Wie zich laat vaccineren, vertrouwt onvoldoende op God.

Ds. Van de Kieft: „Een moeilijke stelling, want ik wil niet makkelijk oordelen over mensen die zich wel laten inenten.”

Dr. Westerman: „Je mag elkaar vermanen en opscherpen.”

Ds. Van de Kieft: „Ik vind dat je met vaccinatie ingrijpt in Gods voorzienig bestuur. Je laat een middel in je gezonde lichaam spuiten, waarop het lichaam vervolgens reageert. Terwijl ik in Lukas 5 lees: „Die gezond zijn, hebben de medicijnmeester niet van node, maar die ziek zijn.” We belijden met zondag 10 van de Heidelbergse Catechismus dat gezondheid en ziekte uit Zijn hand voortkomen.

Als je je in diepe afhankelijkheid van de Heere niet laat vaccineren, kun je de gevolgen daarvan ook in blijmoedigheid dragen. Al is dat makkelijk gezegd als je gezond bent. Het wordt anders als je op een ziekbed komt te liggen. Mij trof een opmerking van Jan Talen uit Staphorst deze week in het Reformatorisch Dagblad. Hij vertelde dat een ongevaccineerd gemeentelid ernstig ziek op de ic lag, maar toch geen spijt had dat hij zich niet had laten vaccineren. De patiënt wees erop dat God hem nabij was.”

Dr. Westerman: „Ook ik ben onder de indruk van die vreze des Heeren. Waren er maar meer van dit soort christenen. De Heere Zelf zegt: „Wie Mij eren, zal Ik eren.” Als je echt in afhankelijkheid van Hem leeft, zal de Heere je niet alleen laten als de dood nadert. Van die gemoedsbezwaarden hebben we af te blijven. En ik hoop dat ook onze overheid van hen afblijft.”

Ds. Van de Kieft: „Er zijn zowel gevaccineerden als ongevaccineerden die onvoldoende vertrouwen op God. Voor hen is het geen principekwestie. Ze kiezen er uit gewoonte of onverschilligheid voor zich wel of niet te laten inenten.”

Dr. Westerman: „Ik vind vaccinatie tegen corona geoorloofd. Je zorgt daarmee niet alleen voor jezelf, maar ook voor de kwetsbare ander. Mijn leidraad is: Hebt je naaste lief, zoek het goede voor elkaar. Ik zeg het wat raar misschien, maar ik mag met een vaccin aan Gods kant het kwaad van de ziekte bestrijden of voorkomen. Spreuken 27 vers 12 stelt: „De kloekzinnige ziet het kwaad en verbergt zich.” Daarin lees ik dat je voorzorgsmaatregelen mag nemen. Voor mij past een vaccin daarbij. De tekst vervolgt met: „De slechten gaan henen door en worden gestraft.” Met een kwinkslag: „Sorry, dat is wel een beetje scherp richting u.”

Ds. Van de Kieft: „Nee, nee, daar zitten we hier voor.”

Dr. Westerman: „Ik vind het terecht om een vaccin te vergelijken met een autogordel tegen verkeersongevallen of met een warme trui tegen het oplopen van de kou.”

Ds. Van de Kieft: „Wat is geoorloofd, en wat niet? Over de autogordel was in onze kringen vroeger best wat discussie. Je mag maatregelen nemen. Denk aan Bijbelse voorbeelden als een leuning op het dak plaatsen of een gevaarlijke os doden. Maar die handelingen vind ik principieel anders dan een vaccin in een gezond lichaam spuiten. Helemaal onschuldig zijn de coronavaccins ook niet. Bijwerkingencentrum Lareb heeft ruim 155.000 meldingen van bijwerkingen ontvangen, waarvan 539 meldingen van overlijdens na vaccinatie.”

Dr. Westerman: „Als iemand ervan overtuigd is dat de Heere inenten niet goed vindt, moet die persoon zich niet laten vaccineren. Toch krijg ik niet helder waarom vaccins wezenlijk anders zouden zijn dan andere preventieve geneesmiddelen, zoals medicatie ter voorkoming van trombose. Die antistollingsmiddelen gebruiken we allemaal. Bijvoorbeeld als ons been in het gips zit.”

