Haar bijna 70-jarige moeder is „totaal in shock”, vertelt Cellinie Constant (42), voorzitter van de Haïtiaanse Vereniging in Nederland maandagavond. „Mijn ouders wonen in Camp-Perrin. Hun huis is niet ingestort door de aardbeving, maar acht van de tien huizen in de buurt wel. Mensen leven in grote onzekerheid, want er zijn veel naschokken.”

Welke impact heeft de aardbeving op Haïti?

„Het zuidelijke gedeelte, dat door de aardbeving is getroffen, werd in 2016 ook zwaar beschadigd door de orkaan Matthew. De wederopbouw na zo’n orkaan kost jaren. Alles wat er sinds 2016 was opgebouwd, is nu ineens weer kapot. Het is een regio met veel landbouw die er normaal voor zorgt dat er voedsel in de hoofdstad Port-au-Prince komt. Dat ligt in één klap stil.

Er waren al veel problemen in Haïti. De situatie is, zes weken nadat president Moïse werd vermoord, heel instabiel. Ook is er sprake van veel geweld in de hoofdstad en onveiligheid door criminele bendes. De aardbeving komt daar als een groot probleem bij, het is bijna niet te beschrijven.

Op dit moment is nog niet te overzien hoe groot de schade zal zijn. Uit angst voor naschokken slapen ook mensen die nog onderdak hebben buiten. Als het gaat regenen, hebben ze geen tenten. Er is nog geen hulp.”

Wat doet de opeenstapeling van natuurrampen in de achterliggende decennia met het land?

„In het Caraïbisch gebied zijn elk jaar meerdere orkanen en soms veroorzaken ze grote schade. Na elke ramp bouwen mensen met weinig geld eenvoudige, nieuwe onderkomens. Deze huizen zijn niet aardbevingsbestendig, waardoor de schade na een volgende natuurramp weer groot is.

Door de armoede en de onstabiele politieke situatie is Haïti niet goed voorbereid op rampen zoals deze. Het is op dit moment afwachten hoe het met orkaan Grace gaat, die het gebied nadert.”

Wat is uw grootste zorg?

„Dat mensen die door familie of buren uit het puin worden gehaald misschien niet in leven blijven omdat ze geen goede zorg krijgen. De ziekenhuizen zijn overvol en er is een tekort aan medicijnen en zorgpersoneel. In een zwaar getroffen plaats is soms een klein ziekenhuis met één arts en twee verpleegkundigen die hooguit wat eerste hulp kunnen verlenen. Mensen moeten daarna naar een ander ziekenhuis verderop, maar de wegen zijn door de aardbeving geblokkeerd.”

In hoeverre is de regering in staat adequaat op de huidige situatie te reageren?

„Twee dagen na de aardbeving hebben we nog weinig gemerkt van de centrale regering. Burgemeesters proberen lokaal wat te doen, maar dat is niet genoeg. Het enige wat de centrale overheid tot nu toe doet is een aantal wegen begaanbaar proberen te maken. Er wordt geen noodhulp geboden.

Er is internationale hulp nodig. Ik hoop dat die beter zal verlopen dan na de grote aardbeving in 2010. Toen zaten op de ene plaats tien ngo’s die bijna aan het vechten waren om hulp te bieden. Op andere plekken waren geen hulporganisaties, terwijl het daar hard nodig was. De regering heeft aangekondigd dat iedereen die nu wil helpen zich bij het centrale noodhulpprogramma moet melden.”

Welk perspectief ziet u op lange termijn voor Haïti, ook politiek en economisch gezien?

„Er moet een nieuwe regering komen, maar de situatie is te instabiel om nu naar de stembus te gaan. Ik geloof dat er goede mensen zijn die in Haïti orde op zaken kunnen stellen, zonder inmenging van landen als de Verenigde Staten, Frankrijk en Canada. Maar Haïti heeft wel begeleiding nodig. Nu moet er echter eerst noodhulp komen. Als Haïtiaanse Vereniging in Nederland willen we kijken we hoe we straks lokale organisaties kunnen steunen bij de wederopbouw en ervoor zorgen dat de hulp daar komt waar die echt nodig is.”