Rutte komt zwaar beschadigd uit debat
VVD-voorman en demissionair premier Rutte komt zwaar beschadigd uit het debat over verkennende fase van de kabinetsformatie.
D66 en CDA dienden in de nacht van donderdag op vrijdag een motie van afkeuring in en die kreeg steun van alle fracties behalve de VVD. Een motie van wantrouwen, die tot het vertrek van Rutte had moeten leiden, haalde het niet. Behalve VVD steunden ook de huidige coalitiegenoten CDA, D66 en ChristenUnie deze motie van PVV en FVD niet. Opmerkelijk was dat de SGP, die als gezagsgetrouw te boek staat en zelden moties van wantrouwen steunt, wel voor de motie van PVV en FVD stemde.
In de motie van afkeuring staat Rutte de waarheid niet sprak over de positie van Omtzigt en dat deze gang van zaken „ernstige schade heeft toegebracht aan het herstel van vertrouwen van de burger in de overheid en aan het onderling vertrouwen in het proces om te komen naar een nieuwe regering.”
Rutte zei na afloop van het debat dat hij „zijn stinkende best gaat doen om het vertrouwen te herwinnen.”
Hoe het nu verder moet met de formatie is nog niet duidelijk. De Tweede Kamer vindt dat de huidige verkenners, de ministers Van Ark en Koolmees, niet verder mogen. De fracties willen een gezaghebbende, onafhankelijke verkenner met een zekere afstand tot de politieke actualiteit.
Het is voor D66 niet vanzelfsprekend dat VVD en D66 samen „een liberaal motorblok” in de formatie vormen. Het vertrouwen van D66-leider Sigrid Kaag in haar VVD-evenknie Rutte heeft een deuk opgelopen. Na afloop van het debat verklaarde Kaag dat ze nog niet weet of ze samen met Rutte in een nieuw kabinet wil.
De Kamer aanvaardde in de nacht van donderdag op vrijdag ook een motie van SGP en ChristenUnie om te bezien of het staatshoofd weer een rol kan spelen bij de formatie omdat hij boven de partijen staat.