Komt er een Great Reset, een Nieuwe Wereldorde, aan? Is iedereen over een jaar of acht zijn inkomen kwijt? Raken christenen ‘uitgeplugd’, kunnen ze niet meer kopen en verkopen als ze weigeren mee te doen? Komt er een crisis aan waar corona nog maar kinderspel bij is?
De preek van de Rotterdamse predikant P. J. (Paul) Visser, twee weken geleden in Middelburg, roept allerlei vragen op. Hoe concreet mag je spreken over de eindtijd en hoe leg je de visioenen in het boek Openbaring uit? Maar er leven ook vragen over het boek van Klaus Schwab, ”Covid-19: The Great Reset”, waar ds. Visser vaak naar verwijst. Over dit boek, dat in juli 2020 verscheen, doen wilde verhalen de ronde, vooral in kringen van complotdenkers.
Waar gaat het boek van Schwab over en wat betekent The Great Reset?
The Great Reset is een plan van het World Economic Forum (WEF) voor het herstel van de wereldeconomie na de coronapandemie, zie daar meer over op deze site. Klaus Schwab was in 1971 oprichter van het WEF en is sinds 1972 hoogleraar bedrijfsbeleid. In zijn boek stelt hij een reeks veranderingen voor op macroniveau, op microniveau en op individueel niveau. Door die verandering moet de mensheid in staat zijn toekomstige crises het hoofd te bieden.
Worden alle mensen straks aangesloten op computers?
Ds. Visser noemt ”transhumanisering” als eerste punt van The Great Reset. Dat woord komt echter niet voor in het boek van Schwab. De plannen van het WEF voorzien wel in het stimuleren van onderwijs, het bevorderen van geletterdheid in ontwikkelingslanden en ook technologische ontwikkelingen, zoals robotica en kunstmatige intelligentie. Over dat laatste thema heeft Schwab in 2017 een boek geschreven, waarin hij ook ingaat op de nadelen en bezwaren ervan.
Niemand gelooft echter dat in 2030 onze hersenen op computers zijn aangesloten en elkaars capaciteit kunnen versterken tot een slimmer geheel. Een van de projecten die het verst ontwikkeld zijn, is Neuralink van Tesla-eigenaar Elon Musk, maar wetenschappers plaatsen er grote vraagtekens bij.
Maar computersystemen houden nu al van alles van ons in de gaten?
Ds. Visser gaat in zijn preek in op algoritmes, navigatiesystemen en de manier waarop (apps op) mobiele telefoons je ‘volgen’. Dat is inderdaad een trend waarover je zorgen kunt hebben, maar dit gebeurt nu al (als mensen dat tenminste toestaan op hun smartphones), los van The Great Reset. Schwab is optimistisch over de mogelijkheden ervan, ook voor het bestrijden van een pandemie, maar waarschuwt aan het eind van hoofdstuk 1 tegelijkertijd scherp voor de risico’s, vooral als de privacy niet goed gewaarborgd is.
Wil Schwab alle salarissen afschaffen: geen bezit meer, iedereen gelukkig?
Deze misvatting rond The Great Reset is wijdverbreid. Het verhaal is afkomstig van een Deense politica, Ida Auken, die in 2016 een opiniestuk schreef over een ideaalbeeld van een stad in 2030. Haar stuk werd geplaatst op de site van het WEF en is een eigen leven gaan leiden in een Facebookvideo. Verschillende factcheckers hebben deze claims ontkracht: deze vorm van inkomenspolitiek is niet de doelstelling van het WEF of van The Great Reset. Dat blijkt ook als je het verhaal van Auken erbij pakt: zij schetst zelf de nadelen en de keerzijde van zo’n plan, namelijk dat er een tweedeling in de samenleving ontstaat.
Dat Schwab een maatschappij wil waarin je je vrijheid moet inleveren of waarin je ‘uitgeplugd’ wordt als je niet meedoet, is een verkeerde voorstelling van zaken.
Mag je nog gewoon zeggen dat je een man of een vrouw bent?
In het boek van Schwab komt het nauwelijks aan de orde, maar het is wel een van de belangrijke thema’s van het WEF: lhbti-inclusie. Daar staat het overigens in een lange rij van 107 ”global issues”, evenals corruptie, blockchain, waterstof en de rol van religie.
Het WEF houdt zich al sinds 2006 bezig met de zogenaamde ”gender gap”, de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Dat thema is niet een-op-een te vergelijken met de discussie over genderneutraliteit in Nederland. Het gaat over een scala aan onderwerpen, zoals werkgelegenheid voor vrouwen, toegang tot scholing voor meisjes, gelijke lonen voor mannen en vrouwen – zaken waar ook christelijke organisaties in ontwikkelingslanden zich voor inzetten.
Maar inderdaad, het WEF bepleit óók emancipatie van lhbti’ers en is bezorgd over problemen door religieuze ‘misverstanden’. Dat ds. Visser hier de vinger bij legt, is dus geheel terecht. Dat thema is niet beperkt tot het WEF, maar speelt ook een belangrijke rol in plannen van de Verenigde Naties en ons ministerie van Onderwijs. Het is echter een misverstand dat genderideologen mensen willen verbieden dat iemand zegt: Ik ben een man, of ik ben een vrouw.
Gaat The Great Reset het klimaatprobleem oplossen?
Het WEF beschouwt de klimaatcrisis inderdaad als een groot probleem en zoekt naar oplossingen daarvoor. De organisatie bepleit om stevig te investeren in duurzame technologie die de uitstoot van koolstofdioxide vermindert. De eerste plannen ervoor dateren uit 1992. Het afgelopen decennium produceerde het WEF tientallen rapporten over duurzaamheid en het klimaat. Ds. Visser plaatst die oplossing in het kader van het visioen van het beest en wekt de indruk dat het duivelse plannen zijn.
Moeten christenen de plannen van Schwab dan maar omarmen?
Schwab is erg optimistisch over de kansen van globalisering voor de wereldeconomie en het tegengaan van crises. Daar zijn allerlei kritische kanttekeningen bij te plaatsen. Zijn denktrant komt overeen met die van de overheid: ”Samen krijgen we corona onder controle”. Het WEF en The Great Reset leunen sterk op het geloof in maakbaarheid van de samenleving en de kracht van economisch herstel en boren niet naar de diepere oorzaak van de coronacrisis, het verlaten van God en Zijn heilzame geboden.
