Even leek het erop dat Donald Trump door de rellen bij het Capitool voorgoed buiten het politieke spel stond.
Zelfs bij zijn partijgenoten had hij het verkorven. Na een jaar kan echter worden vastgesteld dat de oud-president zelfs garen heeft gesponnen bij de chaos van januari 2021.
Partijgenoten die in de eerste dagen na de bestorming van het Capitool hardop kritiek uitten op de rol van Trump en soms zelfs zeiden dat hij afzettingswaardig was, hebben inmiddels hun kritiek ingeslikt. Om hun eigen politieke toekomst veilig te stellen, hebben zij zich weer in het gareel gevoegd.
Voor hen die volharden in hun afwijzen van Trump is binnen de partij nauwelijks nog plaats. Sprekend voorbeeld is de duikeling die Liz Cheney in de voorbije maanden maakte. Van prominent Republikeins fractielid in het Huis degradeerde ze tot outcast van de partij. Reden? Zij wil niet meedoen met de partijgenoten die Trump de handen boven het hoofd houden. Dat is haar duur komen te staan.
Elke Republikeinse politicus weet inmiddels dat wie zich keert tegen Trump, kan rekenen op zijn tegenwerking bij komende (her)verkiezing. En het is bekend: Trump heeft tot in de verre uithoeken van het land veel invloed met zijn grote netwerk en met zijn geld.
Ook onder de Republikeinse kiezers zijn er velen die de ex-president steunen als hij stelt dat de verkiezingsuitslag door de Democraten is gestolen. Ondanks het feit dat de rechter hem meer dan dertig keer op dit punt in het ongelijk stelde, gelooft nog steeds driekwart van de Republikeinen dat er sprake is geweest van verkiezingsfraude. Recent onderzoek van de Monmouth University wees dit uit.
Een kleiner deel van deze Republikeinen vindt ook dat gebruik van geweld geoorloofd is om Trump weer terug te brengen in het Witte Huis. Zomer vorig jaar publiceerde Robert Pape, specialist op gebied van politiek geweld aan de universiteit van Chicago, een analyse waarin hij berekende dat 21 miljoen Amerikanen bereid zijn om Trump zo nodig met gewelddadige middelen weer op het schild te heffen. Pape waarschuwde dat deze groep „licht ontvlambaar” is.
Congresverkiezingen
De interesse bij de meeste Republikeinen voor een onderzoek naar de ware toedracht van de Capitoolrellen slinkt snel. Zij willen de blik richten op de Congresverkiezingen van november dit jaar. Daarbij hopen ze de meerderheid in beide kamers van het Congres te krijgen en daarmee Bidens liberale politiek blijvend te kunnen neutraliseren.
Voor Trump bieden de verkiezingen van november een kans om volksvertegenwoordigers in het Congres te krijgen die hem welgezind zijn. In veel staten draagt de kandidatenlijst inmiddels zijn stempel. En mocht onverhoopt de uitslag toch tegenvallen? Dan zal in een aantal gevallen de kiescommissie het verkiezingsresultaat niet certificeren. Want in verschillende staten zijn in dit college inmiddels Republikeinen die bereid zijn de uitslag eventueel te corrigeren zodat wel een Trumpiaan als de verkozene naar Washington kan.
Partijstrategen zien de verkiezingen van november als een generale repetitie voor de presidentsverkiezingen van 2024. Een meerderheid van de Republikeinen hoopt dat Trump meedoet. Daarom moet dit jaar blijken of de uitslagen voldoende zijn om The Donald weer in Washington te krijgen.