Waarom gaat het niet binnen de afgesproken tijd lukken?

Officieel moeten alle 197 deelnemende landen vrijdagavond een gezamenlijke slotverklaring ondertekenen. Het is zeer onwaarschijnlijk dat dat gaat lukken, gezien het aantal open eindjes dat er nog is in de onderhandelingen. De Britse voorzitter van de top Alok Sharma zei donderdag dat de landen nog voor een „monumentale uitdaging” staan om overeenstemming te bereiken op een aantal cruciale thema’s. De Britse premier Boris Johnson noemde de onderhandelingen al „taai.”

Wat zijn die cruciale thema’s?

Christiana Figueres, de klimaatvertegenwoordiger bij de VN, stelde donderdag dat er „één groot, groot issue” is: de financiën. Ontwikkelingslanden blijven hameren op het fonds van 100 miljard euro per jaar dat was toegezegd vanaf 2020. Daarvan is nog maar 80 miljard binnen. Met dit geld moeten landen hun economieën duurzaam ontwikkelen en zich wapenen tegen klimaatverandering. Daarnaast pleiten arme landen nadrukkelijk voor een extra fonds om tegemoet te komen aan het verlies en de schade van klimaatverandering die nu al wordt gevoeld.

Ook het behalen van het in Parijs afgesproken klimaatdoel –een opwarming van maximaal 1,5 graad– moet nog worden veiliggesteld. Verder zijn er nog regels die moeten worden uitgewerkt. Daarbij gaat het om Artikel 6 van het Parijsakkoord over CO2-kredieten.

Gaat het om de grote lijnen bij zo’n slotverklaring?

Omdat alle landen de slotverklaring moeten ondertekenen, worden de onderhandelingen op het scherp van de snede gevoerd. Het gaat daarbij zeker niet alleen over de grote lijnen, maar ook over details. Er wordt uitgebreid gediscussieerd over woordkeus, woordvolgorde, lengte van alinea’s en wat wel of niet expliciet aandacht moet krijgen.

Hoe gebruikelijk is het dat een klimaattop uitloopt?

Dat een klimaattop niet op tijd eindigt, mag geen zeldzaamheid genoemd. Sterker nog, het is eerder regel dan uitzondering. In 2015 in Parijs bereikten de deelnemende landen het akkoord op zaterdagavond. Tijdens sommige klimaattoppen kwam de slotverklaring zelfs op zondag pas naar buiten. Bijvoorbeeld in Madrid in 2019.

Staat de druk er goed op?

Secretaris-generaal van de Verenigde Naties António Guterres benadrukte donderdag nog maar eens dat de klimaatcrisis „het belangrijkste gevecht” van zijn leven is. „Het is een gevecht dat we kunnen en moeten winnen. We kunnen niet opgeven. We zullen niet opgeven.”

Hij zei dat de tot dusver gedane beloften om het klimaat te redden „bemoedigend, maar verre van genoeg” zijn. Zo blijven beloftes om de CO2-uitstoot omlaag te brengen „hol” klinken zolang landen blijven investeren in fossiele brandstoffen. Volgens Dewi Zloch, woordvoerder van Greenpeace in Glasgow, kan uitstel de druk op landen extra laten toenemen. Want voor sommigen levert uitstel praktische problemen op met hotelkamers en vluchten. Extra druk is volgens Zloch maar goed ook. „Want er moet nog een hoop gebeuren in Glasgow om tot een echt goede deal voor het klimaat te komen.”

Gaat het akkoord historisch worden?

Dat is nu nog lastig te zeggen, omdat juist over de cruciale thema’s nog onderhandeld wordt. Positief is wel dat China en de Verenigde Staten –de twee grootste vervuilers– willen samenwerken om de uitstoot van broeikasgassen sneller te verlagen. Dat biedt in ieder geval perspectief. Maar voorwaarde voor succes lijkt te zijn dat rijke landen met geld over de brug komen.