China over pact VS, Australië en VK: Koude Oorlog-mentaliteit
China verwijt de Verenigde Staten, Australië en het Verenigd Koninkrijk een „Koude Oorlog-mentaliteit” te hebben in reactie op het veiligheidspact AUKUS dat de drie landen woensdag aankondigden. In een gezamenlijke persconferentie vertelden de leiders van de drie bondgenoten dat het pact is bedoeld om de veiligheid en stabiliteit in het werelddeel Azië-Pacific te garanderen, maar de Chinese ambassade in Washington vindt dat de landen „hun ideologische vooroordelen moeten afschudden”.
Hoewel China niet expliciet genoemd wordt in de afspraken tussen de drie landen, vertelden ingewijden eerder al aan nieuwssite Politico dat het initiatief wordt gezien als een manier om een gezamenlijk front te vormen tegen China. Premier Scott Morrison van Australië sprak tijdens de persconferentie over een „verbeterd” samenwerkingsverband. „Een partnerschap waarin onze technologie, wetenschappers, bedrijven en strijdkrachten allemaal samenwerken om een veiligere regio te creëren. Daar profiteert iedereen van.”
Australië moet direct gaan profiteren van die nauwere samenwerking. „De eerste taak van dit partnerschap wordt om Australië te helpen met het verwerven van een vloot onderzeeboten met nucleaire aandrijving”, zei de Britse premier Boris Johnson. Die sprak over een „nieuw hoofdstuk” in de vriendelijke relatie tussen de landen.
Niet alleen vanuit China komen gefrustreerde reacties, ook het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken spreekt van een „betreurenswaardige beslissing”. Die verklaring komt nadat de Franse Naval Group al sprak van een „grote teleurstelling” omdat de Australiërs ervoor kiezen om met de Amerikanen en Britten in zee te gaan. Het Franse bedrijf had gehoopt om door diesel en elektriciteit aangedreven onderzeeërs ter waarde van ruim 31 miljard euro aan Australië te leveren. Dat gaat vanwege de nieuwe samenwerking AUKUS niet door, meldde Naval Group donderdag.
„Dit besluit is in strijd is met de letter en de geest van de samenwerking tussen Frankrijk en Australië”, aldus het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken, dat benadrukt dat de relatie was gebaseerd op „politiek vertrouwen”. AUKUS versterkt volgens de Fransen de noodzaak om „de kwestie van de Europese strategische autonomie” luid en duidelijk aan de orde te stellen. „Er is geen andere geloofwaardige manier om onze belangen en onze waarden in de wereld te verdedigen.”
De Amerikaanse president Joe Biden zei dat de samenwerking met de Britten en de Australiërs het mogelijk moet maken om „uitdagingen van de 21e eeuw” gezamenlijk aan te pakken. Hij noemde de oprichting van AUKUS een „historische stap” en wees erop dat legers uit de landen al zij aan zij hebben gevochten tijdens twee wereldoorlogen.
Bronnen hadden Politico ook verteld dat het partnerschap zal voorzien in het uitwisselen van geavanceerde technologieën. Biden bevestigde tijdens zijn speech dat AUKUS ook is bedoeld om te zorgen dat de landen hun voorsprong behouden op militair gebied en bij de ontwikkeling van ‘cruciale’ technologieën, bijvoorbeeld op het gebied van kunstmatige intelligentie.