De verantwoordelijkheid is nog niet opgeëist, maar veel wijst in de richting van de Afghaanse Islamitische Staat.

Zaterdagmiddag explodeerden binnen enkele minuten een autobom en twee mijnen in de buurt van een scholengemeenschap in het westelijk deel van Kabul. Dat gebeurde precies op een moment dat de school uitging en honderden kinderen naar buiten kwamen.

Doelwit was de Sajed-al Shuhadaschool waarop 7000 jongens en meisjes van tussen de 11 en 15 jaar les krijgen. De laffe aanslagen kostten zeker 58 levens, en meer dan 150 kinderen raakten gewond. Kinderen die getuigen waren van het bloedbad en het overleefden zullen ze hun leven lang met zich meedragen: de beelden en de geluiden direct na het afgaan van de explosieven.

Al snel werd in de richting van de taliban gewezen als daders: die zijn immers fel tegen meisjesonderwijs en ook nog eens bezig met een opmars nu de internationale troepenmacht zich uit Afghanistan terugtrekt. De aanslag zaterdagmiddag was de eerste zware sinds het begin van de terugtrekking van Amerikaanse en NAVO-troepen op 1 mei.

Toch klonken er ook andere geluiden de afgelopen dagen. Waarnemers wezen er zondag op dat de school in de wijk Dasht-e-Barchi ligt, en die wijk wordt grotendeels bevolkt door Hazara, een etnische bevolkingsgroep die de sjiitische islam aanhangt. Hazara worden gediscrimineerd door vrijwel alle Afghanen (vrijwel allemaal soennieten). Niet voor niets klagen inwoners al langer over gebrekkige beveiliging van hun wijk door de Afghaanse politie. Ze koesteren groot wantrouwen jegens de centrale regering.

Maar in het bijzonder vrezen Hazara de radicale taliban en de Afghaanse tak van Islamitische Staat, IS-Khorasan. Beide groepen zien sjiieten als afvallige moslims die uit Afghanistan moeten verdwijnen. Met name IS heeft zich de laatste tijd extreem agressief gedragen jegens de Hazara in deze wijk.

De aanslagen van zaterdag waren namelijk niet de eerste in dit deel van de hoofdstad. Vorig jaar mei moesten aanwezigen in een ziekenhuis het ontgelden bij een gewapende aanval. Ook toen was er sprake van onvoorstelbare wreedheid, want doelwit waren pasgeboren baby’s, zwangere vrouwen en medisch personeel. Tientallen van hen lieten het leven. In oktober was het opnieuw raak, toen een zelfmoordactie tegen een onderwijsinstelling plaatsvond, iets wat in 2017 ook al gebeurde. Enkele van deze aanslagen werden toen opgeëist door ”IS-Khorasan”.

Ook al zijn de wreedheden van zaterdag nog niet opgeëist, IS had enkele dagen ervoor aanslagen tegen de Hazara afgekondigd. Ook waarschuwden IS-terroristen voor aanslagen op brandstof- en stroomtoevoer richting de hoofdstad. Daarop volgden daadwerkelijk sabotage-acties rond oliepijpleidingen en stroomnetwerken, waardoor een deel van Kabul in het donker kwam te zitten.

Een mogelijke reden voor het geweld is de eerdere aankondiging door de Afghaanse regering dat gevangengenomen niet-Afghaanse leden van IS naar hun land van herkomst zullen worden teruggestuurd en overgeleverd aan de regeringen daar.

Overigens vrezen sjiieten in Afghanistan voor hun leven nu met het vertrek van de internationale troepen, de taliban en IS hun kans schoon zien om terrein te winnen en af te rekenen met „afvallige moslims.” De Afghaanse IS was lange tijd verzwakt, maar zou nu weer in opmars zijn en in staat om in verschillende delen van het land voor dood en verderf te zorgen. Dat taliban en IS –vanouds aartsrivalen– zich om het hardst zullen beijveren in het uitroeien van Hazara is te verwachten. In diverse provincies zijn Hazara daarom begonnen zichzelf te bewapenen en heuse milities op te zetten. Jawad Zawulistani, directeur van de Afghaanse Mensenrechtenorganisatie AHRDO noemde de aanslag van zaterdag zelfs het begin van een uitroeiingscampagne, gericht tegen deze ene etnisch-religieuze minderheid.

Intussen wezen de taliban de afgelopen dagen om het hardst naar IS-terroristen als de werkelijke daders achter de aanslagen op de school, en ze ontkenden daarbij ten stelligste iedere betrokkenheid.

De taliban lieten zich overigens niet onbetuigd als het gaat om aanslagen op andere doelwitten. Zo namen ze de afgelopen dagen meerdere districtshoofdsteden in en bezetten ze zeker twee stuwdammen. Die laatste zijn cruciaal voor de stroomvoorziening van tal van steden en dorpen. Een Afghaans instituut dat geweldsincidenten bijhoudt, meldde dat er zaterdag binnen 24 uur zeker 20 aanvallen door de taliban werden gepleegd.