Het Outbreak Management Team (OMT) adviseert om alle sectoren te sluiten, met uitzondering van essentiële winkels zoals supermarkten, apotheken en drogisterijen. Dat bevestigen ingewijden, na berichtgeving van RTL Nieuws en NRC. Met zo’n strenge lockdown moet de opmars van de omikronvariant van het coronavirus worden afgeremd.

Of het demissionaire kabinet het advies opvolgt, moet zaterdag blijken. Dan komen de betrokken bewindspersonen bij elkaar om het advies van het OMT te bespreken. Premier Mark Rutte zei al wel eerder „niet hoopvol” te zijn over de ontwikkelingen rond de nieuwe variant, die veel besmettelijker lijkt te zijn dan de deltavariant die tot nu toe dominant was.

Demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) zei vrijdag na afloop van de ministerraad dat het kabinet zich „grote zorgen maakt” over de nieuwe virusvariant. „Als het nodig is nemen we de maatregelen” die passen, aldus De Jonge.

Wie naar Oostenrijk wil moet in principe drie keer gevaccineerd zijn of recent hersteld zijn van Covid. Zonder boosterprik is vanaf maandag een negatieve PCR-test verplicht, anders volgt quarantaine.

Om verspreiding van de omikronvariant te vertragen heeft het Alpenland zijn inreisbeleid aangescherpt, maakte het ministerie van Volksgezondheid in Wenen bekend. De eventuele quarantaine van tien dagen mag pas worden beëindigd als een PCR-test negatief uitvalt.

Zwangere vrouwen en mensen die om gezondheidsredenen niet kunnen worden gevaccineerd, zijn uitgesloten van de zogenoemde 2G-regel. Voor kinderen gelden speciale regels. Voor grenswerkers blijft de gebruikelijke 3G-regel in stand. Als zij niet gevaccineerd zijn kunnen ze met een negatieve coronatest wel het land in.

In Oostenrijk is inmiddels vijf weken een lockdown van kracht voor ongevaccineerden. In onder meer de horeca en skigebieden geldt de 2G-regel en is een negatieve test dus niet voldoende voor toegang. Voor niet-geprikte inwoners wordt de situatie tijdens de feestdagen versoepeld. Tijdens de kerstdagen en de jaarwisseling mogen zij met maximaal tien personen samenkomen. Voor gevaccineerde en genezen Oostenrijkers geldt een maximale groepsgrootte van 25 personen.

Farmaceut Pfizer denkt dat de coronapandemie nog zeker tot 2024 duurt. Die verwachting sprak de geneesmiddelenfabrikant uit in een conferencecall met beleggers. Samen met het Duitse BioNTech begint het Amerikaanse bedrijf binnenkort een onderzoek naar vaccinatie van kinderen van een half tot vier jaar met drie inentingen.

Pfizer onderzoekt nu bij alle leeftijdsgroepen onder de 16 jaar hoe drie inentingen werken. Bij kinderen tussen de 2 en 4 zorgde een kuur met slechts twee inentingen voor een veel zwakkere immuunreactie dan verwacht, zo kwam onlangs naar voren uit onderzoek.

„Data laten zien dat de booster impact heeft en dat ons vaccin het beste werkt als standaard drie doses worden gebruikt”, zei Mikael Dolsten, wetenschappelijk directeur bij Pfizer. Als onderzoek uitwijst dat de drie doses peuters beschermen tegen het coronavirus, wil het bedrijf daarvoor een noodvergunning aanvragen bij de Amerikaanse geneesmiddelenautoriteit FDA . Die aanvraag wordt ergens in de eerste helft van 2022 verwacht.

Het bedrijf verwacht dat zijn vaccin volgend jaar 31 miljard dollar, omgerekend 27,5 miljard euro, aan omzet oplevert. Als door de nieuwe omikronvariant van het coronavirus aangepaste inentingen nodig zijn, zou de opbrengst van het vaccin nog hoger kunnen uitvallen.

Van de passagiers die vanaf vorige week donderdag tot en met woensdag vanuit Zuid-Afrika op Schiphol aankwamen, testte 14 procent positief op het coronavirus, meldt de GGD Kennemerland. Dat is hetzelfde percentage als in de week daarvoor. Of er tussen de positief geteste mensen ook besmettingen met de omikronvariant van het virus zitten, is niet bekend.

