of bubbel.”
De Verenigde Staten willen maximaal 100.000 Oekraïense vluchtelingen opvangen. Het Witte Huis maakte ook bekend dat er 1 miljard dollar (910 miljoen euro) wordt uitgetrokken voor humanitaire hulp aan Oekraïne en landen in de regio die vluchtelingen opvangen.
Sinds de Russische invasie begon op 24 februari hebben volgens de Verenigde Naties zeker 3,5 miljoen mensen Oekraïne verlaten. De meeste vluchtelingen zijn in landen binnen de Europese Unie terechtgekomen, al zijn ook duizenden Oekraïners naar buurland Moldavië getrokken.
Hoe de Amerikanen Oekraïners naar hun land willen halen, is nog niet bekend. Het gaat vooral om mensen die al familie in de VS hebben. Zij krijgen dan niet de vluchtelingenstatus, maar krijgen vanwege humanitaire redenen toegang tot de VS.
De 1 miljard dollar moet worden gebruikt om vluchtelingen van voedsel en onderdak te voorzien. Ook moeten de meest kwetsbare mensen in Oekraïne worden geholpen met het geld, stelt het Witte Huis.
De regeringsleiders van de NAVO-landen hebben het afscheid van secretaris-generaal Jens Stoltenberg met een jaar uitgesteld. De Noor blijft tot eind september volgend jaar aan om de militaire alliantie door deze woelige tijd te loodsen.
De 63-jarige Stoltenberg toont zich „vereerd” met het besluit, dat donderdag op de NAVO-top in het hoofdkwartier in Brussel werd bekrachtigd. „Nu we geconfronteerd worden met de grootste veiligheidscrisis in een generatie staan we samen sterk om ons bondgenootschap sterk te houden en onze mensen veilig.”
De NAVO-lidstaten hebben Stoltenberg hun dank betuigd „voor zijn leiderschap en toewijding, in het bijzonder op dit kritieke moment voor de internationale veiligheid”, schrijven ze in een verklaring.
De Noorse oud-premier is met bijna acht jaar al de langstzittende secretaris-generaal van het westerse bondgenootschap. Zijn termijn werd al twee keer verlengd. Hij had eigenlijk al een nieuwe baan als baas van de centrale bank in zijn vaderland, maar dat gaat voorlopig niet door.
De Russische minister van Defensie Sergej Sjojgoe is na twaalf dagen weer in beeld verschenen. Hij was donderdag te zien als een van de aanwezigen bij de veiligheidsraad van president Vladimir Poetin.
De 66-jarige Sjojgoe verdween eerder deze maand uit de media, wat geruchten voedde dat er misschien iets mis was met hem of zijn relatie met Poetin. Maar Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov zei dat Sjojgoe nu eenmaal „veel op zijn bord heeft omdat de militaire operatie gaande is”. Het is daarom begrijpelijk dat hij geen tijd voor de media heeft, aldus de woordvoerder.
Sjojgoe behoort tot de vertrouwelingen van Poetin en maakt sinds zijn komst naar Moskou in 1990 carrière in het staatsapparaat. Hij is afkomstig uit een Siberische streek 3500 kilometer van de hoofdstad, waar hij ingenieur en lid van de communistische partij werd. Zijn moeder werd in Oekraïne geboren.
Hij was in de jaren negentig in Moskou onder meer chef van de organisatie die noodsituaties moet aanpakken, minister van Noodsituaties en korte tijd gouverneur van de regio Moskou. Poetin stelde hem in 2012 aan als minister van Defensie.
De Kamer eist dat de Belastingdienst gegevens van Russen op de sanctielijsten deelt met autoriteiten die toezicht houden op het naleven van de sancties. Een voorstel van een groot aantal oppositiefracties onder aanvoering van Kamerlid Pieter Omtzigt vraagt om deze gegevens, inclusief gegevens over geheime belastingafspraken (rulings), „zo spoedig mogelijk en liefst binnen 48 uur” beschikbaar te maken.