Ds. Van de Kieft: „Een middel ter voorkoming van trombose wordt je bij een behandeling in bijvoorbeeld het ziekenhuis toegediend. Dan geef je je min of meer over aan de behandeling van deskundigen en weet je vaak niet wat je overkomt. Dat vind ik toch wat anders dan zelf actief als gezond persoon een prik halen. Al ben ik nu dus niet meer onwetend over dat antitrombosemiddel. Dat zorgt dan weer voor allerlei nieuwe vragen.”

Dr. Westerman: „Het bestrijden en voorkomen van ziektes is al flink met elkaar verweven. We gaan steeds meer naar preventieve gezondheidszorg. Er zijn een heleboel mensen met een ongezonde levensstijl. De overheid wil hen er graag toe dringen gezonder te leven.

Ik bezie zaken graag vanuit een breder perspectief. We moeten niet zomaar op allerlei terreinen voorzorgsmaatregelen nemen. In onze gezindte wordt naar mijn idee te makkelijk de pil gebruikt, ik zeg het maar even scherp. Veel vrouwen zien er tegenop een vierde kind te krijgen. Dat begrijp ik, maar kinderen zijn wel een erfdeel des Heeren. Ze zijn van Hém. Voor mij is dat een hele worsteling geweest. Wij mochten zeven kinderen krijgen.

Het bestrijden van ziekten zit op een andere lijn dan geboortebeperking. Vaccinatie is voor mij een vorm van naastenliefde. Eigenlijk heb ik ook meer begrip voor gemoedsbezwaren tegen verzekeren dan voor gemoedsbezwaren tegen inenten. Bij het verzekeren maak je een financiële overweging. Terwijl God nergens van ons vraagt om te staan naar financiële zekerheid. Bij vaccinatie speelt dat element helemaal niet.”

Ds. Van de Kieft, die niet verzekerd is: „Het is voor het eerst dat ik deze redenering hoor. Voor mij is het een nieuw perspectief. Vaak is het andersom: mensen hebben geen moeite met verzekeren, maar wel met vaccinatie.”

Niet-gevaccineerden worden behandeld als tweederangs burgers.

Ds. Van de Kieft: „Er kan een vorm van discriminatie optreden. In de trant van: ongevaccineerden zijn gevaarlijke mensen. Terwijl ook gevaccineerden het virus kunnen overdragen. Persoonlijk voel ik me geen tweederangsburger. Je mag nu zonder QR-code restaurants niet in. Maar daar kwam ik toch al niet. Er zijn belangrijker zaken dan eten en drinken. Ik ervaar nog veel voorrechten, zeker in vergelijking met mensen uit arme landen.”

Dr. Westerman: „Uit eten gaan is inderdaad niet de essentie van het leven. Al geniet ik er ook van om af en toe buiten de deur te eten. Even niet de rompslomp thuis.”

Ds. Van de Kieft: „Het wordt anders als je zonder QR-code niet meer naar je werk of naar je kinderen in het buitenland zou mogen. En als kerken verplicht dicht moeten, zou dat al helemaal een teer punt raken.”

Dr. Westerman: „Er is weinig draagvlak voor de coronapas. Dat merkte ik ook toen ik afgelopen week op stap ging met de kinderen. Lang niet elk restaurant controleert de pas. Ik zie niet zozeer een tweedeling tussen gevaccineerden en ongevaccineerden. Die tweedeling doet zich veel meer voor tussen mensen die wel en niet mee kunnen komen in de snelle, gedigitaliseerde kenniseconomie. Daar zouden we oog voor moeten hebben. Ook als kerken.”

Niet-gevaccineerden die met corona in het ziekenhuis belanden, belasten onnodig de zorg.