Dagelijks komen er passagiers vanuit Johannesburg of Kaapstad aan op Schiphol. Zij worden allemaal getest voordat zij aan boord gaan van het vliegtuig in Zuid-Afrika. Bij aankomst op Schiphol wordt de mensen die Nederland als eindbestemming hebben „dringend geadviseerd” om zich direct na aankomst te laten testen. Ongeveer de helft deed dat afgelopen week, aldus de GGD.

GGD Kennemerland blijft in elk geval tot de kerstdagen het testaanbod verzorgen op Schiphol voor Nederlandse reizigers uit Zuid Afrika.

Een groot deel van het kabinet buigt zich zaterdag over het nieuwe OMT-advies over de omikronvariant van het coronavirus. Het spoedoverleg aan het begin van de middag wordt digitaal gehouden, aldus ingewijden.

Afhankelijk van de uitkomst van het overleg zal snel een persmoment volgen, waarin mogelijk nieuwe coronamaatregelen worden aangekondigd. Als dat gebeurt, zal er komende week ook een Kamerdebat plaatsvinden. Dan komt het parlement terug van reces, laat PvdA-Tweede Kamerlid Attje Kuiken weten, als waarnemend voorzitter van de commissie volksgezondheid.

De Tweede Kamer had donderdag zijn laatste vergaderdag van het jaar.

De omikronvariant van het coronavirus verspreidt zich zo snel dat het beter is om extra maatregelen te nemen. Dat adviseert het Outbreak Management Team, bevestigen bronnen na berichtgeving van de NOS.

Om welke maatregelen het gaat, is niet duidelijk.

Het kabinet heeft afgelopen dinsdag net nieuwe maatregelen aangekondigd. Zo gaan basisscholen en de buitenschoolse opvang komende week dicht. Andere maatregelen, zoals de avondlockdown en het weren van toeschouwers bij sportwedstrijden, blijven langer van kracht. Die regels zouden tot en met 14 januari gelden, maar premier Mark Rutte liet toen doorschemeren dat er misschien „eerder al een nieuw weegmoment komt”.

In Nederland is de omikronvariant bij meer dan honderd mensen vastgesteld, maar het werkelijke aantal gevallen ligt waarschijnlijk hoger. De virusversie verspreidt zich snel. Dit zou tot een nieuwe golf besmettingen kunnen leiden. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) verwacht dat omikron vlak na de jaarwisseling de meest voorkomende variant is. Het is niet duidelijk of de versie ook ziekmakender is, maar het is mogelijk dat er ook een nieuwe golf ziekenhuisopnames komt.

Werkgevers moeten passen en meten met werktijden, nu veel personeelsleden met kinderen geconfronteerd worden met de vervroegde sluiting van de scholen vanwege corona. HEMA, Action en het moederbedrijf van Blokker en Intertoys laten weten dat dit doorgaans in goed overleg met leidinggevenden lukt. Een enkele winkelmedewerker krijgt zelfs een oppas aan huis aangeboden.

Uitkeringsinstantie UWV heeft in één week tijd 12.000 aanvragen voor loonsteun binnengekregen voor de maanden november en december. Deze week opende het zevende loket voor de zogeheten Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid (NOW), waarbij de overheid een deel van de loonkosten betaalt bij bedrijven die worden getroffen door de gedeeltelijke lockdown.

Om in aanmerking te komen voor de steun, moeten ondernemers minimaal 20 procent omzetverlies hebben. Zo’n 8600 werkgevers hebben al een voorschot ontvangen, goed voor een totaalbedrag van 286 miljoen euro. Deze bedrijven hebben samen ongeveer 180.000 medewerkers. De nieuwste loonsteunregeling geldt dit keer niet voor drie, maar voor twee maanden. In de zevende periode van de NOW is nieuw dat bedrijven die na 1 februari 2020 zijn gestart in aanmerking komen voor loonsteun.

Eind november kondigde het kabinet aan dat onder andere kledingwinkels, restaurants, cafés, bioscopen en theaters vanaf 17.00 uur dicht moeten om coronabesmettingen tegen te gaan. Daardoor lopen deze bedrijven opnieuw veel omzet mis. Afgelopen maandag opende het nieuwe NOW-loket om deze werkgevers te helpen de lonen te betalen. Ze hebben tot en met 31 januari om deze steun aan te vragen.

Zo’n 4300 bellers hebben in de eerste week naar de Vaccinatie Twijfel Telefoon gebeld om hun vragen te stellen over coronavaccinaties. Projectleider Chris Groen vindt dat de telefoonlijn „boven verwachting goed” loopt. „Er is veel vraag naar medisch advies.”