De fiscus moet zich zelf ook aan de sancties houden, en mag dus geen nieuwe rulings afspreken met oligarchen die op sanctielijsten staan. Maar de informatie over eventuele afspraken met deze Russen „valt allemaal onder de fiscale geheimhoudingsplicht”, zei premier Mark Rutte woensdag in debat met de Kamer. Hij zegt te hopen dat deze gegevens wel gedeeld kunnen worden met onder meer financiële instellingen, maar „er moet eerst onderzocht worden of de juridische grondslagen dit mogelijk maken”, aldus de premier. Hij had het voorstel vooraf dus ontraden. „Ik weet echt niet of het juridisch kan”, zei hij.
Maar een meerderheid vraagt nu dus wel deze gegevens te delen. Verantwoordelijk staatssecretaris Marnix van Rij moet kijken hoe hij nu met de motie omgaat.
Rusland beschuldigt Polen van een „gevaarlijke escalatie in de regio”, na de uitzetting door Warschau van 45 Russische diplomaten die zouden spioneren. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken stelde een reactie in het vooruitzicht „waardoor Poolse provocateurs wel twee keer zullen nadenken”.
Volgens de Poolse regering is „een netwerk van Russische geheime diensten” ontmanteld. De Russische ambassadeur in Warschau werd woensdagochtend ontboden en verklaarde daarna dat er geen basis is voor de beschuldigingen. Volgens hem heeft Polen de bankrekening van de ambassade geblokkeerd vanwege het financieren van „terroristische” activiteiten.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou stelt dat Polen zich niet laat leiden door zijn nationale belangen, „maar door de principes van de NAVO, gebaseerd op een openlijke Russofobie die tot officieel beleid is verheven”.
Het stadsbestuur van Marioepol zegt dat zo’n 15.000 inwoners van de belegerde stad illegaal naar Rusland zijn gedeporteerd. Russische troepen zouden mensen dwingen naar Rusland te gaan, een claim die niet onafhankelijk is geverifieerd.
De lokale autoriteiten zeiden zondag al dat duizenden inwoners gedwongen waren de grens met het buurland over te steken, maar er werden toen geen cijfers gedeeld. Russische persbureaus berichtten toen dat bussen met honderden vluchtelingen uit Marioepol waren aangekomen in Rusland.
De internationale gemeenschap maakt zich al weken ernstige zorgen over de situatie in Marioepol. Er vinden al wekenlang bombardementen plaats. Duizenden mensen zouden volgens de Oekraïense autoriteiten zijn omgekomen. In de stad, waar voor de oorlog ruim 400.000 mensen woonden, is ook nog eens een tekort aan alles. Er is geen watertoevoer, elektriciteit en verwarming.
In de afgelopen weken hebben Oekraïne en Rusland meermaals akkoorden gesloten over de veilige evacuatie van inwoners naar veiliger plekken in Oekraïne, maar beide partijen beschuldigen elkaar ervan de humanitaire corridors te belemmeren door zich niet aan de afspraken te houden.
Door de oorlog in Oekraïne is ruim de helft van de kinderen in het land ontheemd geraakt, meldt VN-kinderrechtenorganisatie UNICEF. Van de naar schatting 7,5 miljoen Oekraïense kinderen zijn 2,5 miljoen ontheemd in eigen land en zijn er 1,8 miljoen naar het buitenland gevlucht.
Omdat de meeste mannen Oekraïne niet mogen verlaten, zijn het vooral vrouwen en kinderen die buiten Oekraïne een veilig heenkomen zoeken. Cijfers van de Verenigde Naties laten zien dat sinds het uitbreken van de oorlog op 24 februari in totaal bijna 3,7 miljoen mensen het land hebben verlaten.
Sinds de Tweede Wereldoorlog is het niet meer voorgekomen dat kinderen zo massaal in korte tijd ontheemd raakten, zegt UNICEF-directeur Catherine Russell. „Dit is een grimmige mijlpaal die blijvende gevolgen kan hebben voor toekomstige generaties. De veiligheid en het welzijn van kinderen en de toegang tot essentiële diensten worden allemaal bedreigd door non-stop gruwelijk geweld.”
Volgens het VN-mensenrechtenkantoor zijn in de afgelopen maand zeker 78 kinderen omgekomen en raakten er 105 gewond. Dit zijn alleen de gevallen die de VN heeft kunnen bevestigen. De werkelijke aantallen liggen waarschijnlijk veel hoger, aldus de organisatie.
