De Amerikaanse president deinsde er niet voor terug zijn Russische ambtsgenoot een dictator te noemen. „De geschiedenis heeft ons geleerd: als dictators geen prijs betalen voor hun agressie veroorzaken ze meer chaos”, voegde hij eraan toe

Volgens Biden heeft Poetin zich verkeken op de weerstand van de Oekraïners en op de eenheid die er binnen de NAVO bestaat. Poetin dacht volgens de Amerikaanse president verdeeldheid in het Westen te kunnen zaaien, „maar hij stuit op een muur van eenheid. Hij dacht dat het Westen en de NAVO niet zouden reageren. En hij dacht dat hij ons hier thuis kon verdelen. Poetin had ongelijk. We waren er klaar voor.” Die eensgezindheid is volgens Biden het resultaat van vooral de Amerikaanse diplomatie.

Nieuwe concrete maatregelen tegen Rusland aankondigen deed Biden maar heel beperkt. In navolging van westerse bondgenoten sluit de VS met ingang van woensdagmiddag het Amerikaanse luchtruim voor Russische vliegtuigen. Verder gaat justitie beslag leggen op tegoeden en bezittingen van Russische oligarchen. „We nemen hun jachten, luxe appartementen en privéjets in”, zei Biden.

De Amerikaanse president maakte duidelijk dat de VS Oekraïne niet militair zullen bijstaan met troepen op de grond. Maar hij zei ook dat als Rusland een van de NAVO-landen militair bedreigt, Amerika daartoe wel bereid is.

Voor zijn krachtige veroordeling van Poetin kreeg Biden een langdurig applaus van het Congres. Ook Republikeinen kwamen daarvoor uit hun stoel, een uniek moment dat de laatste tien jaar nauwelijks is voorgekomen.

Staande ovatie

Ook de Oekraïense ambassadeur in de VS, Oksana Markarova, die als speciale gast naast Bidens vrouw zat, kreeg op verzoek van de president een langdurige staande ovatie. Veel vrouwelijks Congresleden droegen kleding in de kleuren van de Oekraïense vlag.

De verdeeldheid in het Congres werd echter weer zichtbaar toen Biden inging op zijn binnenlands beleid. Dit ondanks het feit dat de president probeerde op sommige punten een hand uit te steken naar de Republikeinen. Zo beloofde hij, anders dan veel progressieve Democraten willen, niet te bezuinigen op de politie en gaf hij aan blij te zijn dat de coronamaatregelen afgeschaald worden. Krachtig riep hij op de polarisatie rondom de pandemie te beëindigen.

Hoewel hij opvallend genoeg niet een keer de term ”Build Back Better” –zijn sociaaleconomisch herstelprogramma– in de mond nam, herhaalde hij wel tal van maatregelen van dat beleid. Zo zei hij gratis medicijnen voor kinderen te willen en het kiesrecht beter te verankeren.

Over zijn plan om inflatie te bestrijden zei Biden erop uit te zijn dat de kosten en niet de lonen te verlagen. Dat wil hij bereiken door meer in eigen land te produceren: „Ik noem het een beter Amerika bouwen. Mijn plan om de inflatie te bestrijden, zal uw kosten verlagen en het tekort verkleinen.” Het beteugelen van prijsstijgingen noemde hij zijn „hoogste prioriteit.”
Tegen het einde van de speech sprak Biden zijn zorgen uit over abortusrechten, die volgens hem „meer dan ooit aangevallen worden.” Verder riep hij op tot de invoering van strengere wapenwetgeving.

De president eindigde zijn State of the Union met krachtige stem, waarmee hij benadrukte dat de VS sterker is dan een jaar geleden. „En we zullen over een jaar weer sterker zijn dan vandaag.”