Aangeklaagde Finse bisschop bezorgd, maar niet zonder hoop
De Finse bisschop dr. Juhana Pohjola is aangeklaagd voor haatzaaien tegen homoseksuelen, vanwege het uitgeven van een publicatie over het huwelijk. Ondanks zijn zorgen ziet hij perspectief. „De toekomst is voor Christus’ kerk altijd helder.”
Pohjola werkte in 2004 als uitgever samen met parlementslid Päivi Räsänen, rond de brochure ”Man en vrouw schiep Hij hen” over het huwelijk. Daarin stelt Räsänen dat homoseksuele relaties door de kerk als zondig moeten worden gezien. Voor deze uitgave worden beiden nu aangeklaagd vanwege „haatzaaien”, een vergrijp met een maximale gevangenisstraf van twee jaar.
Pohjola moet in het najaar voor de rechter verschijnen, zegt hij desgevraagd. Al eerder verklaarde hij zich niet te distantiëren van het pamflet uit 2004 en daar blijft hij bij: „Als uitgever ben ik verantwoordelijk voor dit boek.”
De Fin was voorganger in de ELCF –de lutherse volkskerk–, maar die kerk ontnam hem in 2014 zijn rechten als priester. Reden was zijn betrokkenheid bij de conservatieve Luther Foundation Finland. Vanuit deze beweging was een jaar eerder een nieuwe kerk ontstaan. Een groep van 25 gemeenten die verontrust waren over de koers van de volkskerk scheidden zich af van de ELCF. Pohjola werd begin dit jaar verkozen als bisschop van dit lutherse bisdom.
Relativisme
De Finse volkskerk staat onder druk, stelt Pohjola. Het ledental loopt de laatste decennia hard terug. Volgens de bisschop ondervindt de kerk de gevolgen van een „culturele omslag” naar individualisme en relativisme. „Een bekende slogan is ”believing without belonging”, geloven zonder ergens toe te behoren. Echter, naar mijn inschatting is er nog een groter probleem binnen de kerk: het verlies van theologische integriteit. Men is meer bezorgd over het behagen van mensen –de vox populi– dan over getrouw zijn aan het Woord van God – de vox Deï. Als gevolg daarvan keren zowel liberalen als conservatieven de kerk de rug toe. De eerste groep omdat de kerk geen betekenis meer voor hen heeft, terwijl confessionele luthersen vertrekken vanwege schuivende doctrines. Voor hen was een belangrijk keerpunt bijvoorbeeld het toelaten van vrouwelijke geestelijken in de jaren tachtig.”
Pohjola hekelt „druk” vanuit de Finse samenleving om homohuwelijken ook kerkelijk toe te staan. Tot nu toe staat de volkskerk op het standpunt dat het huwelijk een verbintenis is tussen man en vrouw. De bisschop ziet wel verschuivingen. „Er is veel discussie over. Enkele decennia geleden werden homoseksuele daden zonde genoemd. Dat is losgelaten, er bestaat in de ELCF een liturgisch gebed dat gebruikt kan worden als een homohuwelijk door de overheid is gesloten. Inmiddels klinken stemmen binnen de kerk dat het een zonde is om zich uit te spreken tegen een homoseksuele levensstijl.”
Over de toekomst van de Finse kerk wil Pohjola met twee woorden spreken. „De toekomst is voor Christus’ kerk altijd helder. Wat dat betreft, hebben we niets te vrezen. Ik maak me echter wel zorgen dat, hoewel er een gelovig overblijfsel is in Finland, de samenleving meer en meer vijandig komt te staan tegenover het klassieke christendom en tegenover de lutherse kerk.”