De „actieve fase” van de oorlog in Oekraïne is naar verwachting voor eind april voorbij, stelt de Oekraïense presidentiële adviseur Oleksij Arestovitsj. Hij leidt dit af uit het kennelijk vastlopen van de Russische inval die een maand geleden is begonnen.
Het Verenigd Koninkrijk heeft nieuwe sancties ingesteld tegen Rusland om „cruciale industrieën die Poetins oorlogsmachine voeden, af te snijden”. Ook zes banken en tal van zakenlieden worden geraakt. De Britten hebben inmiddels meer dan duizend personen en bedrijven op hun sanctielijst staan. Russische banken zijn nu getroffen voor 500 miljard pond aan tegoeden en oligarchen en hun familieleden voor meer dan 150 miljard, aldus Londen.
De strafmaatregelen zijn gericht op de steunpilaren van de Russische invasie in Oekraïne, zoals defensiebedrijven, de spoorwegen en huurlingenbureau Wagner, dat de opdracht zou hebben gekregen de Oekraïense president om te leggen. Ook de voornaamste dronemaker Kronshtadt en de grootste diamantproducent ter wereld Alrosa zijn op de lijst gezet.
De oliemiljardair Eugene Shvidler, Sberbank-topman Herman Gref en de stiefdochter van buitenlandminister Sergej Lavrov kunnen niet meer bij hun Britse banktegoeden en zijn niet langer welkom in het VK. Dat geldt ook voor „collaborateur” Galina Daniltsjenko, die Moskou als burgemeester van de Oekraïense stad Melitopol heeft geïnstalleerd.
„De oligarchen, bedrijven en gehuurde criminelen zijn medeplichtig aan de moord op onschuldige burgers en het is terecht dat ze een prijs betalen”, zegt minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss in een verklaring. Zij belooft samen met bondgenoten de „duimschroeven” verder aan te draaien om zeker te zijn dat president Vladimir Poetin faalt in Oekraïne.
De NAVO-landen moeten volhouden in hun steun aan Oekraïne en hun optreden tegen Rusland, onderstreept premier Mark Rutte voor aanvang van de NAVO-top. Het komt volgens hem nu aan op doorzettingsvermogen. En de NAVO moet zich voorbereiden op „iedere optie”, ook bijvoorbeeld de inzet van chemische wapens door Rusland.
De Russische oorlog tegen Oekraïne is inmiddels een maand oud, maar Moskou lijkt nog niet in te binden. De NAVO moet „doorzetten met de sancties” tegen Rusland, en „in het leveren aan Oekraïne van militaire steun waar we kunnen en humanitaire steun”, aldus Rutte. De militaire alliantie probeert buiten de oorlog te blijven, maar haar lidstaten leveren niet-lid Oekraïne wapens en andere hulp.
Rutte en zijn collega’s van de andere 29 NAVO-landen bespreken op het hoofdkwartier in Brussel verder de versterking van de lidstaten aan de oostgrens van het bondgenootschap. Die zijn bezorgd om het oprukken van Rusland. „In die zin is vandaag ook een bijeenkomst van vastberadenheid, van tonen dat we eensgezind zijn”, zegt Rutte.
De Verenigde Staten waarschuwen al geruime tijd dat Rusland erover zou denken in Oekraïne naar chemische wapens te grijpen. De NAVO moet daarop voorbereid zijn, stelt de premier.
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba roept de landen van de Europese Unie op om Russisch gas niet in roebels te gaan betalen. De minister reageert daarmee op de eis van de Russische president Vladimir Poetin aan de zogeheten „onvriendelijke” landen hun gasaankopen in roebels te voldoen.
De EU moet volgens Koeleba een „verstandige en verantwoorde” keuze maken als het gaat om het betalen van Rusland in roebels. „Als een EU-land buigt voor de vernederende eisen van Poetin om te betalen voor olie en gas in roebels, zal het zijn alsof ze met de ene hand Oekraïne helpen en met de andere de Russen helpen om Oekraïners te vermoorden”, verklaarde de buitenlandminister in een Twitter-bericht.