Dr. Westerman: „Ziekenhuizen behandelen iedereen die binnenkomt en dat moet vooral zo blijven. Niemand die ziek is, belast de zorg. Dat zeggen we ook niet van patiënten die longkanker krijgen door roken of van patiënten die door een promiscue levensstijl (wisselende seksuele contacten, red.) een ziekte oplopen. Ook zij krijgen hulp. Mede door corona dringen dit soort vragen hierover zich wel op. Er heerst schaarste in de zorg, maar dat houdt ook verband met politieke keuzes in het verleden.

Ik ben tegen vaccinatiedwang. Maar drang is iets anders. Ophef daarover vind ik zinloos. Iemand als zorgminister Hugo de Jonge mag best proberen mensen ertoe te bewegen zich te laten inenten. De overheid is er ten goede van haar onderdanen, en mag benoemen dat een vaccin een effectief middel is tegen terugdringen van ernstige corona-infecties.” 
Ds. Van de Kieft: „De overheid presenteert het vaccin als dé uitweg uit de coronacrisis. Maar dat is niet de realiteit. Afgod Dagon is van zijn voetstuk gevallen.”

Dr. Westerman: „Ik deel uw bezwaar op dit punt. De overheid sprak veel te juichend en te beheersmatig over het vaccin. Maar wij mensen hebben deze crisis niet onder controle. Echt niet. Wij kunnen hoe dan ook niet alle slachtoffers voorkomen.

Weliswaar voorkomen coronavaccins ernstig ziek worden, maar zeker niet altijd. Anders dan bij polio en de mazelen zal bovendien vaker een herhaalprik nodig zijn. Net als bij de griep. Corona blijft onder ons, in ieder geval voor langere tijd.

Daar komt bij: de maatregelen tegen corona pakten afgelopen tijd soms akelig uit. Denk aan het isoleren van eenzame ouderen. Het is voor het eerst in de geschiedenis van de kerk dat stervenden alleen werden gelaten. Dat grijpt me wel aan. Familie en vrienden probeerden bij hun geliefden te komen, maar dat lukte lang niet altijd. Zelfs in reformatorische verpleeghuizen verschool men zich massaal achter RIVM-richtlijnen, uitzonderingen daargelaten.”

Ds. Van de Kieft: „Ik onderschrijf dit verhaal helemaal. Zeker de beginperiode was verschrikkelijk.”

Dr. Westerman: „Zelf hebben we onze door corona getroffen moeder uit een verzorgingshuis in Rijssen gehaald en bij ons in huis genomen. Gelukkig heeft ze de ziekte overleefd.

We discussiëren over de vraag of vaccinatie geoorloofd is. Dat is prima. Maar de belangrijkste vraag is: Wat wil God ons met dit virus zeggen? Als samenleving, maar ook als kerk. Petrus zegt dat het de tijd is dat het oordeel begint bij het huis Gods.”

Ds. Van de Kieft: „Dat is inderdaad de kern. We kunnen elkaar de hand geven. God wil de hoogmoedige mens de spiegel voorhouden. In het begin van de pandemie liet ik uit Psalm 90 zingen. „Uw oppermacht, die wij ootmoedig eren/Kan door een wenk de mens zijn broosheid leren.” Dat versje heeft me aangegrepen. We zijn zo broos.”

Hoe meer drang er op niet-gevaccineerden wordt uitgeoefend, hoe meer ze de hakken in het zand zetten.

Dr. Westerman: „Als je als overheid drang uitoefent, doe dat dan met wijsheid. Autoriteiten zijn verkeerd bezig als ze zouden zeggen: „Als je je niet laat inenten, moet je ook zo stoer zijn om geen bed in het ziekenhuis te bezetten.””

Ds. Van de Kieft: „Iemand die op principiële gronden afziet van vaccinatie, zal nu hetzelfde standpunt huldigen als aan het begin van de pandemie. Ik denk niet dat die groep de hakken in het zand zet, al kunnen ze wel irritaties voelen. Als de overheid met prikbussen bij scholen voor voortgezet onderwijs zou gaan staan, zou ze een grens over gaan. Dan treedt de overheid in bevoegdheden van ouders.”

