Het Verenigd Koninkrijk is vanwege het overlijden van de Britse prins Philip deze week in nationale rouw. Geweld, onrust en rellen horen niet thuis in zo’n periode van verdriet. Ook rellende jongeren in Noord-Ierland zien dat in, vertelt Jack Lamb, predikant van de Townsend Street Presbyterian Church in hoofdstad Belfast. Vorige week kwam het nog tot grote ongeregeldheden.

De Britse voorganger gaat net als de onrustzaaiers ’s avonds de straat op. Hij heeft alleen een heel ander doel: vrede. De broze vrede na het sluiten van het Goede Vrijdagakkoord in 1998 is meer dan twintig jaar later onder druk komen te staan. Twee weken terug, op Goede Vrijdag, barstte de bom en gingen voornamelijk jongeren de straat op met vuurwerk, stenen en zelfgemaakte molotovcocktails.

Waarom? De brexit, is het snelle en simpele antwoord. Na het vertrek uit de Europese Unie zijn er grenscontroles gekomen tussen Noord-Ierland en de rest van het land. Een grens tussen het Britse Noord-Ierland en EU-lidstaat Ierland is niet mogelijk vanwege de historische gevoeligheid, dat is in het akkoord uit 1998 ook vastgelegd. Pro-Britse loyalisten zijn ontevreden over de huidige situatie; zij voelen zich afgesneden van het land waar zij bij willen horen.

Kinderen

Maar er speelt meer, zegt Lamb. Hij wijst erop dat vooral „kinderen van 13 en 14 jaar” nu onrust stoken; jongeren die The Troubles niet hebben meegemaakt – een gewapend conflict in Noord-Ierland (1960-1998) tussen de Britse loyalisten en Ierse nationalisten. „Het is een vreselijke uitdrukking, maar dit is helaas recreatief rellen. De jongeren doen het niet vanwege een politieke motivatie, maar voor de adrenalinekick.”

De Britse voorganger vertelt over de pijn dat dit doet bij kerkleiders en maatschappelijk werkers. Ze blijven echter niet aan de zijlijn toekijken hoe de situatie escaleert. Ze gaan de straat op, twee aan twee, om met bewoners in gesprek te gaan en om met en voor mensen te bidden. „Onze hoofdtaak is om te laten zien dat we niet doen aan partijpolitiek, maar dat we spirituele leiders en vredestichters zijn.”

Een belangrijk element is bovendien om als kerkleiders eenheid te laten zien, zegt Lamb. De Noord-Ierse spanningen worden door sommigen ook wel een strijd tussen Britse protestanten en Ierse katholieken genoemd. Dat is volgens de predikant echter achterhaald. „Het aantal mensen dat onze kerken bezoekt, daalt dramatisch.” Mensen noemen zich protestant of katholiek, maar komen zondag niet naar de kerk.”

Daarnaast laten de kerkleiders volgens Lamb zien dat ze „ondanks theologische verschillen in vrede willen samenleven.” Dat blijkt ook uit de initiatieven om gezamenlijk de straat op te gaan.

Het valt moeilijk te zeggen wat het resultaat is van de inzet. Toch is Lamb hoopvol: „Onderschat nooit de kracht van het gebed. Dat is het krachtigste geschenk dat we hebben gekregen. Als christenen geloven we dat spreken tot God geen spelletje is, geen hobby of iets leuks om te doen. We geloven dat God ons hoort en dat er dingen gebeuren als je bidt.”

Hoop

Ook zetten de kerken zich al jarenlang in voor de jongeren in Noord-Ierland, zegt de predikant. Er worden bijvoorbeeld verschillende sportevenementen voor ze georganiseerd. Die hebben echter het afgelopen jaar niet kunnen plaatsvinden vanwege de uitbraak van het coronavirus. Er gloort wel weer een sprankje hoop aan de horizon: versoepelingen van de coronamaatregelen in Noord-Ierland zijn donderdag afgekondigd.

Maar er is ook angst voor de toekomst. De begrafenis van prins Philip is zaterdag, dan komt er een einde aan de acht dagen van nationale rouw in het land. De voorganger uit Belfast is bang dat het geweld weer zal terugkeren. „Het is irrationeel gedrag, ze vernietigen hun eigen gemeenschap.”