Poetin heeft de centrale bank van Rusland en betrokken overheidsdiensten een week de tijd gegeven om de verplichte betalingen in roebels mogelijk te maken. Alle landen die Rusland sancties hebben opgelegd vanwege de oorlog in Oekraïne, zoals de landen van de EU, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten, zijn door Rusland als onvriendelijk aangemerkt en zullen daarom met de Russische munt moeten betalen.
Aangezien Rusland door de sancties steeds minder handel kan drijven met westerse landen, heeft het land minder euro’s en dollars nodig. Ook wordt de koers van de roebel gesteund door de verplichting om in die munteenheid te betalen. Landen die niet genoeg roebels hebben zullen die namelijk moeten kopen, wat de prijs van de Russische munt opdrijft.
De Duitse minister van Economische Zaken en Klimaat Robert Habeck verklaarde al dat Rusland contractbreuk pleegt met de eis om in roebels te betalen. Duitsland zal volgens de minister met zijn Europese partners overleggen over de kwestie en noemde het een signaal dat Poetin niet langer als een stabiele partner kan worden beschouwd.
Het Nederlands Veteraneninstituut waarschuwt oud-militairen om niet mee te gaan vechten in Oekraïne. Het instituut merkt dat de oorlog de veteranen erg raakt en dat velen zich graag nuttig willen maken. Maar afreizen naar Oekraïne is een avontuur dat niet valt te overzien en waarmee Nederlandse veteranen zichzelf ernstig in de problemen kunnen brengen, zegt Paul Hoefsloot, directeur-bestuurder van het Nederlands Veteraneninstituut.
Als er iets gebeurt in Oekraïne is er niets geregeld, aldus het instituut. Wie gewond raakt moet zichzelf redden, want niemand is verzekerd van hulp van het ministerie van Defensie. „En hoe wil je communiceren met Oekraïense soldaten als je de taal niet machtig bent? Ben je in staat om een Oekraïner van een Rus te onderscheiden?” Dat zijn vragen die Hoefsloot oproept. Hij adviseert veteranen die iets willen doen om zich te melden bij de Veteranen Ontmoetingscentra om humanitaire hulp aan te bieden.
Het instituut organiseert op 9 april in Doorn een bijeenkomst voor oud-militairen die behoefte hebben om te praten onder professionele begeleiding. Volgens het instituut komen er veel telefoontjes binnen van veteranen die zich onbegrepen voelen in hun omgeving. Ze zijn angstig en onrustig, hebben last van herinneringen aan een oorlog die zij hebben meegemaakt en melden spanningsklachten. De bijeenkomst in Doorn staat ook open voor partners van veteranen.
Het Russische ministerie van Defensie meldt in de nacht van woensdag op donderdag heel Izjoem, een stad ten zuidoosten van Charkov, te hebben ingenomen. De stad van naar schatting 45.000 inwoners ligt strategisch in het oosten van het land en ongeveer 95 kilometer van de Russische grens.
De Russische strijdkrachten hebben sinds ze Oekraïne 24 februari zijn binnengevallen nauwelijks steden ingenomen. In het zuiden is de grote stad Cherson sinds 2 maart in Russische handen.
Rusland stelt dat het geen doel van „de militaire operatie” is om steden te veroveren en te bezetten. Volgens president Vladimir Poetin moet Oekraïne militair worden uitgeschakeld, evenals extreemrechtse groepen.
De Russische president Vladimir Poetin heeft een „grote fout” gemaakt met het binnenvallen van Oekraïne, stelt NAVO-chef Jens Stoltenberg voor aanvang van een NAVO-top op het hoofdkwartier in Brussel. Hij waarschuwt Moskou opnieuw niet naar chemische of zelfs kernwapens te grijpen.
De inzet van zulke wapens zou het conflict „fundamenteel veranderen” en ook NAVO-landen kunnen raken, herhaalt Stoltenberg voor aankomst van de leiders van de dertig lidstaten. Maar hij wil niet zeggen of de militaire alliantie het als een aanval op zichzelf zou opvatten als ze de gevolgen van een aanval in Oekraïne zouden voelen.
