Directeur Arjan Vliegenthart bevestigt een bericht in De Telegraaf dat het Nibud vreest dat honderdduizenden huishoudens door de hogere energierekening in de problemen kunnen komen.

Momenteel zijn er 2,6 miljoen huishoudens die moeite hebben om rond te komen. De helft van die groep kampt ook met schulden. Voor die groep pakt een hogere rekening volgens het Nibud problematisch uit. Hoeveel hoger de nota straks wordt hangt van vele zaken af, zoals het weer, de kwaliteit van het huis, het energiecontract en het stookgedrag.

Het Nibud spreekt ook van een toename van energiearmoede. Daar spreekt het instituut van als huishoudens 10 procent van het inkomen of meer kwijt zijn aan de energierekening. Het hoeft niet direct tot armoede te lijden, maar is evengoed een probleem dat met name speelt bij gezinnen die het minder breed hebben.

De energierekening voor consumenten valt mogelijk honderden euro’s hoger uit nu de prijzen voor stroom en gas hard oplopen. Volgens energiebedrijf Vattenfall is een hogere rekening de komende tijd onvermijdelijk. Hoeveel de prijzen zullen stijgen is afhankelijk van onder meer het energieverbruik en het contract. Vattenfall heeft de energie ruim ingekocht en mensen met een variabel contract zijn nu nog voordeliger uit, maar of dat zo blijft valt te bezien.

Regeling

Bij Essent en Eneco is de situatie niet anders. Bij Essent gaat het om circa 10 procent van de klanten van wie het contract binnenkort afloopt, die vermoedelijk te maken zullen krijgen met hogere kosten. Eneco ziet ook dat de tarieven behoorlijk stijgen, wat impact heeft op consumenten. Eneco levert rond de 2 miljoen huishoudens stroom en gas.

Klanten die in betalingsproblemen komen, kunnen contact opnemen met de energieleverancier voor bijvoorbeeld een regeling. Ook geven de maatschappijen tips over hoe eenvoudig op kosten te besparen.

Nibud-directeur Vliegenthart meent dat energieleveranciers hun klanten zouden kunnen helpen met voorlichting en het stimuleren van kleine aanpassingen zoals het plaatsen van tochtstrips en duurzame lampen.

Urgentie

Het Nibud is blij met het plan van demissionair minister Wopke Hoekstra van Financiën om maatregelen te nemen zodat de energierekeningen niet nog hoger uitvallen door de oplopende prijzen voor gas en stroom. „Fijn dat het kabinet de urgentie ziet”, zegt de directeur.

Volgens het voorlichtingsinstituut is het kabinet de aangewezen partij om de crisis te bezweren. Dat kan volgens Vliegenthart op twee manieren. „Je kunt een kanon afschieten en de accijnzen verlagen. Maar het echte probleem zit aan de inkomenskant. Een grote groep staat structureel klem.” Volgens hem zou vooral naar het inkomen moeten worden gekeken zoals het verhogen van het minimumloon, uitkeringen en de AOW.

Het voorlichtingsinstituut benadrukt dat het demissionaire kabinet zowel de korte als de lange termijn voor ogen moet houden bij het nemen van besluiten over de energierekeningen. Voor nu geldt dat de energierekening betaalbaar moet blijven.

Draconisch

De makkelijkste manier om dit te bewerkstelligen is volgens Vliegenthart door de belastingen op energie te verlagen. Dat opperde Energie-Nederland ook al, de branchevereniging van energieleveranciers. Het is volgens de Nibud-directeur wel een „draconische maatregel die op lange termijn misschien duur uitvalt.”

Maar in de toekomst moeten de kosten voor de energietransitie niet te zwaar drukken op de financieel kwetsbaarste huishoudens, zegt Vliegenthart. De grootste problemen doemen volgens hem op bij mensen met een laag inkomen en een slecht geïsoleerd huis.