Dankzij Poetin wil ook links nu hoger defensiebudget
Niet alleen op internationaal niveau blijken er na de Russische inval in Oekraïne in korte tijd grote stappen mogelijk, ook partijen in de Tweede Kamer wijzigen in korte tijd hun koers.
De eerste interruptie in het Kamerdebat over de situatie in Oekraïne, waarvoor de Kamer maandag terugkwam van reces, kwam van SGP-voorman Kees van der Staaij. Waartoe is D66 bereid als het gaat om meer geld naar defensie, zo wilde hij weten. „Ik zeg u vandaag dat wij bereid zijn alles te overwegen wat nodig is”, zo luidde het antwoord van Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma.
De D66’er diende later die dag een motie in over de defensiebestedingen, mede namens politici van negen andere fracties. De partijen vragen het kabinet te kijken wat er nodig en mogelijk is om de voorziene toename in het defensiebudget eerder te laten plaatsvinden. Daarnaast wil de Kamer dat het kabinet naar manieren zoekt om nog deze kabinetsperiode „structureel extra te investeren in Defensie, zonder dat dit ten koste gaat van andere investeringen.”Alleen SP, PvdD, DENK en BIJ1 stemden de tegen.
Bezuiniging
Bij GroenLinks en PvdA betekent de vóórstem een koerswijziging; GroenLinks wilde vorig jaar per saldo nog 1,3 miljard euro minder uitgeven aan defensie, zo schreef het Centraal Planbureau, dat de verkiezingsprogramma’s van tien partijen doorrekende. Bij de PvdA was er sprake van een plus van 0,4 miljard euro. Uit de gezamenlijke tegenbegroting van de twee linkse partijen volgde een bezuiniging van 2,1 miljard op defensie ten opzichte van het coalitieakkoord; daarin is een structurele investering van 3 miljard opgenomen. Ook voor andere partijen geldt dat zij een (fors) hogere ambitie hebben als het gaat om defensieuitgaven dan ten tijde van het schrijven van hun verkiezingsprogramma.
Steun
In de Kamer is er ruime steun voor de koers die het kabinet heeft gekozen na de Russische erkenning van Donetsk en Loegansk, waarna de inval in Oekraïne volgde. Enkele partijen hebben fundamentele kritiek. Zo vinden PVV, FVD en de Groep Van Haga dat Nederland zich neutraal moet opstellen in de oorlog.
„Het achter de ogen kietelen van de Russische beer kan een gigantische ramp tot gevolg hebben. Doe dat daarom niet”, aldus Raymond de Roon (PVV). „Het is de schuld van het Westen”, aldus FVD-voorman Thierry Baudet over de oorlog.
De meerderheid van de Tweede Kamer wil dat de sancties tegen Rusland worden uitgebreid. In een breed aangenomen motie wordt de regering verzocht om er binnen de EU voor te pleiten de reikwijdte van het sanctiepakket uit te breiden en „secundaire sancties” te laten gelden voor bedrijven en personen die zakendoen met gesanctioneerde Russische bedrijven en personen, waardoor ook zij onder het sanctieregime vallen.
De Kamer wil ook dat de regering „per ommegaande” maatregelen treft om „de veelal anonieme bv’s en holdings” te identificeren, en „de structuren die witwassen, doorsluizing en ontduiking mogelijk maken tegen te gaan.”
De Kamer nam ook een motie aan om de Algemene Rekenkamer onderzoek te laten doen naar eventuele financiering van politieke partijen, politici en belangenorganisaties met geld uit Rusland of van Russische (rechts)personen. Thierry Baudet (FVD) vind dat meteen ook moet worden gekeken naar Chinees, Israëlisch en Amerikaans geld.
GroenLinksleider Jesse Klaver wil verder dat „partijen zoals Forum voor Democratie en PVV” worden uitgesloten van vertrouwelijke informatie over maatregelen tegen „de agressie van Poetin.” Klaver heeft Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp gevraagd of zij bereid is te onderzoeken hoe de Kamer ervoor kan zorgen dat fracties die „meegaan in de retoriek van agressor Poetin” al dan niet tijdelijk worden uitgesloten van de informatie.