De NAVO wil zich niet in de oorlog mengen, maar NAVO-landen zullen kijken hoe ze Oekraïne verder kunnen helpen zichzelf te verdedigen, zegt Stoltenberg. Met „geavanceerde luchtafweer” bijvoorbeeld. Poetin „heeft de moed van het Oekraïense volk en de Oekraïense strijdkrachten onderschat”. De Russische troepen stuiten ook volgens waarnemers op veel meer weerstand dan Moskou verwachtte.
De NAVO-leiders zullen donderdag ook steun uitspreken voor landen als Georgië, waarmee de NAVO ook samenwerkt maar die zich bedreigd voelen door Rusland, verwacht Stoltenberg.
Tientallen westerse leiders, onder wie de Amerikaanse president Joe Biden, hebben zich verzameld in Brussel voor een overlegcarrousel met de oorlog in Oekraïne als middelpunt. Er staat zowel een top van de NAVO als van de Europese Unie en van zeven van ’s werelds belangrijkste economieën op het programma.
De dag begint om 10.00 uur op het NAVO-hoofdkwartier in Brussel. De leiders van de dertig NAVO-landen, onder wie premier Mark Rutte, bespreken dan verdere hulp aan niet-lid Oekraïne, van wie de president ook zal inbellen. Ze zullen de stationering goedkeuren van extra troepen in oostelijke lidstaten als Hongarije en Roemenië, die Rusland in hun richting zien oprukken. NAVO-chef Jens Stoltenberg stelt volgens NAVO-bronnen zijn afscheid vanwege de spanningen een jaar uit.
De leiders van zes grote NAVO-landen zien vervolgens hun Japanse collega aanschuiven voor een korte G7-top. De zeven belangrijke industrielanden overleggen eveneens over de Russische oorlog tegen Oekraïne. Japan houdt zich minder afzijdig dan het gewoon is en volgt grotendeels de strafmaatregelen die de VS en Europa aan Rusland hebben opgelegd.
Aan het eind van de middag is Biden ook enkele uren te gast bij de EU-top, al vertrekt hij alweer vóór het diner. Het is een zeldzaamheid dat een Amerikaanse president aanschuift bij zulk overleg van de regeringsleiders van de EU. Hij hoopt hen over te halen Rusland nog harder aan te pakken en bijvoorbeeld diens export van gas en olie in te perken. Dat is een belangrijke inkomstenbron voor het Kremlin. Maar de EU-leiders zijn het daar niet over eens en hebben al duidelijk gemaakt dat dat er nog niet van komt.
Concrete maatregelen zijn ook niet onmiddellijk het doel van de overlegmarathon, zeggen diplomaten. Voorop staat het signaal aan Moskou dat het Westen nog altijd eensgezind optreedt en opstaat tegen de oorlog. Biden liet vooraf weten in Europa „de internationale gemeenschap te mobiliseren om Oekraïne te steunen en te verzekeren dat Poetin een zware economische tol betaalt voor de oorlog waarvoor hij gekozen heeft”.
De EU-leiders gunnen aan het begin van de top verder hun voorzitter officieel een verlenging van zijn termijn. De Belg Charles Michel kan nog eens tweeënhalf jaar aanblijven, zo is al duidelijk geworden.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft sinds de Russische invasie in Oekraïne 64 aanvallen op ziekenhuizen en andere zorgfaciliteiten in het land bevestigd. Het gaat om twee tot drie incidenten per dag. Volgens de WHO hebben de aanvallen tot begin deze week aan zeker vijftien mensen het leven gekost, 37 anderen raakten gewond.
De WHO meldt verder dat 3,6 miljoen Oekraïners naar het buitenland zijn gevlucht. Bijna zeven miljoen inwoners zijn ontheemd geraakt, een derde van hen kampt met chronische ziektes. Door de oorlog stokt de toelevering van medicijnen en veel apotheken in Oekraïne zouden zijn gesloten.
De organisatie veroordeelt de aanvallen. „Zorgfaciliteiten, medewerkers en patiënten zijn geen doelwit”, stelde de WHO de afgelopen weken meermaals. WHO-chef Tedros Adhanom Ghebreyesus zei eerder al dat aanvallen op gezondheidsfaciliteiten „het internationaal humanitair recht schenden”.