De Twijfel Telefoon werd eind vorige maand opgericht door het Erasmus MC in Rotterdam, sinds deze week kent het project een nieuw telefoonnummer. Waar de telefoonlijn eerder twee dagdelen per week bereikbaar was, kunnen mensen nu de hele werkweek terecht. „We merkten dat er zoveel behoefte aan was, dat we de krachten hebben gebundeld met de medische faculteiten in Amsterdam, Nijmegen, Utrecht en Maastricht”, vertelt Groen, die zelf werkzaam is in Rotterdam.

Een beller krijgt een arts in opleiding aan de telefoon. Ze kunnen aan deze mensen hun twijfels omtrent de vaccinaties voorleggen. „Dit komt bijvoorbeeld omdat ze een bepaald ziektebeeld hebben en daardoor medicijnen gebruiken. Antwoorden op dit soort vragen zijn niet direct op internet te vinden”, legt Groen uit.

De vragen die de geneeskundestudenten krijgen, zijn grofweg op te delen in drie categorieën. „We krijgen mensen - mannen en vrouwen - die zich zorgen maken om hun vruchtbaarheid, we krijgen vragen over bepaalde allergieën en er zijn casusspecifieke vragen.” In dat laatste geval heeft de beller vaak een vraag over diens medicatie in combinatie met een coronavaccin.

Het komt voor dat er mensen bellen die in het algemeen sceptisch zijn over de coronavaccinaties. „Die mensen kunnen we niet echt verder helpen. We zijn er niet om mensen te overtuigen. We zijn onafhankelijk en hebben geen politieke kleur”, zegt Groen. „Onze bellers geven goed en medisch advies. Als iemand geen twijfels heeft vanwege een medische achtergrond, dan kunnen we diegene niet verder helpen.”

Tussen donderdagochtend en vrijdagochtend zijn 15.433 positieve coronatests geregistreerd. Het gemiddelde daalde voor de twaalfde dag op rij en ook het aantal sterfgevallen daalt.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu noteerde in de afgelopen week 106.415 positieve tests. Dat is bijna een kwart lager dan het totaal over de zeven dagen ervoor. Gemiddeld waren er in de afgelopen week ongeveer 15.200 nieuwe gevallen per dag. Dat is het laagste niveau sinds 15 november, iets meer dan een maand geleden.

Amsterdam telde de meeste positieve tests. In de hoofdstad kregen 823 mensen te horen dat ze het virus onder de leden hebben. In Rotterdam werden 528 besmettingen vastgesteld en in Den Haag 470. Daarna volgen Utrecht (362) en Tilburg (248). In drie gemeenten testte niemand positief.

Het RIVM kreeg 61 meldingen dat coronapatiënten aan de gevolgen van de besmetting waren overleden. Onder hen zijn zeven inwoners van Sittard-Geleen en vier mensen uit Rotterdam.

In de afgelopen week zijn 368 sterfgevallen genoteerd, gemiddeld bijna 53 per dag. Dat is het laagste niveau in anderhalve week.

Demissionair minister Hugo de Jonge wil er niet op vooruitlopen, maar extra coronamaatregelen vanwege de opkomst van de omikronvariant lijken een reële mogelijkheid. „Als het nodig is nemen we de maatregelen” die passen, zei hij vrijdag na afloop van de ministerraad.

De experts van het Outbreak Management Team vergaderden vrijdag over de omikronvariant, die in onder meer Engeland en Denemarken aan een snelle opmars bezig is. Op de vraag of de Jonge hoopvol is zei hij: „Nee. We maken ons grote zorgen.”

De Jonge kondigde vorige week aan de boostercampagne te willen versnellen. Eind januari moeten alle volwassenen die dat willen een derde prik hebben gehad. Maar dat komt mogelijk niet snel genoeg, gezien de snelle verspreiding van de omikronvariant. „Als het nodig is om het virus verder af te remmen, om de golf die je kan verwachten te kunnen verlagen…als het nodig is nemen we de maatregelen die erbij passen.”

Maar of het nodig is, en wat voor maatregelen het dan worden, daarop wilde De Jonge niet vooruitlopen. „Of het nodig is, zullen we horen van het OMT.” Naar aanleiding van het OMT-advies besluit het kabinet ook of de meest betrokken bewindspersonen zondag bijeenkomen op het Catshuis.

Het Rode Kruis is begonnen met het werven van bedrijfshulpverleners (bhv’ers) om te helpen in de vaccinatiestraten van de GGD. Daar zou deze groep na een bijscholing aan het werk kunnen als EHBO’er, om toezicht te houden op mensen die net hun inenting hebben gehad. Een woordvoerster van de hulporganisatie zegt zoveel mogelijk mensen nodig te hebben om bij te springen in de boostercampagne.