Mensen die zich niet willen laten vaccineren of testen, moeten zich voorlopig aan de vroegere coronaregels houden. Zoals afstand houden, mondkapjes dragen en groepen mijden.

Ds. Van de Kieft: „Ook tijdens vroegere uitbraken van polio en mazelen was onder ongevaccineerden in onze kringen altijd het advies: Je mag niet roekeloos zijn, je hebt je verantwoordelijkheid te zorgen voor de veiligheid voor jezelf en die van je naaste. Op plekken waar nu corona heerst, is het je plicht groepen te mijden. Ik zal nu minder snel familie in Staphorst bezoeken. Maar of mondkapjes effectief zijn, blijft de vraag.”

Dr. Westerman: „Ik kan me vinden in de stelling. Je moet ook als niet-gevaccineerde gestalte geven aan het grote gebod: Hebt uw naaste lief als uzelf. Al geldt die voorzichtigheid met de nu oplopende coronabesmettingen langzamerhand ook voor gevaccineerden. In het ziekenhuis belanden op verpleegafdelingen ook weer meer mensen die twee prikken hebben gehad. De bescherming van vaccins tegen infecties neemt na een aantal maanden af, hoewel ze dan nog wel lijken te helpen tegen ernstige ziekte.”

Als mensen bang zijn voor zeldzame bijwerkingen van vaccins, vertrouwen ze te weinig op God.

Dr. Westerman: „Eens. Als je bang bent voor ziekte of de dood, is dat niet goed. Of je nu voor of tegen vaccinatie bent. Wij hebben hier het eeuwige leven niet. Als je in Christus mag zijn, komt er een verlangen om eens verlost te zijn. Al is dat verlangen niet altijd even sterk.”

Ds. Van de Kieft: „Daar sluit ik me van harte bij aan. Corona kan ook een wagen ten hemel zijn. Pas is een oude vrouw van 96 met corona opgenomen in de eeuwige heerlijkheid. Het virus was voor haar geen oordeel, maar een voordeel. God kan corona gebruiken om ons op de knieën te brengen en ons te leiden naar de schuilplaats des Allerhoogsten.

Ik ben angst voor bijwerkingen in mijn omgeving niet tegengekomen. Wel zie ik nogal eens dat ongevaccineerden erg bang zijn corona op te lopen. Die overmatige bezorgdheid kan een zonde zijn. Als je niet geborgen bent in God, dan ervaar je elke ziekte als een dreiging. Dan ben je bang voor de dood.”

Dr. Westerman: „Ja, corona moet ons uitdrijven naar Christus. Over die bijwerkingen: De opwekkingsprediker Jonathan Edwards overleed in de achttiende eeuw aan een pokkenvaccinatie. Hij had alle ellende van de pokkenepidemie gezien en wist ook dat het vaccin gevaarlijk kon zijn. Toch nam hij het pokkenvaccin, in volle overtuiging, ter wille van zijn naaste. Overigens is geen enkel medicijn zonder bijwerkingen. Ook een paracetamolletje niet.”

Nogal wat christenen die zich niet laten vaccineren, laten zich leiden door complottheorieën en wantrouwen jegens de overheid.

Ds. Van de Kieft: „Ik sprak afgelopen tijd diverse mensen die eerder geen bezwaar hadden tegen inenten, en nu wel. Dat was verrassend. Ze blijken dan bijvoorbeeld te geloven in complotverhalen dat er een chip in het vaccin zit of dat het vaccin je onvruchtbaar maakt.

In sommige plaatsen heerst een sterk wantrouwen jegens de overheid. Vissers bijvoorbeeld voelen zich bedrogen door de overheid. Van hen worden visgebieden afgepakt. Ik snap dat het dan al bestaande wantrouwen zich ook richt op het coronabeleid. Al keur ik dat niet goed.

