Zeven was Manda Warnaar, rekent ze uit, toen deze rijstschotel in haar ouderlijk huis voor het eerst op tafel stond. „Ik moest wel een beetje lachen toen ik las wat er in de krant bij stond. De aanleiding om het recept te plaatsen was dat de aardappels duur waren.”

Rijst was in die tijd blijkbaar nog behoorlijk exotisch. „Maar bij ons thuis niet, hoor. Mijn moeder hield wel van experimenteren. We aten zeker niet elke dag aardappels.”

Deze rijstschotel werd vermoedelijk een blijvertje omdat het om een vegetarisch gerecht ging. „Ik heb een broer die geen vlees wilde eten. M’n ouders woonden toen hij klein was een tijd naast een varkensslachterij. Toen hij had gezien wat daar allemaal gebeurde werd hij vegetariër. Vanwege hem was mijn moeder dus altijd op zoek naar recepten zonder vlees. Nadat mijn broer het huis uit ging, voegde m’n moeder gehakt aan het gerecht toe. Dat doe ik zelf trouwens ook.”

In de loop der jaren is de rijstschotel met prei en kaas een echt familierecept geworden. Toen Manda in 1991 ging trouwen legde ze een receptenmap aan. De preischotel, zoals het gerecht in de familie genoemd wordt, mocht daarin niet ontbreken. „De geschiedenis herhaalde zich: onze oudste dochter trouwde en wilde alle details over dit gerecht weten. Anderhalf jaar later trouwde onze tweede dochter. Ook in haar gezin is de preischotel niet meer weg te denken. Al moeten ze het nu even zonder stellen. Zij is met haar gezin naar Sint Eustatius verhuisd. Daar blijken ze geen prei te hebben.”

In de tijd dat Manda Warnaar zelf met haar gezin in Zuid-Amerika verbleef was dat geen probleem. „We woonden in de stad. Daar was gewoon prei verkrijgbaar. Ik heb mijn Ecuadoraanse hulp zelfs geleerd dit gerecht te koken.” Een Latijns-Amerikaanse twist kreeg het gerecht daardoor niet. „Maar als ik haar haar gang had laten gaan, had ze er vast knoflook aan toegevoegd. Ecuadoranen doen overal knoflook in.”

In de loop van de tijd is er aan het recept, afgezien van het gehakt, van alles veranderd. Zo wordt er voor de bechamelsaus geen melk maar bouillon gebruikt. En flink meer kerrie. In de oorspronkelijke versie ging het om twee theelepels voor een ovenschaal voor vier personen.

En nog altijd staat de preischotel regelmatig op het menu bij de familie. „Hij valt bij iedereen in de smaak. En lukt altijd.” De smaak omschrijft ze als „nogal Nederlands.” Het belangrijkste onderdeel van deze ovenschotel is misschien wel de laag saus. „Die moet lekker dik zijn.”

Ingrediënten (voor 4 personen): 350-400 g rijst, 1 bouillontablet, 3 preien, boter, 500 g rundergehakt, kerriepoeder, 4 à 5 plakken kaas. Voor de kerriesaus: 75 g boter, 0,5 l runderbouillon (van 2 tabletten), 3 flinke el bloem, 1 flinke el kerriepoeder. Verder nodig: een diepe ovenschaal.

Kook de rijst volgens de instructies op de verpakking. Voeg de bouillontablet toe aan het kookwater.

Was de preien en snijd ze in dunne ringen. Doe een klontje boter in een pan en smoor de preiringen met het aanhangende water daarin. Voeg naar smaak wat kerriepoeder toe.

Bak het gehakt rul. Breng op smaak met peper, zout en wat kerriepoeder.

Smelt de boter voor de saus. Voeg de bloem toe en roer alles goed door elkaar. Laat dit mengsel even garen. Giet daarna de hete runderbouillon er, al roerend, in gedeelten bij tot er een gladde, dikke saus is ontstaan. Voeg dan de kerriepoeder toe. Roer de saus goed door.

Verwarm de oven voor op 225 graden Celsius. Vul de ovenschaal met laagjes. Verdeel de helft van de rijst over de bodem van de ovenschaal. Schep het gehakt daar bovenop. De volgende laag bestaat uit prei. Leg de plakken kaas boven op de laag prei. Eindig met de rest van de rijst. Overgiet de preischotel met de kerriesaus. Zet de schaal 20 minuten in de oven.

Deze preischotel kan ook een dag van tevoren worden klaargemaakt. Zet hem dan ongeveer 45 minuten in de oven.

serie mijn favoriete recept

In de aanloop naar het 50-jarig jubileum van het Reformatorisch Dagblad vertellen lezers over hun favoriete recept uit de krant. 
Deel 1: de preischotel van Manda Warnaar.