Daarom is eerder deze week via een nieuwsbrief aan bhv’ers de oproep gedaan te komen helpen bij de GGD’en. Het Rode Kruis zet nu ongeveer 1700 mensen in voor de GGD, met ook nog zo’n vierhonderd die nu in de sollicitatieprocedure zitten. Die werden tot nu toe veelal geworven via vacatures. Voor de werving zijn geen bepaalde doelen opgesteld vanuit de GGD.

Op een enkele GGD-vaccinatielocatie werken de Rode Kruis-medewerkers als vrijwilligers, maar veelal zijn het betaalde krachten die EHBO doen. De hulporganisatie zegt op meer dan zestig GGD-locaties actief te zijn. Op dit moment zijn er in totaal zo’n 85 priklocaties en ook XXL-locaties en ‘satellietlocaties’, die één of een paar dagen per week open zijn.

De premier van Denemarken heeft vrijdag aangekondigd dat bioscopen, theaters en concertzalen op slot gaan wegens een recordaantal dagelijkse coronagevallen. De aantallen worden versneld door de nieuwe omikronvariant, zei minister-president Mette Frederiksen.

Het Scandinavische land registreerde het afgelopen etmaal een recordaantal van ruim 11.000 gevallen binnen 24 uur. Een op de vijf coronabesmettingen betreft nu de nieuwe variant, zei de premier op een persconferentie.

Nederland is twee plekken gestegen op de Europese ranglijst van de extra vaccinaties tegen het coronavirus. Kroatië en Letland zijn gepasseerd, nadat eerder al Bulgarije en Roemenië waren ingehaald. Nederland is nu 26e van de 30 landen op het overzicht van de Europese gezondheidsdienst ECDC. In de staart van de ranglijst, waar Nederland verkeert, zijn de verschillen zo klein dat landen af en toe stuivertje wisselen.

Bijna 1,5 miljoen mensen in Nederland hebben een extra inenting gekregen. Dat is 10,6 procent van alle volwassenen. Precies een week geleden stond de teller op ruim 850.000 prikken, oftewel 6,1 procent. Dat betekent dat er in een week tijd zo’n 600.000 mensen een extra vaccinatie hebben gekregen. Dat is in lijn met wat het kabinet in het vooruitzicht had gesteld.

Zo’n 1,36 miljoen volwassen Nederlanders hebben een boosterprik gekregen, die de afweer tegen het coronavirus een oppepper moet geven. Verder hebben ruim 125.000 mensen een aanvullende prik gekregen. Dit zijn mensen met een ernstige afweerstoornis. Zij hebben mogelijk te weinig afweer opgebouwd na de eerste twee prikken.

IJsland voert de lijst aan. Daar heeft iets meer dan de helft van alle volwassenen een extra inenting gekregen. Oostenrijk en Hongarije volgen met ongeveer een derde van de volwassenen.

Opnieuw is het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen met tientallen afgenomen. Momenteel houden 2456 mensen met Covid-19 een ziekenhuisbed bezet. Dat zijn 90 patiënten minder dan een etmaal geleden, zo valt te lezen in de meest recente cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Het is voor het eerst sinds 22 november dat het aantal opgenomen coronapatiënten in de ziekenhuizen lager is dan 2500. In Duitsland liggen nog 16 Nederlandse coronapatiënten opgenomen op een ic-afdeling.

De verpleegafdelingen behandelen momenteel 1834 mensen met Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn 89 patiënten minder in vergelijking met donderdag. Er werden 186 nieuwe patiënten opgenomen, maar doordat er nog meer mensen de afdelingen mochten verlaten, daalde het totaal aantal bezette bedden toch.

Medewerkers van de intensive cares behandelen momenteel nog 622 coronapatiënten, eentje minder dan donderdag. Er werden 38 nieuwe ernstig zieke mensen met Covid-19 op de ic’s opgenomen, maar doordat er meer mensen overleden of naar een andere afdeling werden verplaatst daalde de bezetting toch.

Het is de vijfde dag op rij dat het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen afneemt. Ook de instroom van nieuwe patiënten daalt, zo stelde het LCPS deze week al.

Om de druk op de ziekenhuizen zoveel mogelijk te spreiden verplaatst het LCPS patiënten naar andere regio’s. Donderdag werden er zes mensen naar een andere regio gebracht. Er werd die dag niemand naar Duitsland overgeplaatst.

