Twee dagen hoorde Georgi niks van zijn vriendin Katerina in Marioepol. De belegerde Zuidoost-Oekraïense stad heeft geen telefoonverbinding, elektriciteit en verwarming. Het Russische leger zou bewust deze voorzieningen hebben uitgeschakeld. Georgi moest gissen naar Katerina’s lot. Het was meer dan een opluchting, schrijft hij via de berichten-app Messenger, dat hij zijn vriendin eindelijk aan de lijn had, toen de telefoonverbinding het weer deed.

Sinds het begin van de oorlog op 24 februari neemt het Russische leger Marioepol, een stad met ruim 400.000 inwoners, onder vuur met bombardementen. Inmiddels hebben de strijdkrachten de stad voor de zevende dag omsingeld. Wegen zijn geblokkeerd. Niemand komt er zomaar uit. Humanitaire corridors bieden geen veilige uitweg voor evacuaties. Die worden afgeblazen, omdat de Russen volgens de Oekraïense autoriteiten de vluchtroutes beschieten. Op eigen gelegenheid de stad verlaten, is een groot risico.

Vanuit Marioepol komen schrijnende verhalen. Burgemeester Vadim Bojtsenko sprak in een YouTube-interview afgelopen weekend over „duizenden gewonden.” Het aantal doden, zei hij, kan niet worden geteld omdat de Russische luchtaanvallen dit onmogelijk maken. Humanitaire hulp als medicijnen en producten komt de stad niet in, vertelde Bojtsenko. „Het Russische leger werkt methodisch, zodat het leven in de stad onder druk komt te staan.”

Kampvuur

Inwoners maken buiten op een kampvuur hun eten klaar, schrijft Georgi (28). „Ze gebruiken hun meubels om vuur te maken.” Een flat naast die van zijn ouders is geraakt bij een aanval.

Hij had Katerina (22) en zijn ouders gevraagd om de stad te verlaten, maar ze bleven. Zijn 84-jarige zieke oma kan niet weg en heeft de zorg van zijn ouders nodig. Zijn vriendin wil niet opnieuw vluchten voor het oorlogsgeweld. Ze was al vanuit Donetsk naar Marioepol gevlucht in 2014 toen de oorlog tussen het Oekraïense leger en pro-Russische rebellen, met steun van Moskou, in het oosten van het land uitbrak.

Katerina, schrijft Georgi, is wel lager bij zijn ouders gaan wonen, omdat ze boven in een flat woonde, waar het gevaarlijker is voor bombardementen. Zijn ouders hebben de ramen met boeken en meubels gebarricadeerd ter bescherming tegen verdwaalde kogels.

Zelf werkte Georgi in Kiev. Hij vluchtte de hoofdstad uit en zit nu zuidelijker in de stad Tsjerkasi. Hij wil niet dat de achternaam van hem en zijn vriendin in de krant komt. Ze loopt anders gevaar als Rusland erin slaagt Marioepol in te nemen.

Met de Russische aanvallen heeft na acht jaar de oorlog dan toch Marioepol bereikt. De inwoners wisten al die tijd dat dat moment op de loer lag. In de lente van 2014 dreigde de stad in handen te vallen van pro-Russische separatisten. Ze werden uit Marioepol gejaagd door het nationalistische Azov-bataljon. Het oorlogsfront kwam acht jaar lang te liggen op 10 kilometer van de stad.

De laatste voorpost van Europa, noemen de inwoners Marioepol. Als de stad valt, ligt de weg naar Oekraïne én Europa open, hoorde je dikwijls tijdens drie bezoeken in de afgelopen acht jaar. Met de haven en staalfabrieken is Marioepol van extra strategisch belang voor Oekraïne.

Om deze redenen werd de stad een vesting: er kwamen verdedigingslinies rond Marioepol. Bewoners bereidden zich vijf jaar geleden al voor op een guerrillaoorlog en trainden op stadsgevechten.

Nu rammelen de Russen aan de poorten van Marioepol en pakken ze wellicht een van hun hoofddoelen. Het Russische leger komt richting Marioepol niet alleen vanuit de kant van Rusland, maar ook uit het westen, oprukkend vanaf de Krim.

Als het leger Marioepol verovert, vervult het Kremlin een grote wens: een verbinding over land tussen het door Rusland in 2014 geannexeerde schiereiland de Krim en Rusland zelf. Vanuit Marioepol kan het Russische leger verder Oost-Oekraïne binnentrekken.

Inmiddels is Georgi’s vriendin van gedachten veranderd en wil ze Marioepol verlaten, schrijft hij. Katerina wacht op een veilig moment om te vertrekken naar West-Oekraïne. „En als de situatie verslechtert, breng ik haar naar het buitenland. Ik blijf in Oekraïne.”