Steeds meer mensen, vooral jongeren, klopten het afgelopen decennium bij de Londense genderkliniek aan. De instelling heeft momenteel ongeveer 3000 kinderen in behandeling en zo’n 5000 op de wachtlijst. De groei was vermoedelijk de grootste uitdaging voor Tavistock. De afgelopen jaren vertrok ook nog eens een aantal goede maar kritische medewerkers. Daarmee kwam er intern wel meer rust.

Begin december 2020 lijkt de Tavistock-kliniek echter in een rollercoaster te belanden. Het hooggerechtshof in Londen oordeelt in de zaak-Keira Bell dat kinderen onder de zestien de betekenis van puberteitsremmers niet goed kunnen beoordelen. Hiermee wordt een streep gezet door de behandelmethode van Tavistock, die jongeren deze hormoontherapie juist voorschrijft.

Puberteitsremmers gelden bij tieners als een middel om tijd te kopen en om desgewenst het andere geslacht gemakkelijker te ‘realiseren’. Maar de rechters wijzen op het gebrek aan bewijs voor de langetermijneffecten ervan. Meteen na het oordeel van het hof schort de Tavistock-kliniek de hormoontherapie voor alle jongeren onder de zestien jaar op.

Met de uitspraak van het Londense hooggerechtshof krijgt het voorschrijven van puberteitsremmers wereldwijd voor het eerst een sterk wettelijk kader.

Onvoldoende

In deze weken valt ook een rapport van de zogeheten Care Quality Commission (CQC), een onafhankelijke instelling die de kwaliteit van de Britse zorg beoordeelt, bij de kliniek op de mat. Voor Tavistock de volgende tegenvaller, want de instelling krijgt een onvoldoende.

De CQC tekent een kliniek die kwetsbare kinderen niet-geteste medicijnen en levensveranderende ingrepen voorschrijft, soms zonder een goede administratie bij te houden waaruit de toestemming voor behandeling blijkt of de redenen daarvoor. Het rapport beschrijft personeel dat geen vragen bij procedures en praktijk durft te stellen, uit angst voor de eigen positie.

Verwijt van de commissie is ook dat de instelling geen fundamentele vragen stelde over het groeiende aantal kwetsbare kinderen dat voor behandeling wordt aangemeld. Kinderen die de Tavistock-kliniek bezoeken, hebben meer dan de algemene bevolking kans om kenmerken van autisme te vertonen. De relatie tussen autistisch spectrumstoornissen en genderidentiteit is nog onduidelijk en onvoldoende onderzocht. De genderkliniek lijkt hieraan niet veel belang te hebben gehecht.

Beroep

Tavistock-directie en -management moeten intensieve vergaderingen achter de rug hebben. Eind januari komt het nieuws naar buiten dat het managementteam wordt „ontbonden.” Het is een reactie op het slechte cijfer van de CQC en op de rechterlijke beslissing over puberteitsremmers aan jongeren. Er komt een interim-bestuur, dat aan verbeterprogramma’s gaat werken. Intern worden poppetjes verplaatst, maar het plan is ook om een aantal experts van buiten aan te trekken, aldus de directie.

Intussen heeft de kliniek toestemming gevraagd en gekregen om tegen de beslissing van het hooggerechtshof in de zaak-Keira Bell in beroep te gaan. Wordt vervolgd dus, mogelijk eind juli.