Wat is Evergrande voor een bedrijf?

Evergrande is een grote bouwer en vastgoedontwikkelaar in China. Het bedrijf werd in 1996 opgericht door de in 1958 in een arm gezin geboren Xu Jiayin. Het is in 250 Chinese steden actief met zo’n duizend projecten en telt vele tienduizenden werknemers. Naast vastgoed heeft het concern belangen in media, de autobranche (het wilde een eigen merk elektrische auto op de markt zetten), de sport en het entertainment.

Wat is er mis gegaan?

Evergrande heeft voortdurend geld geleend –deels tegen hoge rentes– om te blijven groeien. Momenteel heeft het een enorme schuld van zo’n 260 miljard euro. Het bedrijf moet op afgesproken data rente en aflossing betalen aan zijn schuldeisers. Bovendien heeft de Chinese overheid Evergrande en andere bedrijven met te veel schulden verplicht om die te verlagen.

Evergrande slaagt daar niet in. In juni waarschuwde het bedrijf dat dit niet in alle gevallen ging lukken. In augustus betaalde Evergrande verschillende leveranciers niet uit. Vorige week ging een betaaldatum voorbij zonder dat Evergrande zijn verplichtingen nakwam. Het bedrijf heeft daarna nog dertig dagen om alsnog te betalen.

Hoe probeert het bedrijf het tij te keren?

Evergrande verkoopt bezittingen om aan geld te komen. Zo zette het begin deze maand het Nederlandse e-Traction in de etalage. Dit bedrijf in Apeldoorn ontwikkelt elektromotoren voor bussen en vrachtwagens en is sinds 2019 van de Chinezen.

Tegelijkertijd vult het concern het ene gat met het andere. Stefan Koopman, econoom bij de Rabobank, maakte vorige week in Trouw een vergelijking met een piramidespel. Evergrande gebruikt bijvoorbeeld aanbetalingen van toekomstige huiseigenaren –van wie het huis nog gebouwd moet worden– om rente en aflossingen op andere leningen te betalen.

Waarom reageren beleggers zo nerveus?

Als Evergrande omvalt dreigt het financiële systeem in China, de tweede economie ter wereld, in te storten. Ook zullen de huizenprijzen in het land dalen. Dat is slecht voor het consumentenvertrouwen. En als Chinese consumenten minder spullen kopen, valt ook voor bedrijven elders ter wereld een deel van hun afzetmarkt weg. Omdat beleggers het vertrouwen in het bedrijf verloren daalde de beurskoers de afgelopen maanden naar het laagste punt in tien jaar. Het bedrijf heeft nu minder dan een tiende van de waarde die het een jaar geleden had. Overigens is de rust op de beurzen inmiddels wat teruggekeerd na berichten dat westerse bedrijven, zeker in Europa, minder afhankelijk zijn van Evergrande dan gevreesd. Maandag won het aandeel in Hongkong bijn 3 procent na berichten dat het concern met de verkoop van zijn winstgevende levensverzekeringsbedrijf in korte tijd zeker 600 miljoen dollar (513 miljoen euro) zou kunnen ophalen.

In 2008 was de val van de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers het begin van de wereldwijde financiële crisis. Is een omvallen van Evergrande daarmee te vergelijken?

Ja en nee. De crisis van 2008 begon met problemen op de Amerikaanse woningmarkt. Mensen konden hun hypotheken niet meer betalen. Evergrande is, net als de rest van de vastgoedsector, nauw verweven met de Chinese economie. Banken, lokale overheden en bedrijven hebben geld in projecten van het concern zitten. Analisten maken zich al jaren zorgen over de risico’s daarvan. Zo wordt in China driftig gespeculeerd met woningen. Regelmatig worden projecten opgeleverd die daarna leeg blijven staan. Zulke spookwijken zijn er in veel Chinese steden.

Aan de andere kant gaat een vergelijking met Lehman Brothers niet helemaal op. Evergrande heeft vooral schulden bij Chinese partijen. Analisten denken dat de Chinese overheid niet zal toestaan dat het financiële systeem onderuit gaat. Bovendien zijn de schulden nog altijd relatief klein. Lehman Brothers had een schuld van meer dan 500 miljard euro.

Doet de Chinese overheid niets?

Die heeft zoals gezegd vorig jaar de teugels aangetrokken. China wil dat er een einde komt aan de hoge risico’s die vastgoedconcerns als Evergrande nemen. Maar het concern is geen staatsbedrijf. Het is daarom niet vanzelfsprekend dat de overheid bijspringt.

Wel heeft de Chinese centrale bank al enkele keren, afgelopen vrijdag nog eens, geld in het banksysteem gepompt. Die stap wordt gezien als een signaal ter ondersteuning van de markten. En vrijdag verscherpte de toezichthouder voor volkshuisvesting het toezicht op de bankrekeningen van het concern. Volgens ingewijden wil Peking er zeker van zijn dat het geld bedoeld voor het voltooien van woningbouwprojecten ook voor dat doel wordt gebruikt, en niet om schulden af te lossen.

Analisten rekenen erop dat de Chinese overheid uiteindelijk overstag gaat: een faillissement van Evergrande zou een te grote schade aan de economie veroorzaken. Een optie is dat het bedrijf wordt opgeknipt en in delen door staatsbedrijven opgekocht.