Wat is er aan de hand?

De taliban zijn in Afghanistan bezig aan een opmars en de veiligheidssituatie in het land verslechtert snel. De buitenlandse troepen die nog in Afghanistan zijn, zijn begonnen met de laatste fase van hun terugtrekking. De Nederlandse terugtrekking is al voltooid.

Een specifieke groep voor wie het er slecht uitziet, zijn tolken; Afghaanse burgers die vertaalden voor bijvoorbeeld de Nederlandse militaire of de politietrainingsmissie in het land. De taliban hebben de afgelopen twintig jaar veel tolken gedood.

Hoe staat het ervoor met de tolken?

De demissionaire ministers Bijleveld (Defensie) en Kaag (Buitenlandse Zaken) informeerden de Kamer begin juni over de stand van zaken. Tijdens missies in Afghanistan hebben zo’n 275 tolken voor Nederland gewerkt. De ambassade in Kabul had op dat moment 287 aanvragen binnengekregen. Daarvan zijn er sinds 2013 68 met hun gezin in Nederland aangekomen. Een fors deel van de aanvragen, 101, werd afgewezen. Verder waren 83 aanvragen nog „in proces.” Het kabinet gaf aan alles in het werk te willen stellen „om de tolken en hun gezin zo snel mogelijk naar Nederland te halen.” Wel moet aan bepaalde minimumeisen worden voldaan, schreven de bewindsvrouwen. Een van de grootste uitdagingen voor de tolken en hun gezin is om bij lokale Afghaanse overheden een identiteitsbewijs te krijgen en om de juiste documentatie bij de Nederlandse ambassade te kunnen overleggen, stelden zij.

Nieuwsuur meldde maandag op basis van het ministerie van Defensie dat Nederland tot vorige week 440 asielaanvragen kreeg van mensen die zeggen tolk te zijn geweest. Daarvan zijn er 126 goedgekeurd; 108 tolken zijn al met hun gezin in Nederland. Van 53 aanvragers die nog in de asielprocedure zitten, is al vastgesteld dat zij tolk waren. Achttien van hen hebben geen documenten overlegd die nodig zijn voor de rest van de procedure. Defensie zegt dat vervalste aanvragen een groeiend probleem zijn, schreef Nieuwsuur verder.

De NOS schreef dinsdag op basis van bronnen rond het kabinet dat er de komende dagen een nieuwe groep van enkele tientallen Afghanen die als tolk voor Nederland hebben gewerkt naar Nederland komen.

Wat vindt de Tweede Kamer?

Een grote meerderheid van de Kamer vindt dat de tolken die dat willen zo snel mogelijk naar Nederland gehaald moeten worden. Dat nog niet alle tolken in veiligheid zijn, zit de partijen niet lekker. „Wij hebben een ereschuld naar deze mensen”, schreef CDA-Kamerlid Boswijk maandag op Twitter. Acht partijen dienden deze week Kamervragen in. Daarin vragen zij Bijleveld en Kaag of zij bereid zijn om de paspoort- en visumeis voor de tolken en hun gezinnen „acuut te laten vervallen”, en om een chartervlucht in te zetten om hen, eventueel via een ander veilig land, naar Nederland te brengen.

Verder is er aandacht voor het Nederlandse beleid rond Afghaanse asielzoekers. Wat is er aan de hand?

Maandag werd bekend dat het kabinet de mogelijkheid wil behouden om Afghaanse asielzoekers gedwongen uit te zetten naar hun land. Dat stuitte op verzet bij in elk geval drie coalitiepartijen: D66, CDA en CU. Demissionair staatssecretaris Broekers-Knol meldde deze woensdagochtend dat er het komende halfjaar geen gedwongen uitzettingen zullen plaatsvinden. Die stonden overigens al niet gepland.