Ouderen die digitaal minder vaardig zijn, dreigen later een boosterprik tegen corona te kunnen halen dan wat minder oude mensen die handiger zijn daarmee. Dat constateert ouderenorganisatie ANBO, die ervoor pleit om het halen van een boosterprik zonder afspraak mogelijk te maken.

Terwijl het ministerie van Volksgezondheid volgens ANBO mensen oproept afspraken zoveel mogelijk online te maken, is dit volgens de organisatie „lang niet voor iedereen een optie”. Volgens ANBO is er bij ouderen een voorkeur om te bellen voor een afspraak, maar blijkt in de praktijk dat dit zeer moeizaam verloopt. Zo werden verbindingen verbroken omdat het te druk was en stonden mensen lang in de wacht.

Ook ouderen die wachten tot zij een uitnodigingsbrief ontvangen, lopen qua het krijgen van een prik dikwijls achter op mensen die dit al digitaal geregeld hebben, zegt ANBO. „Zo zien we ontstaan dat bijvoorbeeld iemand die is geboren in 1946 nog steeds wacht op een uitnodiging, terwijl een tien jaar jonger persoon al lang zijn of haar boosterprik heeft gehad”, aldus een woordvoerster van de ANBO.

Uit onderzoek van ANBO onder ruim 11.000 ouderen heeft 60 procent nog geen boosterprik gehad. De meerderheid wacht nog steeds op een uitnodigingsbrief. Daarmee kan telefonisch een afspraak worden gemaakt.
In de peiling zeggen sommige 60-plussers volgens ANBO dat zij zich zonder afspraak konden laten vaccineren bij een tijdelijke priklocatie. Na het invullen van een formulier en het tonen van een identiteitsbewijs kregen ze hun prik. ANBO wil dat dit op meer plaatsen mogelijk wordt, met name voor ouderen die online geen afspraak kunnen maken.

Als miljoenen mensen in de komende weken een boosterprik tegen het coronavirus moeten krijgen, zou dat een „beperkte impact” kunnen hebben op de eerste prikken voor jonge kinderen. Dat laat het ministerie van Volksgezondheid weten. In de komende week beginnen de prikken voor kinderen van 5 tot en met 11 jaar met medische problemen. In januari zijn hun leeftijdsgenootjes zonder die risico’s aan de beurt.

Zowel de volwassenen als de kinderen moeten naar de vaccinatielocaties van de GGD’en gaan om hun prik te krijgen. Maar ze krijgen niet dezelfde dosis. Volwassenen krijgen drie keer zo veel vaccin toegediend als de jonge kinderen. Hoe dit precies gecombineerd wordt, moet in de komende tijd worden uitgewerkt. Dan wordt ook duidelijk wat de eventuele gevolgen zijn.

Ongeveer 12,5 miljoen volwassenen in Nederland hebben minstens één prik gehad. Van hen hebben 1,36 miljoen ook de boosterprik al gehad. Dat betekent dat meer dan 11 miljoen volwassenen nog een oppepprik kunnen halen. De overheid wil dat zij voor eind januari, dus in ongeveer zes weken tijd, allemaal de kans daartoe hebben gehad. Om dat te halen, moet er sneller worden gevaccineerd dan op het hoogtepunt van de eerste ronde, afgelopen zomer.

Komende maandag begint de vaccinatie van kinderen van 5 tot en met 11 jaar die bijvoorbeeld ernstige astma, een aangeboren hartafwijking of het downsyndroom hebben. Als zij het coronavirus oplopen, lopen ze mogelijk meer gevaar dan hun gezonde leeftijdsgenootjes. Dit gaat naar schatting om zo’n 40.000 kinderen. In de tweede helft van januari zijn de overige kinderen van 5 tot en met 11 jaar aan de beurt om hun eerste coronaprik te halen als zij en hun ouders dat willen. Dit zijn ruim 1,2 miljoen kinderen.

De omikronvariant van het coronavirus gaat zorgen voor een „massieve” vijfde golf van besmettingen, verwacht de Duitse minister Karl Lauterbach van Volksgezondheid. De nieuwe golf is volgens de epidemioloog niet meer te voorkomen en vormt „een enorme uitdaging voor onze ziekenhuizen, voor onze intensivecareafdelingen, maar ook voor de samenleving als geheel”, zei hij in Hannover.

