De beelden van samendrommende feestvierders en demonstranten dinsdag baren dr. Alma Tostmann zorgen. „Daar zitten besmettelijke mensen tussen. Dus je kunt ervan uitgaan dat er besmettingen plaatsvinden.” De epidemiologe van het Radboudumc wijst op de ongeveer 180.000 besmettelijke personen die volgens het RIVM momenteel met of zonder klachten in Nederland rondlopen; omgerekend 1 op de 95 mensen.

Momenteel vindt 55 procent van alle besmettingen onder 40-minners plaats; begin dit jaar was dat nog 43 procent. Ook de gemiddelde leeftijd van de gangmakers van dinsdag ligt vermoedelijk laag, maar het is volgens Tostmann een illusie te denken dat het virus bij jongeren blijft. „Zij nemen het gegarandeerd mee naar hun ouders en grootouders, die er ernstig ziek van kunnen worden.”

Ook jongeren kunnen ernstige Covid-19 krijgen, ook al is dat relatief zeldzaam. Tostmann: „Als maar genoeg jonge mensen ziek worden, daalt de gemiddelde leeftijd op de ic’s. Dat zien we ook in landen waar veel is geprikt.”

Piek

Tegenover de zonnige beelden van volle straten ziet Tostmann „bomvolle” ziekenhuizen. „Artsen moeten veel operaties uitstellen. De prijs die moet worden betaald om alle Covidpatiënten een plekje te geven is onvoorstelbaar.”

Laten we ons aan de regels houden tot de coronacijfers gunstiger worden, spoort de Nijmeegse epidemiologe aan. „Het effect van vaccinatie komt echt. Maar het is jammer om nu op de pof te leven en te sneuvelen voor de eindstreep.”

GGD’en zijn maandag gestart met het vaccineren van 66- tot 69-jarigen. Er gaat volgens Tostmann zeker anderhalve maand overheen voordat daarvan een effect op de ic-cijfers is te zien. Niet dat dan pas verdere versoepelingen mogelijk zouden zijn. „De regels zijn nodig zolang de coronacijfers hoog blijven.”

De situatie in ziekenhuizen is nu heel spannend, vindt ook Marino van Zelst, lid van corona-adviesgroep Red Team. „De trend is nu aan het stabiliseren, maar wel op een ontzettend hoog niveau.” Al een paar weken worden er dagelijks zo’n 250 Covidpatiënten in de klinieken en 50 op de ic’s opgenomen.

Evenals RIVM-modelleur Jacco Wallinga verwacht Van Zelst dat de piek in de ziekenhuizen is bereikt. Om meerdere redenen. „Steeds meer mensen worden gevaccineerd of hebben een zekere mate van immuniteit doordat ze besmet zijn geraakt. Daarnaast speelt het seizoen mee: goed weer helpt.”

Van Zelst noemt nog een belangrijke factor: de meivakantie. De meeste scholieren hebben sinds maandag twee weken vrij. „Bij alle vakanties zien we een effect op de besmettingscijfers. Kinderen nemen dan geen corona van school mee naar huis, én ouders blijven thuis om op te passen. Daarmee kap je twee besmettingsroutes af.”

Zelftests

Het verbaast het Red Teamlid dat het kabinet het effect van de meivakantie niet noemde tijdens de bekendmaking van de versoepelingen, terwijl het er waarschijnlijk wel rekening mee hield.

Epidemioloog prof. Frits Rosendaal betwijfelt of de coronapiek is bereikt. „Ik zie nog geen daling in het aantal opnames.” Besmettingscijfers zeggen volgens hem niet zoveel. „Een groot deel van de jongeren laat zich niet testen bij milde klachten. Ook het gebruik van zelftests vertroebelt het beeld. Het werkelijk aantal besmettingen ligt vermoedelijk veel hoger.”