De Australische premier Scott Morrison voelt er niets voor om later dit jaar met zijn Russische ambtsgenoot Vladimir Poetin aan tafel te zitten. De Russische ambassadeur in Jakarta liet woensdag weten dat Poetin van plan is de G20-top in Indonesië te bezoeken. Morrison vindt dit „een stap te ver gaan”.
Volgens Morrison heeft Poetin met zijn inval in Oekraïne „de internationale rechtsorde verbrijzeld”. Hij heeft daarom „zijn zorgen geuit” over de deelname van Rusland aan het belangrijke economische forum.
Woensdag beklemtoonde Indonesië dat de G20 een economisch forum is dat economische problemen bespreekt en politieke conflicten bij de Verenigde Naties moeten worden besproken. China heeft al laten weten dat het de deelname van Poetin aan de top steunt.
De G20 bestaat sinds 1999 en is een internationaal forum gericht op economische samenwerking en stabiliteit. Er zijn negentien landen en de Europese Unie lid van. De landen die waarschijnlijk ook geen voorstander zijn van een boycot van Poetin zijn India, Saudi-Arabië, Turkije en de drie Latijns-Amerikaanse leden van de G20 (Argentinië, Brazilië, Mexico).
Een door Rusland ingediende resolutie over de „humanitaire crisis” in Oekraïne heeft het woensdag niet gehaald in de VN-Veiligheidsraad. Dertien van de vijftien leden stemden tegen de resolutie waarin niet werd vermeld dat de crisis het gevolg was van de Russische invasie. Alleen China en Rusland stemden voor.
De Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties, Linda Thomas-Greenfield, noemde de resolutie volgens onder meer The New York Times „werkelijk gewetenloos”. Andere diplomaten noemden het onacceptabel. „Dat Rusland het lef heeft om een resolutie in te dienen waarin de internationale gemeenschap wordt gevraagd een humanitaire crisis op te lossen die alleen door Rusland is veroorzaakt”, stelde Thomas-Greenfield.
De Russische VN-ambassadeur Vasili Nebenzia sprak van een „politieke anti-Russische show”.
Donderdag stemmen de 193 leden van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties volgens persbureau AFP waarschijnlijk over een niet-bindende resolutie waarin Rusland wordt gevraagd de oorlog in Oekraïne „onmiddellijk” te stoppen. VN-topman António Guterres drong eerder deze week nog aan op een einde aan de „absurde oorlog”. Hij waarschuwde dat het conflict „snel nergens heen gaat” en het Oekraïense volk „een levende hel doormaakt.”
Oekraïne zet gezichtsherkenning in om Russische soldaten te identificeren die tijdens gevechten om het leven zijn gekomen. Vervolgens worden familieleden van de overledenen geïnformeerd over hun dood, vertelt de Oekraïense vicepremier Mychajlo Fjodorov tegen persbureau Reuters.
Het gaat om gezichtsherkenningssoftware van het Amerikaanse bedrijf Clearview Al. Een programma vergelijkt geüploade foto’s met beelden die elders online staan. Al sinds begin deze maand worden zo sociale media-accounts van omgekomen Russen opgespoord.
Fjodorov wilde niet zeggen hoeveel soldaten op deze manier al geïdentificeerd zijn. Het systeem wordt volgens de vicepremier niet gebruikt om de identiteit van overleden Oekraïense soldaten te achterhalen, het is niet duidelijk waarom.
Het Witte Huis heeft eind vorige maand, vier dagen nadat de Russische invasie in Oekraïne begon, een geheim team opgericht. Die groep, een zogenoemd Tiger Team, werkt momenteel aan een rampenplan voor het geval de Russische president Vladimir Poetin besluit om biologische, chemische of nucleaire wapens in te zetten.
Het team, dat werd aangesteld door de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan, werkt ook aan plannen voor het geval Rusland besluit een konvooi met wapens op NAVO-grondgebied aan te vallen. The New York Times, die op basis van anonieme bronnen over het Tiger Team schrijft, meldt dat de groep mensen drie keer per week samenkomt.
Er wordt door het team ook nagedacht over scenario’s waarbij Poetin naast Oekraïne ook Moldavië en Georgië zou willen bezetten. Daarnaast is er aandacht voor de ongekende vluchtelingenstroom die Europa momenteel overspoelt.
