Al raakt klimaatverandering hem niet direct, toch ziet Ronald Bertram (52) uit Nieuw-Zeeland dat –als hij het vergelijkt met zijn jeugd– de planeet opwarmt. „Zorg voor de schepping alsof je eeuwig op aarde leeft.”
Nieuw-Zeeland kent een gematigd zeeklimaat, net als Nederland. Toenemende hitte leidt dan ook niet, zoals elders ter wereld, direct tot grote misoogsten. Toch worden de zomers in het land van onze tegenvoeters ook wat droger, heter, en langer.
Om daar op in te spelen komt in de nabije omgeving van Carterton, de woonplaats van Bertram, een stuwdam. De bouw van de 43 meter hoge dam start in 2023. Het bouwwerk moet een waterreservoir worden voor de zomer, voor de hele regio Wairarapa. Op de website over de stuwdam stelt de regio dat watertekorten in de zomer een „belangrijke reden tot bezorgdheid” zijn. De watertekorten komen onder meer door toenemende droogte, staat te lezen onder het kopje klimaatverandering.
Volgens Bertram lijken de zomers inderdaad wat droger en langer te zijn geworden. „Tegelijk hadden we vroeger ook al regelmatig te maken met droogte. Want toen ik in de jaren 80 begon als boer, was het eerste wat ik deed het aanleggen van een irrigatiesysteem.”
Zuidpool
Duidelijker is de opwarming in de winter, vindt Bertram. „Ons echte winterweer komt uit het zuiden, vanaf de Zuidpool. Dertig jaar geleden hadden we regelmatig een –zoals we dat in Nieuw-Zeeland noemen– „good southerly” (een goede zuidelijke wind, MK). Zo’n weerpatroon bezorgde een hoop kou en vaak sneeuw op de bergen. De kou hield vaak dagenlang aan. Deze zuidelijke wind komt nu minder vaak voor en als deze er is, dan valt de kou mee.”
In de maanden juli en augustus lag er veertig jaar geleden de hele tijd sneeuw, vertelt Bertram. „Nu is dat niet meer zo. Tegenwoordig valt er nog regelmatig sneeuw, maar dat smelt vaak al na een paar dagen.”
Daarnaast had Nieuw-Zeeland in het verleden drie of vier keer per jaar een ”good easterly”. Deze oostenwind leidde tot hoosbuien en overstromingen. Bertram: „Nu komt deze oostenwind maar zelden voor. In klimaatverandering zit voor ons dus ook iets goeds. De overstromingen hebben we nu in tijden al niet meer gehad. Tegelijk betekent het uitblijven van die regens in bijvoorbeeld de lente dat boeren minder reserves kunnen aanleggen voor hun vee in de toch al droge zomer.”
Gletsjer
Een ander duidelijk gevolg van de opwarming is het smelten van de gletsjers op het Zuidereiland, zegt Bertram. Met zijn familie gaat hij soms op vakantie naar het eiland. „De natuur is er prachtig.” Hij bezoekt dan natuurparken en de bergen, zoals de Mount Cook, de hoogste top van Nieuw-Zeeland. Via het scherm deelt hij een plaatje van de Fox-gletsjer. „Hier zie je ons een paar jaar terug. Toen ik als jongetje van een jaar of vijf op deze plek was, kwam de gletsjer aanzienlijk verder. En als we kijken naar de grootte van de vallei die de gletsjer uit de bergen heeft gesleten, is het maar een fractie van wat er ooit was.”
Uit onderzoek blijkt dat de Zuidelijke Alpen, zoals de Nieuw-Zeelandse bergketen heet, tussen 1977 en 2014 18,4 kubieke kilometer ijs zijn verloren, bijna 34 procent van het totaal.
Bertram, die lid is van de gereformeerde gemeente van Carterton, geeft les als docent op de lokale, reformatorische school. „Bewustwording rond klimaatverandering is een van de dingen waar ik in onderwijs. Maar er is ook heel bewust aandacht voor een Bijbelse visie.”
Welke houding past een christen als het gaat om klimaatverandering?
„De boodschap in Genesis is helder: God schiep alles volmaakt en gaf de mens de opdracht zijn schepping te bouwen en te bewaren. Door de zondeval hebben we te maken met chaos, vervuiling en ook klimaatverandering. Maar, al leven we nu onder de vloek, onze opdracht is niet veranderd.
Als het gaat om klimaatverandering, moeten we ons heel kritisch afvragen of de manier waarop we leven schade toebrengt aan de schepping. De vervolgstap is om naar oplossingen te zoeken die dat voorkomen. Een voorbeeld is het gebruik van fossiele brandstoffen. Het is voor christenen een goede zaak om over te stappen op duurzame energie. Zo is het ook goed om ons niet te buiten te gaan in luxe. We dienen sober te zijn, leert de Bijbel. Als een kleine auto in onze behoeften voorziet, waarom zouden we dan een groot, snel exemplaar nodig hebben?”
Welke boodschap zou u Nederlandse christenen mee willen geven?
„Behalve de opdracht tot rentmeesterschap aan Adam zou ik de belofte aan Noach in herinnering willen brengen. God beloofde dat koude en hitte, zomer en winter, zaaiing en oogst zullen doorgaan. God is getrouw. De claim van sommige activisten dat de aarde onleefbaar zal worden is dus simpelweg onjuist. Al kan het waar zijn dat klimaatverandering delen van de aarde sterk zal raken. Denk alleen maar aan de verwachte zeespiegelstijging.
Mijn slotboodschap is: zorg voor de schepping alsof je eeuwig op aarde leeft, maar bovenal zorg voor je ziel alsof je vandaag God ontmoet.”