Vooruitblikkend naar de kerstdagen deed de bewindsman een beroep op alle Duitsers om tijdens het reizen rekening met elkaar te houden. Iedereen zou zich vooraf moeten laten testen of in ieder geval bij zichzelf een of meerdere zelftesten afnemen. De minister maakte nog eens duidelijk dat voorzichtigheid geboden is, zeker voor mensen die nog geen boosterprik hebben gehad.

Op dat vlak gaat het hard bij de oosterburen. Woensdag werden bijna 1,5 miljoen coronaprikken gezet, een dagrecord. In bijna 1,3 miljoen gevallen ging het om een boosterprik. Zeven op de tien Duitsers zijn volledig gevaccineerd en ongeveer 28 procent heeft een boosterprik gekregen. In het oosten en zuiden van het land is de vaccinatiegraad relatief laag.

Gezien het tempo van de boostercampagne dreigde een tekort aan vaccins te ontstaan, maar donderdag werd bekend dat Duitsland miljoenen coronavaccins van Moderna vervroegd krijgt geleverd. Berlijn krijgt deze maand 10 miljoen doses en in het eerste kwartaal volgen er nog eens 25 miljoen. Deze leveringen zijn goed voor 70 miljoen boosterprikken. Ook andere EU-landen die tekorten vrezen, kunnen extra zendingen verwachten.

In het Verenigd Koninkrijk is donderdag de 25 miljoenste inwoner voorzien van een boosterprik, meldt de regering vrijdag op haar website. In de campagne voor de extra prik, die al enkele maanden loopt, worden nu per dag ruim 700.000 mensen gevaccineerd.

De nationale gezondheidsdienst NHS is nog wel op zoek naar 10.000 medewerkers om te helpen bij het vaccineren. Het Britse leger heeft 750 militairen beschikbaar gesteld om te helpen bij de distributie van boostervaccins in het Verenigd Koninkrijk.

Volgens de regering hebben tienduizenden vrijwilligers zich aangemeld om de boostercampagne te ondersteunen. Verder zijn er extra vaccinatiecentra en tijdelijke locaties geopend om het voor mensen zo gemakkelijk mogelijk te maken zich te laten vaccineren. Iedere Brit van 18 jaar en ouder kan zich aanmelden voor de boosterprik.

Minister van Volksgezondheid Sajid Javid is tevreden, maar heeft ook een waarschuwing voor de Britten. „We hebben geen tijd te verliezen in de strijd tegen het virus. Boosterprikken zijn absoluut essentieel om onze afweer te versterken en de mijlpaal is een bewijs van het enthousiasme van de mensen in het hele land om zich nu te laten vaccineren”, aldus de minister.

Tot nu toe is bijna 70 procent van de Britten volledig gevaccineerd en heeft een op de drie mensen een extra vaccin gekregen.

Oostenrijk versoepelt de lockdown voor ongevaccineerde inwoners voor de feestdagen. De regering heeft bepaald dat zij tijdens Kerstmis en de jaarwisseling in groepen van maximaal tien personen mogen samenkomen, melden Oostenrijkse media.

Voor gevaccineerde en genezen Oostenrijkers geldt een maximale groepsgrootte van 25 personen. Vanaf tien gasten moeten er coronapassen worden getoond. Die zijn vanwege het 2G-beleid niet beschikbaar voor ongevaccineerden. De passen zijn in Oostenrijk verplicht op veel publiek toegankelijke locaties, bijvoorbeeld restaurants en cafés.

Gezondheidsminister Wolfgang Mückstein heeft volgens Oostenrijkse media meegedeeld dat de versoepeling alleen voor 24, 25, 26 en 31 december geldt. De regering heeft ook besloten dat de lockdown opnieuw wordt verlengd, tot en met 31 december, en de uiterlijke sluitingstijd van 23.00 uur voor restaurants niet geldt op oudejaarsavond.

Ongevaccineerden zitten in Oostenrijk al bijna vijf weken in een lockdown. Zij mogen alleen het huis verlaten voor werk, een bezoek aan essentiële winkels en voor lichaamsbeweging. De algemene lockdown voor alle inwoners kwam vorige week na drie weken een einde.

De politie heeft woensdagavond een coronademonstrant aangehouden die zich bij het huis van demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge ophield. Het gaat om een 27-jarige Amsterdammer.

Over individuele zaken doet de politie geen uitspraken, maar een woordvoerster bevestigt dat de man zich bij de woning ophield, „daar niks te zoeken had en onwenselijk gedrag vertoonde”. Hij is een bekende van de politie in het kader van protesten tegen het coronabeleid.