Ik geloof dat de overheid, vanuit haar visie, probeert het goede voor het volk te zoeken. Ik heb niet de mening dat de overheid via complotten en handlangers van Bill Gates ons probeert te elimineren. De overheid laat niet een hele economie bloeden om even de mensen uit te roeien. Dan zijn daarvoor wel effectievere middelen te bedenken. Al geloof ik wel weer dat de overheid veel macht over ons heeft. Een dictator kan in de toekomst handig gebruik maken van bijvoorbeeld de digitale systemen die de overheid voor ons heeft opgetuigd.”

Dr. Westerman: „De complotten en het wantrouwen gaan ook rond in de seculiere wereld. Al hoor ik er soms ook in christelijke kring over. Iemand zei me pas: „Met mijn broers valt niet meer te praten, want die zitten helemaal vast in complottheorieën.” Als mensen mij verkondigen dat een vaccin je DNA verandert, kap ik die gesprekken snel af. Ik verwijs ze dan meestal naar de site van het RIVM. Daar is betrouwbare informatie te vinden.

Dat heel wantrouwige tegenover de overheid is niet goed. Natuurlijk, de levensbeschouwing van de overheid is heel anders dan we zouden wensen. Maar Paulus roept in Romeinen 13 op om de overheid te gehoorzamen. Terwijl de overheid in zijn dagen nou niet heel christelijk was.

Ik geloof dat onze ministers oprecht het goede proberen in de strijd tegen de pandemie. Al handelt de overheid heus niet altijd goed. Kijk naar de toeslagenaffaire. Daar ging van alles mis. Toch geloof ik niet dat de overheid in dat dossier bewust kwaadwillende bedoelingen had.”

Het is begrijpelijk dat christenen de vaccinatiecampagne in het licht zien van de eindtijd.

Ds. Van de Kieft: „Ik ben heel voorzichtig om op grond van Openbaring 13, over het teken van het beest, allerlei voorspellingen te doen. Vroeger is dat hoofdstuk vaker van stal gehaald. Bijvoorbeeld om de pinpas en internet als teken van het beest te typeren. Je zou dan niet meer kunnen kopen en verkopen. Intussen gebruiken we allemaal de pinpas.

Laten we ons maar klein houden en ons niet te veel wijsheid toemeten. Het grootste deel van Openbaring is een verborgenheid. Al kunnen we op de jongste dag, terugkijkend, wel zeggen: Alles wat in dat boek stond, is vervuld.

Ik verklaar deze tijd liever vanuit 2 Timotheüs 3. Dat kan ook een eenvoudig mens begrijpen. Daar gaat het over zware tijden in het laatste der dagen. „Want de mensen zullen zijn liefhebbers van zichzelven, geldgierig, laatdunkend, hovaardig, lasteraars, de ouderen ongehoorzaam, ondankbaar, onheilig. Zonder natuurlijke liefde.” Het individualisme wordt duidelijk beschreven.”

Dr. Westerman: „Uw opmerking over 2 Timotheüs 3 is me uit het hart gegrepen. Ik ben geen theoloog en houd me verre van eindtijdtheorieën. Al zie ik wel de tekenen der tijden. Joden keren terug naar Israël. We zien daar steeds meer opening komen voor Wie de Messias is. Misschien werkt de polarisatie tijdens de coronacrisis of de ideeën van een Great Reset er wel aan mee om die eindtijd naderbij te brengen. Ik weet dat niet.

Er zal wel een heel ernstige tijd aanbreken. Openbaring 13 gaat over een tijd dat alleen zij die geschreven zijn in het boek des levens des Lams overeind zullen blijven. Dat zijn zij die het geloof van Jezus hebben en Zijn geboden onderhouden.”

Ds. Van de Kieft: „Ooit zei een oude man: „In de Bijbel lees ik dat Christus gekomen is, in de krant lees ik dat Hij eraan komt.” Dat vond ik treffend. De wereld kraakt in al zijn voegen. We zijn getuige van een explosie van alles wat zondig is. Het rechte wordt krom geheten, het kromme recht. De grote dag nadert. Daarom geldt: Zijt dan ook gij bereid.”