Keltisch ritueel krijgt voet op Nederlandse bodem
Halloween heeft heidense wortels en werd vooral gevierd in Ierland, Groot-Brittannië, Canada en Amerika. De laatste jaren is het feest bezig met een opmars in Nederland.
Halloween is voortgekomen uit het Keltische oogstfeest Samhain. De Kelten in Ierland en Groot-Brittannië vierden dit feest op 31 oktober als een soort oudejaarsdag. Op 1 november eindigde het oogstseizoen en begon de winter, en daarmee het nieuwe jaar.
Op Samhain kwamen de geesten van alle gestorvenen van het afgelopen jaar terug, geloofden de Kelten. Ze probeerden dan een levend lichaam in bezit te nemen voor het komende jaar. Om deze geesten gunstig te stemmen legden mensen voedsel en snoep neer. Sommige Kelten droegen griezelige kostuums, zodat ronddolende geesten hen zouden aanzien voor een van hen en hen met rust zouden laten.
De vroege christelijke kerk probeerde de heidense feesten uit te roeien door Allerheiligen en Allerzielen ervoor in de plaats te stellen. Op 1 november (Allerheiligen) herdenken en vereren rooms-katholieken in één viering alle heiligen. Op 2 november (Allerzielen) bidden rooms-katholieken voor de doden met als doel dezen te verlossen uit het vagevuur. De voorbereidingen voor beide feesten vonden vaak plaats op 31 oktober, Allerheiligenavond, in het Engels: ”All Hallow’s Eve”. Dat is later verbasterd tot Halloween.
Aan het eind van de achttiende eeuw introduceerden Ierse immigranten de Halloweentraditie in de Verenigde Staten als een gelegenheid om kattenkwaad uit te halen: ”trick-or-treat”. Degene bij wie de kinderen aanbellen, kan kiezen: ”trick” (plagerij of betovering) of ”treat” (iets lekkers geven). Als de kinderen geen snoep krijgen, halen ze een grap uit met degene die geen snoep wil geven.
Vanuit Amerika heeft Halloween zich de laatste decennia over heel West-Europa verspreid. Het feest is sinds de jaren tachtig ook in Nederland bezig met een opmars. Oktober lijkt uitgegroeid tot een soort Halloweenmaand.
Activiteiten rond Halloween dragen vaak een luguber karakter. Ze zijn bedoeld om schrik en paniek teweeg te brengen. Wel is het zo dat dit voor veel kinderen niet voorop staat. Zij verkleden zich, bellen bij mensen aan en willen graag snoep.
De pompoen speelt tijdens Halloween een grote rol. De middenstand speelt daarop in. Tuincentra bieden ze in groten getale aan. De pompoenen worden uitgehold en voorzien van een lichtje. Halloween-vierders noemen dit een “Jack-o-lantern”. Niet duidelijk is waar deze gewoonte vandaan komt.