Het AD meldde eerder dat de man meerdere keren bij de voordeur van De Jonge had aangebeld en met de coronaminister in gesprek wilde „om verhaal te halen”. Hij zou zijn acties gefilmd en live uitgezonden hebben. Hij kreeg echter nul op het rekest, via de intercom zou geantwoord zijn dat een gesprek er niet inzat.

De Amsterdammer is dezelfde nacht nog vrijgelaten. Onderzocht wordt nog of zijn acties gevolgen hebben in de vorm van een straf of boete.

Nederlanders hebben in coronajaar 2020 veel meer pakketjes besteld en daardoor is de jarenlange afname van de hoeveelheid oud papier tot stilstand gekomen. Dat meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Eerder maakten de onderzoekers al bekend dat huishoudens vorig jaar meer afval hebben geproduceerd vanwege het vele thuiswerken.

Vorig jaar gooide de gemiddelde Nederlander 48 kilo oud papier weg en dat is evenveel als in 2019. Daarvoor was juist een jarenlange daling gaande. „Door digitalisering wordt er steeds minder papier gebruikt en weggegooid”, zeggen de statistici hierover. „Maar mede door corona zijn er meer pakketjes bij webwinkels besteld, veelal verpakt in kartonnen dozen.”

In de grote steden Den Haag en Rotterdam wordt relatief het minste oud papier ingezameld, namelijk nog geen 20 kilo per persoon. Schiermonnikoog staat bovenaan met bijna 168 kilo. Hier komen veel toeristen, die natuurlijk ook afval produceren. Daarna volgen de gemeenten Tubbergen en Noord-Beveland.

De gemiddelde hoeveelheid huishoudelijk afval per persoon is tussen 2019 en 2020 gestegen van 492 naar 524 kilo. „Veel afval dat normaal gesproken op bedrijven terechtkomt, zit nu in het huishoudelijk afval”, zegt een woordvoerder van het CBS daarover. Mensen lunchen bijvoorbeeld thuis en niet in de kantoorkantine en daardoor belanden etensresten ook in de eigen afvalbak.

De onderzoekers zien ook dat mensen in dunbevolkte gebieden over het algemeen meer afval produceren dan stadsbewoners. Dat komt onder meer omdat mensen in dorpen meer groenafval hebben. Inwoners van grote steden hebben minder vaak een tuin. En als ze er een hebben, is die vaak kleiner. In wijken met veel hoogbouw wordt groente-, fruit- en tuinafval bovendien niet altijd los ingezameld. Daardoor komt het groenafval in de algemene afvalbak terecht. In Zeeland wordt het meeste afval ingezameld en in Zuid-Holland het minst.

Het sterftecijfer is vorige week voor het eerst sinds half oktober gedaald in plaats van gestegen. Onderzoekers van het statistiekbureau CBS melden op basis van een schatting dat in alle leeftijdsgroepen minder mensen zijn overleden. Maar nog steeds overlijden veel meer mensen dan gebruikelijk is voor de tijd van het jaar. Dat komt waarschijnlijk door de huidige coronagolf, al is daar nog geen bewijs voor.

Vorige week overleden naar schatting 4100 mensen. Dat zijn er ongeveer 200 minder dan een week eerder, maar nog steeds 1050 meer dan te verwachten viel op basis van sterftecijfers van eerdere jaren en demografische trends. Het is normaal dat soms wat meer mensen overlijden en soms wat minder. Als het sterftecijfer hoger is dan te verklaren valt door dit soort gebruikelijke fluctuaties, is er sprake van oversterfte. Dat laatste is nog steeds het geval.

Bij mensen van 80 jaar en ouder was de oversterfte het grootst. In deze groep waren vorige week 700 sterfgevallen meer te betreuren dan gebruikelijk. Ook overleden 300 meer 65- tot 80-jarigen dan verwacht en 50 meer mensen van onder deze leeftijd. Het sterftecijfer in al deze leeftijdsgroepen is licht gedaald.

Het is nu nog niet bekend waaraan deze mensen zijn overleden. Het CBS beschikt later pas over de doodsoorzaakverklaringen waaruit dit op te maken is. Wel is bekend dat de oversterfte tijdens eerdere coronagolven grotendeels te wijten was aan Covid-19.

De Amerikaanse gezondheidsinstantie CDC gaat mee in het advies van een team van deskundigen om de vaccins van Pfizer en Moderna te verkiezen boven dat van Janssen. Het expertpanel, dat de regering adviseert, wees eerder op de zwakkere bescherming van Janssen (Johnson & Johnson) en op de grotere risico’s van dat vaccin, zoals stolsels in het bloed.

