Eindverslag Hamer schetst speerpunten Rutte IV
Na wekenlange gesprekken is informateur Hamer eruit. Kansenongelijkheid, duurzame groei en digitalisering moeten de speerpunten worden van het op te stellen regeerakkoord.
Hamer overhandigde dinsdagmiddag haar eindverslag aan voorzitter Bergkamp van de Tweede Kamer. Daarmee is wat haar betreft opnieuw een fase in het formatieproces afgesloten. VVD, D66, CDA, PvdA, GroenLinks en de ChristenUnie zijn het op hoofdlijnen eens over welke onderwerpen er in het regeerakkoord moeten komen.
Nu breekt, wat de informateur betreft, een nieuwe fase aan. Daarin mogen VVD-fractievoorzitter Rutte en D66-leider Kaag samen de pen ter hand nemen. Dat moet resulteren in een document dat nog geen proeve van een regeerakkoord mag heten. Andere partijen −CDA, PvdA, GroenLinks en ChristenUnie− moeten zich na het opstellen ervan nog voldoende vrij voelen om zich bij de twee winnaars van de verkiezingen aan te sluiten.
De probleemanalyse is nu achter de rug, vindt Hamer. „De partijen kunnen nu met elkaar in gesprek over de oplossingen”, aldus de informateur dinsdag.
De eerste opgave –”Kansenrijke en inclusieve samenleving”– betreft het verbeteren van de uitgangspositie van kansarme kinderen. De fractievoorzitters zijn het erover eens dat kinderen van ouders met minder diploma’s en een lager inkomen niet altijd het schoolniveau kunnen bereiken dat ze aankunnen. Door peuters in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar al onderwijs aan te bieden, willen de fractievoorzitters daar wat aan doen.
Een volgend kabinet wil ook wat betekenen voor kwetsbare groepen die uitzendwerk doen of een oproepcontract of tijdelijk contract hebben. Het voornemen is om een vast contract aantrekkelijker te maken voor werkgevers.
Een duurzame economie is de tweede prioriteit voor een volgend kabinet. Enerzijds moet duurzaam herstel voldoen aan de eisen van de klimaatwet en moet er een oplossing komen voor de stikstofopgave. Anderzijds noteert Hamer in haar eindverslag dat verduurzaming haalbaar en betaalbaar moet zijn voor burgers en bedrijven.
Op het gebied van digitalisering willen de fractievoorzitters werk maken van het verbeteren van digitale vaardigheden. Ook moet de kwaliteit van de digitale verbindingen beter door een verantwoorde uitrol van een 5G-netwerk.
De keuze voor de hoofdthema’s van een nieuw regeerakkoord is belangrijk, vindt informateur Hamer. „Deze onderwerpen staan niet voor niks bovenaan.” Andere belangrijke uitdagingen voor de komende vier jaar zijn de zorg, wonen, veiligheid en Europa.
Hamer noteert in haar verslag ook voorstellen die moeten zorgen voor herstel uit de coronacrisis. Zo willen de fractievoorzitters inzetten op extra stageplaatsen in het mbo en hbo, thuiswerken blijven stimuleren, mogelijk een tijdelijke solidariteitsheffing instellen en onhoudbare schulden bij levensvatbare bedrijven herstructureren. Ook het vaccinatiebeleid, de testcapaciteit en het aanpakken van achterstallig onderhoud in infrastructuur en bij Defensie horen tot de herstelplannen.
Een meerderheid van de Tweede Kamer noemde eerder al het versterken van de democratische rechtsorde als een van de vereiste speerpunten van het regeerakkoord. Hamer schetst onder meer dat de Kamer in dat kader in staat moet worden gesteld om haar controlerende en wetgevende taken beter uit te voeren. Een werkgroep onder leiding van SGP-leider Van der Staaij gaat daarvoor aanbevelingen doen, zo werd deze week bekend.
Demissionaire kabinet
Het demissionaire kabinet is mogelijk nog niet uitgeregeerd. In haar eindverslag merkt Hamer op dat, afhankelijk van de snelheid van de formatie, het demissionaire kabinet aan de slag moet met het herstelbeleid. Ook urgente uitdagingen zoals de stikstofcrisis, de klimaatopgave, het woonbeleid en de arbeidsmarkt mag het kabinet aanpakken, als de formatie niet wil vlotten.
