In welgestelde middenklassebuurten in de stad is het heel normaal om designhonden aangekleed als mensen over straat te zien gaan, compleet met sokjes, een trui en een klepje tegen de felle zon. En onder fietsfanaten is het gangbaar om de hond mee te nemen op de fiets, evenals het baasje uitgedost in een wielershirt en met een helm op hun kop hoofd.

Ook is er een uitgebreid aanbod van voorzieningen voor vierpotige huisgenoten. Zo bestaat er een heus zwembad voor honden in mijn buurt, waar de beestjes na hun duik in het –natuurlijk verwarmde– zwembad, uitgebreid worden gekapt en gedroogd. Wie zijn huisdier liever geen ordinaire droge brokjes te eten geeft, kan terecht bij tal van gourmetwinkels voor huisdieren.

Soms lijken dieren belangrijker voor deze stadsbewoners dan, nou ja, mensen. Regelmatig organiseren buurtbewoners grootscheepse hulpacties omdat hun kat of hond ervandoor is gegaan.

Ze bouwen hondenhuizen voor de straathonden in stadsparken, en organiseren een stille tocht voor een overreden hond (ja, echt). Voor straatkatten worden liefdevol bakjes met eten en water neergezet, iets waar dakloze mensen in de meeste gevallen niet op hoeven te rekenen.

Vechten

Aan de andere kant zijn er ook veel Colombianen die niet zo netjes omgaan met hun huisdieren. Op het boerenland is de hond vooral een waakdier, dat in de treurigste gevallen de hele dag aan een ketting ligt. In inheemse gemeenschappen lijkt de hond buiten de kosmovisie van het verzorgen van moeder aarde te vallen, gezien de vele magere honden die vechten om de etensrestjes van de bewoners. Dieren lijken hier meer een gebruiksvoorwerp dan een lid van de familie.

De verkoop van huisdieren is soms onterend, zoals de strip dierenwinkels in het centrum van Bogota, waar in dichte hokken van glas van ongeveer een vierkante meter oppervlakte –een soort aquarium– nestjes puppy’s en kittens wachten op een koper. De hokken ruiken naar uitwerpselen en de dieren hebben problemen met hun vacht, zo leert een korte rondgang op zaterdagmiddag.

Ook straathonden en -katten zijn een veelvoorkomend probleem, zowel in de steden als in de buitengebieden. Met name in armere buurten en aan de randen van de stad zwerven veel dieren over straat, waar ze de aanval openen op zakken met huisvuil in hun zoektocht naar voedsel.

„Veel mensen uit de stad rijden hiernaartoe om hun huisdieren achter te laten”, zegt Sonia Osorio, bewoonster en sociaal activiste in Mochuelo Bajo, een buurt aan de uiterste zuidgrens van Bogota. „Dan doen we de voordeur open en dan staat er weer een doos met kittens of een hond. Daarom zie je hier zoveel dieren op straat. Daarbij zijn er veel buurtbewoners die hun honden niet in hun huis binnenlaten, waardoor ze dus over straat zwerven.”

Gevoelens

Toch lijkt de situatie de laatste jaren te verbeteren. Met de invoering van een nieuwe wet voor dierenmishandeling in 2016, erkent Colombia dieren als „wezens met gevoelens”, in plaats van als „dingen”, zoals daarvoor het geval was.

Als gevolg daarvan kunnen dierenmishandelaars nu een celstraf krijgen voor het doden van een die en fikse boetes voor een ondervoed of verwaarloosd huisdier.

Ook telt Bogota als eerste stad in Latijns-Amerika sinds kort een ”anti-wreedheid eenheid”, een team van dierenartsen en advocaten dat samen met de politie achter meldingen van dierenmishandeling aangaat.

En als tegenbeweging tegen de vele huisdieren die worden achtergelaten, bestaan er verschillende particuliere organisaties in de stad die de dieren opvangen, steriliseren en tot slot ter adoptie aanbieden, op Facebook, Instagram en zelfs op vlooienmarkten en in stadscentra. Zo komen de dieren vaak toch nog bij een liefdevol baasje terecht.

„De grootheid van een natie valt af te lezen aan de manier waarop ze omgaat met dieren”, zei Mahatma Gandhi. Hoe hangt de vlag er wereldwijd bij? Deel 5: Colombia.