Ervaringsdeskundige Sven Pluimers vindt dat iedereen van zijn stemrecht gebruik moet kunnen maken. De 26-jarige inwoner van Nieuwkoop, tussen Woerden en Alphen aan den Rijn, testte onlangs de proefopstelling van een stembureau. Pluimers werkt drie dagen in de week bij een reclamebureau dat onder andere verkiezingsborden plaatst. Hij regelt foto’s die accountmanagers kunnen gebruiken en verzorgt een interne nieuwsbrief. „Ik heb een beperking met mijn motoriek. Bij de geboorte hebben mijn hersenen onvoldoende zuurstof gekregen. In het stembureau merkte ik dat het uitvouwen van het biljet lastig was. Dat biljet is erg groot. Het lukte ook niet goed om hem in de stembus te doen.” Omdat Pluimers wel kan lopen, was de toegankelijkheid van het stembureau goed genoeg. „Ook voor rolstoelers was er voldoende ruimte. De afgelopen jaren is dat steeds beter geworden.”

Pluimers kent een aantal mensen met een verstandelijke beperking. Hij merkt dat de verkiezingen voor hen niet eenvoudig zijn. „In het Kieskompas worden veel moeilijke vragen gesteld. Het is belangrijk dat moeilijke woorden worden vervangen. En in het stembureau zijn meer pictogrammen nodig.” De inwoner van Nieuwkoop gaat deze week zeker stemmen. „Ik lees eerst de verkiezingsprogramma’s door. Ik wil weten wat partijen doen voor mensen met een beperking.”

Eenvoudiger

Om het stemmen eenvoudiger te maken, is er hulp van het platform Leer Zelf Online. Deze organisatie legt met het programma Steffie moeilijke begrippen uit over onder andere geld, vrije tijd, computeren en dus ook over de verkiezingen. „Mensen moeten gebruik kunnen maken van hun stemrecht”, zegt projectleider Maartje Böke van Leer Zelf Online. Het platform is een onafhankelijke instelling die onder andere door de overheid wordt gevraagd om moeilijke begrippen uit te leggen aan mensen met een verstandelijke beperking. Hoewel het platform zich vooral richt op mensen met een lichte verstandelijke beperking, horen bij de verkiezingen ook anderstaligen tot de doelgroep, evenals mensen met een fysieke beperking, zoals rolstoelers. Het platform geeft adviezen over het toegankelijk maken van stembureaus. Onder andere via sociale media van gemeenten probeert het platform de doelgroep te bereiken.

Bij de verkiezingen werkt het platform onder meer samen met Kieskompas. „Partijen hebben voor de stemhulp van Kieskompas stellingen aangeleverd. Die kunnen wij niet aanpassen. Maar we kunnen er wel een toelichting op geven.” De vereenvoudigingen zijn overigens in slechts twaalf gemeenten beschikbaar.

Stelling

Soms zijn begrippen wel duidelijk, maar is een stelling te moeilijk. „Een keer had een partij het over openbare werkplekken voor zzp’ers. De termen ”openbare werkplekken” en ”zzp’ers” kenden mensen met een beperking wel. Maar bij een zzp’er hebben ze een loodgieter met een busje voor ogen. Die heeft volgens hen geen werkplek nodig. Wij leggen uit dat iemand die op een laptop werkt ook een zzp’er kan zijn.” Een andere moeilijke stelling die wordt uitgelegd, is: „Om de ambtelijke organisatie een afspiegeling van de samenleving te maken, moeten minderheden voorrang krijgen bij sollicitaties.” En een begrip als ”groen” kan volgens Böke beter worden vervangen door ”natuur”.

Er is een risico dat mensen met een beperking door een eenvoudige uitleg worden beïnvloed. Daarom is zorgvuldigheid nodig. „Een begrip als ”slavernijverleden” moeten we bijvoorbeeld zo neutraal mogelijk uitleggen.”

Partijen hebben vaak ingewikkelde verkiezingsprogramma’s. Als ze die vereenvoudigen, moeten ze er volgens Böke op letten dat ze niet alleen korte woorden gebruiken. „Mensen met een beperking willen graag dezelfde informatie als andere mensen. Die informatie moet alleen eenvoudiger worden opgeschreven.”