Volgens de Amerikaanse krant speelt het team een centrale rol bij onder meer de besluitvorming over de troepenopbouw in NAVO-landen, het bewapenen van het Oekraïense leger en het uitrollen van sancties voor Rusland.
De strijd die het Oekraïense leger levert rondom de hoofdstad Kiev lijkt succesvol. Het Britse ministerie van Defensie meldt in de dagelijkse update over de oorlog in Oekraïne dat de omsingeling van Russische troepen in de buurt van Kiev „een reële mogelijkheid is”.
Volgens het leger, dat zich baseert op Britse inlichtingendiensten, voeren de Oekraïense strijdkrachten de druk op Russische troepen ten noordoosten van Kiev flink op. Het Russische leger kampt aan die flank met „aanzienlijke logistieke en morele problemen”.
De kleine stad Makariv, zo’n 50 kilometer ten westen van Kiev, zou volgens de Britten alweer door het Oekraïense leger zijn heroverd. Dat geldt ook voor Moschun, even ten noordwesten van Kiev. In Bucha en Irpin, twee steden net buiten Kiev, is de kans volgens het Britse leger „reëel” dat de Russische troepen omsingeld kunnen worden.
De burgemeester van Kiev, Vitali Klitsjko, kwam woensdag met vergelijkbare berichten en benadrukte dat „elk gebouw en elke straat verdedigd zullen worden en overgave geen optie is”.
Ook een functionaris van het Amerikaanse ministerie van Defensie bevestigde woensdag dat de Russen nog steeds kampen met grote logistieke problemen. Er is een gebrek aan voedsel, brandstof en militaire uitrusting. Ook zouden er soldaten met bevriezingsverschijnselen zijn en kampen Russische troepen met communicatieproblemen.
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft van Rusland een bevestiging gekregen dat meerdere Amerikaanse diplomaten in het land zijn aangemerkt als persona non grata. Dit betekent dat zij niet langer welkom zijn en Rusland moeten verlaten.
Amerikaanse media zoals CNN meldden woensdag al dat Moskou besloten had verschillende diplomaten Rusland uit te zetten. Om hoeveel personen het gaat, is niet duidelijk. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie spreekt van een „nutteloze en onproductieve actie” en noemt diplomatie momenteel „van cruciaal belang”.
Begin deze maand moesten twaalf Russische VN-diplomaten de Verenigde Staten verlaten vanwege zorgen over de nationale veiligheid. Zij werden beschuldigd van spionage en werden „uitgezet wegens misbruik van hun verblijfsrechten”. De Russische ambassadeur in de VS sprak destijds van „een vijandige actie tegen ons land”.
Groot-Brittannië stuurt 6000 raketten en 25 miljoen Britse pond (bijna 30 miljoen euro) naar Oekraïne om het leger te steunen. De Britse premier Boris Johnson maakte dat bekend aan de vooravond van belangrijke bijeenkomsten van de NAVO, Europese Unie en G7 (zeven belangrijkste economieën) die donderdag plaatsvinden.
Het gaat om onder meer antitankwapens, waar Groot-Brittannië er volgens Britse media eerder al 4200 van aan Oekraïne leverde. Johnson zegt over deze laatste levering dat zijn land „de verdediging van Oekraïne wil versterken terwijl het tij in de strijd keert”.
Donderdag worden tijdens de topbijeenkomsten waarschijnlijk meer steunmaatregelen voor Kiev aangekondigd.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski roept de hele wereld op om donderdag de straat op te gaan vanwege de oorlog met Rusland, die precies een maand geleden begon. In een video die Zelenski woensdagavond online plaatste, vroeg hij in het Engels om „Oekraïne te ondersteunen en voor onze vrijheid te pleiten”.
De president vroeg om een wereldwijd protest en riep mensen op „naar hun pleinen en straten te komen. Maak jezelf zichtbaar en laat je horen.” Hij zei dat „de wereld deze oorlog moet stoppen.” Rusland voert volgens Zelenski niet alleen een strijd tegen Oekraïne, maar „tegen de vrijheid van iedereen in Europa, van iedereen ter wereld”.
Dat de oorlog al een maand duurt „breekt zijn hart”, aldus Zelenski.
Advertentie
