Kamer wil na marathondebat focus weer op toeslagenouders
De aandacht moet weer volop op de toeslagenouders worden gericht, vindt de Tweede Kamer. De voltallige Kamer riep aan het einde van een marathondebat over de toeslagenaffaire het kabinet op de problemen met de compensatie van de slachtoffers op te lossen en „de gedupeerden van het toeslagenschandaal echt op één te zetten”.
Het voorstel was een initiatief van de SP. Partijleider Lilian Marijnissen benadrukte tijdens het debat, dat ging over de vrijgegeven notulen van de ministerraad, al dat het belang van de slachtoffers voorop moest staan. Staatssecretaris Alexandra van Huffelen moest in het debat meedelen dat minder dan de helft van de mensen die zich voor 15 februari hebben gemeld bij de belastingdienst voor de deadline van 1 mei de compensatie van 30.000 euro krijgen.
In het debat kregen kabinetsleden en coalitiepartijen flinke kritiek. Uit de notulen bleek dat verschillende ministers steen en been klaagden over kritische coalitie-Kamerleden. Ook is er bewust informatie achtergehouden over de toeslagenaffaire waar de Kamer wel om had gevraagd. Het kabinet en de Kamer verschillen wel van mening of dit uit politieke overwegingen gebeurde of niet.
Dat coalitiepartijen anders worden behandeld dan oppositiepartijen en dat CDA-ministers hun partijgenoot Pieter Omtzigt hebben gepoogd te „sensibiliseren”, kwam het kabinet op twee moties van afkeuring te staan. De moties werden verworpen, maar vrijwel alle oppositiepartijen stemden voor. Alleen de SGP deed dat niet.
Bestuurscultuur
De Kamer nam ook een reeks voorstellen over voor een nieuwe bestuurscultuur en een nieuwe relatie tussen de overheid en burger. Daarin wordt onder meer uitgesproken „dat burgers niet door de overheid met wantrouwen mogen worden behandeld”. Wetten en regels moeten daarnaast zo worden opgesteld dat er ruimte is voor uitzonderingen voor specifieke gevallen. Ook vragen de partijen structureel geld voor de sociale advocatuur. In een motie die de Partij van de Arbeid en GroenLinks indienden aan het einde van het marathondebat, spreken zij uit dat de Tweede Kamer beter geïnformeerd moet worden en dat er bij het maken van wetten genoeg aandacht moet zijn voor de uitvoeringsorganisaties als de Belastingdienst en het UWV.
De partijen willen dat er meer geïnvesteerd wordt in waakhonden als de Nationale Ombudsman, de Algemene Rekenkamer, de Autoriteit Persoonsgegevens en het Adviescollege toetsing regeldruk. Ook moet er genoeg geld gaan naar organisaties die kritisch kijken naar overheidsbeleid. Of dit soort clubs subsidie krijgen moet afhangen van de kwaliteit, zeggen PvdA en GroenLinks en niet van „de mate van ondersteuning van het kabinetsbeleid.
Mogelijk gaat die lijst nog een rol spelen in de kabinetsformatie. Verwacht wordt dat op zeer korte termijn informateur Herman Tjeenk Willink met zijn verslag komt. Tjeenk Willink moest onderzoeken of het onderlinge vertrouwen kon worden hersteld.
Dat vertrouwen is na het vrijgeven van de notulen en het debat van donderdag alleen maar verder weg. Het toch al demissionaire kabinet werd ondanks de moties van wantrouwen en afkeuring niet aan het wankelen gebracht. Het kabinet beloofde beterschap, en ook de Kamer nam zich voor haar eigen positie serieuzer te nemen.