Hebt u vorige week (de Week van de Mediawijsheid) nagedacht over de plaats waar geen corona en QR zijn? Een plaats zonder pijn. Waar je bent wie je nu niet kunt zijn. Waar je alles kunt doen wat nu niet mogelijk is. Waar je altijd blijft voortleven. Een grenzeloze plaats. Niet onder woorden te brengen. Een nieuwe schepping. Alleen niet volgens 2 Petrus 3:13.

Het is ”MetaVerse” van Meta, voorheen Facebook. En voor wat het belooft zijn geen woorden. Beleef het gewoon, aldus Mark Zuckerberg. Volgens zijn ‘profetie’ in 2019 zou staren naar 2D-schermen op termijn ouderwets zijn. Het is zover. MetaVerse biedt met behulp van ”virtual reality” (VR) en ”augmented reality” (AR) enkel nog virtuele ruimtelijke ‘beleving’. De video, alsook de game, vergadering, second love, kerkdienst en les, om maar wat te noemen. Alles voortaan 3D, multizintuiglijk, intenser, verleidelijker, nog dichter bij het hart, en daardoor ongetwijfeld verslavender. Een beleving waarin we met een ideale versie van onszelf, de avatar, onvermoeibaar kunnen bewegen door een zelfgecreëerde omgeving, hangend in een luie stoel. Om omgang te hebben met ideale versies van medezondaren, zonder 1,5 meter afstand. Geen gepruts om puistjes of iets te grote oren te verdoezelen voor een nog mooier Instagram feed. Dat kan veel beter. Bouw jezelf eerst opnieuw! Zoals je zou willen zijn, en wees met dit ideale zelf welkom in dit ideële universum. Ga er chillen, gamen, kopen en verkopen. Of knuffelen, want met de juiste kleding en goede bluetoothverbinding zie en voel je de aanraking.

En betrek voortaan gerust een saai grijze betonnen woonruimte met kale muren en een enkel ledpeertje aan het plafond. Wat je nodig hebt zijn de nieuwste smartphone met AR-bril, een 6G-internetverbinding en oordopjes. Transformeer dat beton om je heen tot een levendig, regelmatig veranderend ‘behang’, of het Miami-strand, of een livestream van Veluwse burlende herten. En als iedereen weg is tover je de vrouw of man van je dromen uit die wand. De echte gordijnen hoeven niet dicht want alleen jij ziet het. Ga het gewoon beleven en bedenk: dit is nog maar het begin van het begin, aldus de topman van Facebook.

Relativeren?

Misschien gaat dit meevallen. Is het niet zo erg als het lijkt of komt het er niet. Maar een eerste virtuele rondvlucht door dit meta-universum stemt niet bepaald hoopvol. En MetaVerse zal er komen, net zoals de tv, de pc, internet en de smartphone er gekomen zijn. Tenzij de privacy Zuckerberg parten blijft spelen. Of de stroom voor langere tijd uitvalt. Of de porno-industrie stopt met investeren. De mens wil echter door met zijn eindeloos verlangen naar een verloren paradijs en heeft heel wat over voor nieuwe beloften. Zelfs zielen.

Wellicht zitten er ook goede kanten aan en kansen in? Kunnen we er het Evangelie intenser door verspreiden. Kunnen ambtsdragers er beter verbinding door onderhouden met hun catechisanten. En operaties worden met AR nog preciezer en psychotherapieën door VR effectiever. Niet overal zit de duistere macht in of op. Techniek is immers neutraal? Als we maar aan mediaopvoeding blijven doen kun je overal mee leren omgaan. Toch?

Goede voorbeeld

Wel wat vragen dan. Blijven de huidige inzichten betreffende mediawijsheid het verschil maken in deze nieuwe schepping? ”Leer ermee om te gaan” lijkt nu al niet echt te lukken. Tenzij we menen dat Netflix geen geestelijke schade aanricht. Gaat het ons lukken in MetaVerse het goede voorbeeld te geven? Gaat het Kliksafe en Solcon lukken te filteren?

Is ouderlijk toezicht in staat daar te monitoren? Hoe voorkomt u in deze intensere belevingswereld dat uw kind ’s avonds laat op de slaapkamer door die virtuele straat loopt en de verkeerde deuropening in gelokt wordt waardoor ”een pijl de lever doorsnijdt” (Spreuken 7:23)? Ieder kind dat door deze nieuwe schepping nog verder van de Schepper afdwaalt, is er een te veel! En waar zijn in deze wereld echte relaties, de ziel, hemel en hel?

Dit lijkt dus gecompliceerder te worden dan ooit tevoren. Geen slag om het hart maar erin. Beleving die bevinding nog meer in de weg zal staan, menselijkerwijs gesproken. Meer vragen dan antwoorden. Wat is nodig? Een paar suggesties.

Vierde dimensie

Allereerst een andere dimensie. Dat is en blijft de ware wijsheid uit Christus. Buiten het leven met Hem is geen mens bestand tegen de volgende digitale hartendief. En zonder de schuldige afwezigheid van dat leven eist God exact hetzelfde als wat Hij genadig aan de Zijnen schenkt: Hem lief te hebben boven alles en onze naasten als onszelf.

Deze eerste tafel van de wet heeft vergaande consequenties voor onze visie op deze nieuwe schepping, omdat deze een nog zwaardere slag in het aangezicht van onze Schepper is dan ooit tevoren. Hier creëert de gevallen mens een schijnparadijs als een vlucht uit de dagelijkse confrontatie met de gevolgen van die val. In plaats daarvan moeten (en mogen!) we echter met ons dagelijks kruis vluchten naar het kruis! De beste plaats om te zijn in deze bedeling.

Vervolgens een radicalere mediawijsheid. Vreemdelingschap zonder vreemd te zijn. Niet meegaan omdat iedereen het doet, omdat het prettig is of toch wel handig kan zijn. Maar eerlijk de kosten overrekenen.Veel opvoeders verzuchten nu al dat veel van het digitale meer kwaad dan goed in de opvoeding (en met henzelf) gedaan heeft. Dat zal van MetaVerse nog veel meer gelden. Laat de derde dimensie over aan een verantwoorde, professionele werkomgeving.

Met radicalere mijding valt al veel winst te behalen doordat het veel discussie en verlies van harten voorkomt. En meer dan dat. Aanwezigheid op internet betekent niet zelden terugtrekking uit de echte wereld. Met verlies van zorg en aandacht voor elkaar, van zicht op Gods werken in de schepping, en van gebedstijd.

Andere benadering

Laten we mediawijsheid nu eens gaan invullen op een manier zodat niemand het onderwerp moe wordt. Niet reactief ingaan op alle nieuwe ontwikkelingen maar onze jongeren opvoeden met en leren leven vanuit christelijke deugden. Niet als verdienmodel maar uit gehoorzame plichtsbetrachting. Inscherpen met de focus op gewetensvorming. Bij voorkeur niet alleen via artikelen, boeken, bezinningsavonden, toerustingswebsites, lectoraten, samenwerkingsplatformen en mediatoerusting op scholen. Maar gewoon daar waar we moeten zijn: in het gezin.

MetaVerse, de intensivering van beeldcultuur en ontlezing. Bekering en geloof worden echter tot de laatste dag gewerkt zonder beeld. Wel door Woord en Geest. In een ziel die een geestelijke avatar ver van zich werpt en hartelijk belijdt te bestaan uit enkel zonden en gebreken. Wie zo mag vluchten tot de ware Wijsheid kan en mag uitzien naar de nieuwe schepping.

De auteur is onderwijsadviseur van KOC diensten en lid van de stuurgroep ToegerustGezin.nu.