„Het CDC onderschrijft vandaag de aanbevelingen van het Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP) voor de preventie van Covid-19. In die aanbevelingen wordt een voorkeur uitgesproken om mensen een mRNA-vaccin tegen Covid-19 te geven boven een vaccinatie met Johnson & Johnson”, schrijft het CDC in een verklaring.

Tot 9 december zouden zeker negen personen aan stolsels in het bloed zijn overleden, volgens de meest recente cijfers van het CDC. Het team van onafhankelijke experts stemde met 15-0 voor de aanbeveling om bij voorkeur alleen met Pfizer en Moderna te prikken, die anders werken dan Janssen.

„Ik zou mijn familieleden geen Janssen-vaccin aanbevelen”, zei panellid Beth Bel, een hoogleraar. „Aan de andere kant denk ik dat we moeten erkennen dat verschillende mensen verschillende keuzes maken en als ze goed geïnformeerd zijn, denk ik niet dat we die optie moeten schrappen.”

Door het toenemend aantal coronapatiënten kunnen huisartsen het werk amper meer aan. Bovendien neemt het aantal intimidaties toe. Mensen zijn boos als ze niet snel terecht kunnen of lang moeten wachten aan de telefoon. Dat meldt de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV), schrijft het Algemeen Dagblad vrijdag.

Ruim twintig procent van de tijd van huisartsen gaat naar patiënten met corona of coronagerelateerde klachten, zo blijkt uit een representatieve steekproef van de LHV onder 417 artsen. Bijna de helft van de praktijken neemt coronapatiënten van de ziekenhuizen over, zodat er sneller bedden vrijkomen. Voor deze patiënten moeten dokters meer visites rijden.

De aanstaande nieuwe regels voor de Europese coronapas kunnen een einde maken aan de extra eisen die sommige EU-landen stellen aan Nederlanders en andere EU-burgers die ernaartoe willen reizen, hoopt demissionair premier Mark Rutte. Zijn Belgische collega durft daar zelfs op te rekenen. De nieuwe afspraken zouden het vaccinatiebewijs betrouwbaarder maken omdat het alleen geldig blijft als de eigenaar op den duur een boosterprik haalt.

De EU-landen proberen hun reisregels zoveel mogelijk gelijk te houden, maar Italië, Portugal en Griekenland stapten de afgelopen tijd uit het gelid. Uit angst voor de nieuwe, uiterst besmettelijke omikronvariant van het coronavirus vragen ze bijvoorbeeld ook van volledig gevaccineerde reizigers uit de EU een negatieve PCR-test.

Daarvoor toonden de EU-leiders op hun top in Brussel donderdag „op zichzelf wel begrip”, zei Rutte na afloop. Maar ze hebben volgens hem wel onderstreept dat „dit soort uitzonderingen beperkt zijn en dat die ook niet te lang duren”. De leiders „hopen natuurlijk” dat ze weer zo snel mogelijk één lijn kunnen trekken.

De Belgische premier Alexander De Croo, die op de top voor Rutte inviel toen die nog druk was met het Kamerdebat over de kabinetsformatie, vertrouwt erop dat de aanpassingen aan het coronareisbewijs Italië doen bijdraaien. „Men gaat ervan uit dat het tijdelijke maatregelen zijn voor omikron.”

De Croo wijst erop dat veel landen vaart maken met het uitdelen van boosterprikken. „Die graad gaat de komende dagen zeer zeer snel omhoog.” De Belgische premier rekent erop dat landen als Italië zich daarom weer „in het klassieke schema zullen zetten”.

Een paar dagen na de nieuwste coronabeperkingen komt het Outbreak Management Team (OMT) weer bij elkaar. Het is het 134e overleg van de deskundigen die het kabinet adviseren. Ze praten vrijdag onder meer over de omikronvariant van het coronavirus.

In Nederland is die virusversie bij meer dan honderd mensen vastgesteld. Het zou tot een nieuwe golf besmettingen en ziekenhuisopnames kunnen leiden. Of dat daadwerkelijk gebeurt, is niet duidelijk. De variant verspreidt zich snel, maar het is nog niet bekend hoe ziek mensen ervan kunnen worden.

Demissionair premier Mark Rutte en coronaminister Hugo de Jonge maakten dinsdag onder meer bekend dat de scholen volgende week dicht moeten gaan. De maatregelen die er al waren, worden verlengd. De maatregelen gelden in principe tot 14 januari, maar Rutte zei er meteen bij dat er misschien eerder al „een nieuw weegmoment komt”.