Ze riep de Duitsers op bijvoorbeeld aanhangers van samenzweringstheorieën tegen te spreken. Er zijn grenzen aan het tolereren van andersdenkenden die de democratie kunnen bedreigen, vond de christendemocrate bij haar vertrek, nadat ze zestien jaar aan de macht is geweest. Ze wordt naar verwachting woensdag opgevolgd door de sociaaldemocraat Olaf Scholz.

Merkel sprak tijdens een plechtige afscheidsceremonie in Berlijn, die haar werd aangeboden door de Duitse strijdkrachten, de Bundeswehr. Deze zogenoemde Großer Zapfenstreich (Grote Taptoe) is een traditioneel eerbetoon bij het vertrek van onder anderen Duitse kanseliers, presidenten en ministers van Defensie.

Merkel maande de democratie te verdedigen tegen haat, geweld en desinformatie. „Overal waar wetenschappelijke kennis wordt ontkend en complottheorieën en opruiende propaganda worden verspreid, moet tegenspraak luid worden.” Overal waar haat en geweld worden gezien als legitiem middel om eigen belangen na te streven, „moet onze tolerantie als democraten haar grens vinden”, zei ze in haar mogelijk allerlaatste toespraak in het openbaar.

Na haar speech speelde een orkest van het leger onder meer een lied van zangeres Nina Hagen, net als Merkel zelf opgegroeid in het voormalige communistische Oost-Duitsland. De bondskanselier had het stuk uitgekozen, net als twee andere liedjes.

Merkel was zichtbaar ontroerd. Door corona konden er beduidend minder gasten deelnemen aan de Grote Taptoe dan normaal. Aanwezig waren onder anderen president Steinmeier en toekomstig bondskanselier Scholz. Merkel wenste hem en zijn regering het allerbeste en veel geluk en succes.